O ile u modych mczyzn czsto spoty-ka si zw. pierwotne zaburzenia wzwodu, czyli poprzedzajce wsp-ycie seksualne, o tyle w przypadku dojrzaych mczyzn czciej po-jawiaj si zaburzenia wtrne, po okresie udanego wspycia. Istnieje jeszcze inna statystyczna rnica: u modych mczyzn przewaaj za-burzenia wzwodu tu przed stosunkiem, natomiast s one prawidowe w przebiegu pieszczot; w przypadku dojrzaych i starszych mczyzn czstsze s zaburzenia wzwodu pojawiajce si w trakcie wspycia seksualnego. Nie zawsze atwe jest rozpoznanie psychogennego czy organicznego ta zaburze wzwodu, mog te wystpowa obie wspo-mniane przyczyny. W zasadzie to organiczne mona podejrzewa wwczas, gdy zanikaj wzwody ranne (po obudzeniu si), w nocy, podczas masturbacji, pobudzania czonka rk przez partnerk.
Do najbardziej typowych przyczyn zaburze wzwodu u dojrzaych wiekiem mczyzn nale:
Przyczyny organiczne
Wpyw alkoholu. Z wasnych bada wynika, e u 55% osb uza-213
lenionych od alkoholu wystpuj zaburzenia seksualne, w tym ty-powe s zaburzenia wzwodu. Ta przyczyna jest czsto bagateli-zowana.
Nikofynizm. Wieloletnie palenie przysowiowej paczki papierosw prowadzi do uszkodzenia orodkw wzwodu i wytrysku w rdzeniu krgowym, utrudnia to rwnie dziaanie lekw pobudzajcych.
Kofeinizm. Okazuje si, e codzienne picie wicej ni 2 kaw wie si z pojawieniem zaburze wzwodu. Natomiast czenie kawy, alko-holu i papierosw znacznie nasila prawdopodobiestwo tego zabu-rzenia.
Zaywanie lekw. Dugotrwae przyjmowanie lekw, zwaszcza psychotropowych (np. Reladorm, Thioridazinum), obniajcych cinie-nie krwi, przeciwpadaczkowych, narkotycznych, zaburza wzwd.
Choroby. W przebiegu wielu chorb pojawiaj si ZW, np. w cu-krzycy, chorobie wiecowej, niewydolnoci krenia, w zaburzeniach neurologicznych, prostaty, w chorobach wenerycznych, w otyoci itd. Rwnie wystpieniu ZW sprzyjaj: miadyca naczy miednicy, choroby jelita grubego, dyskopatie, zapalenia korzonkw.
Stany zmczenia, wyczerpania, nadmiernego wysiku fizycznego, narzucanie sobie wysokiego poziomu czstotliwoci wspycia. Ta ostatnia przyczyna czsto wystpuje u mczyzn tworzcych zwizki ze znacznie modszymi wiekiem partnerkami.
Przyczyny psychogenne
Zanik atrakcyjnoci partnerki, zainteresowania jej osob. Konflikty z partnerk, opr wobec niej, przejawy walki z ni. Niepewno sweJ mskoci, poczucie maej wartoci w roli mskiej. Nerwice, lki, hipochondria, stany przygnbienia, depresyjne. Ignorancja w sprawach seksu i prawidowociach wspycia. Ukryte lub jawne cechy homoseksualne, dewiacyjne. Lk przed utrat atrakcyjnoci mskiej, starzeniem si.
Aleksytymia (tzw. choroba dyrektorska), czyli ycie w napiciu.
Zaburzenia wzwodu s dramatycznie przeywane, poniewa s niemoliwe do ukrycia, a towarzyszy im pojcie impotencji, narose wieloma mitami i lkami. Wielu mczyzn zgaszajcych si do seksuo-loga okrela siebie nastpujco: skoczyem si", nie jestem ju mczyzn", jestem do niczego w ku", czyli ujawniaj kompleks impotencji, maowarociowoci mskiej i przekonanie o przedwczes-nym starzeniu si. U wielu moe to by tak dalece bolesne doznanie, i maj myli samobjcze, potrzeb rezygnacji ze wspycia, a na-wet prowokuj swoje partnerki do zerwania lub znalezienia sobie in-nego partnera.
