Prawna moliwo czenia stanowiska wicepremiera z funkcj ministra jest nie tyle nowym elementem konstytucyjnej struktury rzdu, co usankcjonowaniem dotychczasowej praktyki ustrojowej. czenie stanowiska wicepremiera i funkcji ministra byo staym elementem polskiej praktyki ustrojowej, take po 1989 r. (z jednym tylko wyjtkiem), a praktyka ta polegaa na powierzaniu wicepremierom kierowania niektrymi, o szczeglnym znaczeniu politycznym, spoecznym lub gospodarczym, resortami, np. administracja i bezpieczestwo wewntrzne pastwa, sprawy socjalne, sprawy rozwoju wsi i rolnictwa, rozwj gospodarczy pastwa, Skarb Pastwa. Rwnolege sprawowanie stanowiska wicepremiera i urzdu ministra, w tym szczeglnie ministra kierujcego dziaem administracji rzdowej lub przewodniczcego stae-
430 Autor monografii Rzdowy system decyzyjny w Polsce G. Rydlewski pisze, e pozycja wiceprezesa Rady Ministrw w mechanizmie funkcjonowania rzdowego systemu decyzyjnego w polskich warunkach ustrojowych bya i jest obecnie stosunkowo saba. Rola instytucji wiceprezesa Rady Ministrw ma charakter wyranie pomocniczy. Por. G. Rydlewski, Rzdowy system..., op. cit., s. 113-114.
431 Stanowi o tym art. 147 pkt 3 Konstytucji, a take art. 6 ust. 3 ustawy o RM.
432 W dyskusji konstytucyjnej w KKZN propozycja powyszego rozwizania bya traktowana jako nowy element struktury rzdu, przeamujcy praktyk obowizujc pod rzdami Konstytuq'i z 1952 r. i Maej Konstytuq'i z 1992 r., e wicepremier obligatoryjnie czy funkcj ministra resortowego. Por. wypowied posa J. Szymaskiego i innych czonkw Komisji na 83 posiedzeniu Komisji Konstytucyjnej 30 padziernika 1996 r., Biuletyn KKZN, amy 121-122.
315
Ryszard Mojak
go Komitetu Rady Ministrw naturalnie wzmacnia pozycj wicepremiera w rzdzie. Cytowany wczeniej G. Rydlewski, znawca praktyki ustrojowej, wskazuje, i obserwacja i analiza praktyki dziaalnoci wicepremierw w kolejnych rzdach funkcjonujcych po 1989 r. prowadzi do wniosku, e jest to jedna z przesanek decydujcych o realnej pozycji wicepremiera w Radzie Ministrw, a nie za sfera wasnych kompetencji, ktrych jak wiemy nie posiada z tytuu obecnoci w skadzie rzdu.433
Obecno wicepremiera w konstytucyjnej strukturze Rady Ministrw spenia take donios rol polityczn w kontekcie politycznych mechanizmw kreowania rzdu. Stanowisko wicepremiera jest instytucj polityczn wykorzystywan do budowy parlamentarnej koalicji rzdzcej, przy pomocy ktrej ksztatuje si odpowiednie parytety wpyww politycznych w rzdzie oraz ksztatuje wzajemne relacje pomidzy partiami politycznymi, tworzcymi koalicj rzdow. Polityczne mechanizmy tworzenia rzdu zasadniczo przesdzaj decyzje desygnowanego" premiera w sprawie struktury Rady Ministrw, a w szczeglnoci o faktycznej pozycji wicepremiera w skadzie tworzonego rzdu.
Instytucja wicepremiera w rzdzie koalicyjnym spenia niejednokrotnie take rol politycznej neutralizacji pozycji premiera, wywodzcego si z innej partii politycznej, w polityczno-ustrojowym mechanizmie rzdzenia. Polska praktyka ustrojowa funkcjonowania rzdw koalicyjnych w ostatnich latach dobitnie akcentuje ten charakter politycznej roli wicepremiera w strukturze rzdu.
1.4. Ministrowie
Podstawow i najliczniejsz grup czonkw Rady Ministrw stanowi ministrowie. W wietle art. 149 ust. l ustawy zasadniczej w skad Rady Ministrw wchodz ministrowie kierujcy okrelonymi dziaami administracji rzdowej lub ministrowie wypeniajcy zadania wyznaczone im przez Prezesa Rady Ministrw. W zdaniu drugim ust. l stanowi si, e zakres dziaania ministra kierujcego
5 Zob. G. Rydlewski, Rzadoiuy system..., op. cit., s. 114.
316
Sklad, organizacja luaunetrzna oraz zasady i tryb funkcjonowania Rady Ministrmu