X


Wreszcie, jak utrzymują niektórzy historycy, pomi­jając najświetniejsze rody wyższej arystokracji, po­jęcia szlachty nie sposób ściśle...



Każdy jest innym i nikt sobą samym.

W XI i przez znaczną część XII wieku szlachcicem miałby być ten, kto jest uznany za ta­kiego wskutek swego stylu życia, stosunków, bogac­twa, władzy... a to niczego nie rozstrzyga, gdyż taki sposób egzystencji widać wyraźnie wśród najwyżej postawionych rodów, lecz gdy schodzimy na po­ziom drobnej arystokracji, stopniowo się on zaciera. Granicy dzielącej wówczas ludzi, których ledwie ośmielano się nazywać “drobną szlachtą' (medio­cres), od górnych warstw chłopstwa wyraźnie prze­strzegano jeszcze w XI wieku, a nawet w następ­nym stuleciu. Od połowy XII wieku jednak, na przykład w niektórych regionach północnej Francji, posiadanie wielkich dóbr ziemskich dopuszczało do tej kategorii, która przedtem stała otworem tylko przed ludźmi w niej urodzonymi, piastującymi jakiś urząd publiczny lub zarządzającymi zamkiem. Roz­bieżne wnioski najwybitniejszych mediewistów ostatecznie potwierdzają, że przed 1200 rokiem szlachta jest na obraz... samego słowa nobilis. Wystę­puje ono w stopniu wyższym i najwyższym. Mię­dzy szlachtą i nie-szlachtą nie nastąpiło jeszcze ra­dykalne cięcie, co nie oznacza, że takiego cięcia nie ma, tyle że dokonuje się ono stopniowo, jak zapada­nie zmroku. W zależności od urodzenia, prestiżu przodków, własnej rangi, renomy, bogactwa ziemi, potężnych przyjaciół, licznych wojowników, czło­wiek jest uznawany za szlachetnego, mniej szla­chetnego lub w najwyższym stopniu szlachetnego.
 
4. Szlachta a rycerstwo
 
Gdzie tutaj usytuować milites, których już można nazywać rycerzami? Stopnie arystokracji pozwalają wyróżnić kilka przypadków. Jeśli chodzi o członków wyższej ary­stokracji, nie ma wątpliwości: są oni zresztą nazywa­ni “nader szlachetnymi rycerzami' (nobilissimi mili­tes)... nie tyle dlatego, że są rycerzami, ile że pocho­dzą ze świetnych i potężnych rodów oraz że walczą konno na czele swych oddziałów. W przypadku członków średniej arystokracji, ka­sztelanów i ich największych wasali, stopniowej asy­milacji ze “szlachtą' przez cały XI wiek towarzyszy­ło - w przeciwnym kierunku - zjawisko stopniowe­go przechodzenia władzy publicznej na ich poziom. Określenie “szlachetni i potężni rycerze" wywodzi się nie stąd, że są rycerzami, ale stąd, że są panami banu, tej cząstki władzy niegdyś królewskiej, potem hrabiowskiej, a przez nich przejętej. Stanowią oni znaczną część rycerstwa książąt. Znaczną część, ale nie całość, a być może i nie większość. W zamkach bowiem, w garnizonie, w najbliższym otoczeniu kasztelanów, do którego należą zbrojni, eskorta, są jeszcze inni rycerze (mili­tes castri, gregarii, nutriti, satellites, rycerze z drużyny itd.), mający różną rangę: wasale osiedleni, dyspo­nujący dochodami wystarczającymi na ich wyposa­żenie; wasale gospodarzący na dobrach dziedzicz­nych, wymykający się jeszcze rosnącej dominacji więzów zależności, ale również w trudnej do uchwycenia proporcji; dependenci w bardziej ści­słym znaczeniu - żywieni w zamkach synowie zruj­nowanych rodziców, młodsi bracia, którzy nie mogli lub nie chcieli opuścić świata i wejść w szeregi ludzi Kościoła, a których rozwinięta w XII wieku zasada uprzywilejowania pierworodnych spycha do rangi dependentów, najemników albo błędnych rycerzy. Należy tu jeszcze dodać zbrojne sługi, chociaż teksty narracyjne niewiele o nich mówią. Widzimy ich wy­raźnie poza granicami Francji: rycerze-wasale w Ce­sarstwie, hiszpańskie rycerstwo plebejskie itd.
Przed 1200 rokiem istnieje więc różnica między szlachtą i rycerstwem, nawet jeśli w wyższych war­stwach te dwa pojęcia odnoszą się do tych samych osób i służą jedynie do opisu dwóch odmiennych aspektów ich postaci: rodzinnych korzeni (narodzin, rodu) z jednej strony, a prawa noszenia broni ­z drugiej. Przed końcem XII wieku nie należy jednak rozciągać tej tożsamości na wszystkich wojowników.

Tematy

Template provided by Designs by Darren Opracowanie Marketing w Internecie dla Każdy jest innym i nikt sobą samym.

Drogi uД‚В…Г‚Еєytkowniku!

W trosce o komfort korzystania z naszego serwisu chcemy dostarczać Ci coraz lepsze usługi. By móc to robić prosimy, abyś wyraził zgodę na dopasowanie treści marketingowych do Twoich zachowań w serwisie. Zgoda ta pozwoli nam częściowo finansować rozwój świadczonych usług.

Pamiętaj, że dbamy o Twoją prywatność. Nie zwiększamy zakresu naszych uprawnień bez Twojej zgody. Zadbamy również o bezpieczeństwo Twoich danych. Wyrażoną zgodę możesz cofnąć w każdej chwili.

 Tak, zgadzam siÄ™ na nadanie mi "cookie" i korzystanie z danych przez Administratora Serwisu i jego partnerД‚ВѓГ‚Е‚w w celu dopasowania treД‚В…ГўВЂЕџci do moich potrzeb. PrzeczytaД‚В…ГўВЂВљem(am) PolitykÄ™ prywatnoД‚В…ГўВЂЕџci. Rozumiem jÄ… i akceptujÄ™.

 Tak, zgadzam siÄ™ na przetwarzanie moich danych osobowych przez Administratora Serwisu i jego partnerД‚ВѓГ‚Е‚w w celu personalizowania wyД‚В…ГўВЂЕџwietlanych mi reklam i dostosowania do mnie prezentowanych treД‚В…ГўВЂЕџci marketingowych. PrzeczytaД‚В…ГўВЂВљem(am) PolitykÄ™ prywatnoД‚В…ГўВЂЕџci. Rozumiem jÄ… i akceptujÄ™.

Wyrażenie powyższych zgód jest dobrowolne i możesz je w dowolnym momencie wycofać poprzez opcję: "Twoje zgody", dostępnej w prawym, dolnym rogu strony lub poprzez usunięcie "cookies" w swojej przeglądarce dla powyżej strony, z tym, że wycofanie zgody nie będzie miało wpływu na zgodność z prawem przetwarzania na podstawie zgody, przed jej wycofaniem.