Zaburzenia wzwodu czsto maj rwnie charakter histerii, ktra u mczyzn rzadko jest rozpoznawana, gdy utosamiana bywa z ko-214
bie. Jakkolwiek histeria czciej wystpuje u modych mczyzn i ma zwizek z nadmiern wizi z matk, zdarza si jednak i u doj-rzaych mczyzn, dla ktrych erekcja czonka jest symbolem ich wartoci mskiej. Traktuj siebie jako mczyzn tak dugo, jak dugo s w sanie spenia potrzeby seksualne i wasn wizj mskiej po-tencji.
Przebieg oraz powstanie zaburze wzwodu maj rwnie duy zwi-zek z osob partnerki. Znane jest np. w seksuologii pojcie impoten-tio ad personam, czyli zaburzenie wzwodu w kontaktach z dan ko-biet, przy zachowanej zdolnoci wspycia z innymi. Niekiedy partnerka prowadzi do zaburze wzwodu na zasadzie kastracyjnych zachowa, np. domaga si nierealnych do spenienia przez partnera wiadcze we wspyciu, omiesza go, porwnuje z innymi partne-rami, krytycznie ocenia wielko jego narzdw pciowych itp. Inne kobiety mog doprowadzi do ZW w wyniku pogbienia epizodycz-nego zaburzenia, ktre przecie kademu moe si przydarzy; wy-starczy, e powie co z tob jest le", koczysz si"?, aby zaburzenie epizodyczne przeszo w trwae.
Zachowanie partnerki moe rwnie utrwali ZW w przypadkach, gdy nie wyczuwa ona sytuacji ani wraliwoci swego partnera. Jeeli np. udaje, e nic si nie stao i milczy, to dla jednego mczyzny bdzie to zachowaniem twarzy", a dla innego policzkiem. Rwnie prby pomocy partnerowi w formie uspokajania go, bagatelizowania problemu jeden przyjmie z wdzicznoci, inny odpowie na nie agresj, a jeszcze inny ucieczk. Wiele kobiet, oczytanych w publi-cystyce seksuologicznej, stara si pomc partnerowi przez przyjcie czynnej postawy (pieszcz czonek, pobudzaj go oralnie itp.). Dla jednego mczyzny tego typu pomoc bc'::e skutecznym rozwiza-niem jego problemu i wyrazem partnerstwa, ale dla drugiego bdzie oznaczaa degradacj mskoci, skor-- w/maga takiej pomocy.
Podobne postawy ujawniaj mczyni z ZW wobec potrzeby le-czenia lub porady. Jedni natychmiast pdz do seksuologa po jedno-razowym niewiele znaczcym, bo przejciowym epizodzie, inni nato-miast zwlekaj caymi latami, oczekujc cudu lub samoistnego wyle-czenia, tymczasem ich partnerki niekoniecznie s gotowe czeka tak dugo. Wiele zwizkw rozpado si tylko dlatego, i mczyzna z ZW zby prestiowo lub lkowo traktowa swoj wizyt u specja-listy.
Wielu mczyzn zna rne sposoby przeciwdziaania ZW, stosuj np. diety wzmacniajce, sprawdzaj si z innymi partnerkami, doma-gaj si od znajomych lekarzy johimbiny, zaczynaj pi, robi dusze przerwy we wspyciu w celu regeneracji organizmu itp. Niekiedy ta samopomoc lub porady znajomych przynosz dobre rezultaty, zwaszcza gdy ZW miay charakter epizodyczny.
Leczenie zaburze wzwodu obejmuje obecnie wiele rnych me-tod, ktre dostosowane s zarwno do przyczyny, jak i gbokoci
215
typu zaburzenia u pacjenta np. w tym ostatnim przypadku magiczna wiara w skuteczno synnej johimbiny moe dziaa sugestywnie. Czy dieta ma sens? W niektrych przypadkach ZW, wicych si z przemczeniem, wiekiem, niedoborem witamin itp., rzeczywicie daje rezultaty i zaleca si np. tka jaja, ryby, baranin, witaminy, sole mineralne itd. Niekiedy dobre rezultaty daje farmakoterapia, w ktrej pacjentowi zleca si preparaty wzmacniajce, poprawiajce ukrwienie miednicy, pobudzajce hormonalnie, np. zestaw: Calgam, Tonophos, Mesteron, witamina E i PP, B.