Każdy jest innym i nikt sobą samym.


Na przebiegu obrad zaciyy powanie konflikty polityczne, wstrzsajce wczesn Europ. Zaway
rwnie spr midzy Burgundczykami i Armaniakami we Francji.
Sobr musia zajmowa si rnymi sprawami ubocznymi, nie majcymi wiele wsplnego z reform
Kocioa, m.in. spraw prawowiernoci Husa. Wpyno to, rzecz prosta, na przeduenie jego obrad.
Wreszcie jednak uzgodniono kwesti wyboru nowego papiea, wprowadzajc do conclave oprcz
kardynaw przedstawicieli narodowoci biorcych udzia w soborze. Zgodzono si rwnie na
utrzymanie w Kociele zwierzchniej roli soboru i uznano za konieczne jego zwoywanie co lat dziesi.
Dnia 8 listopada 1417 r. zebrao si conclave i po czterech dniach obrad wybrao jednomylnie na
papiea Ottona Colonn, ktry przyj imi Marcina V. Nowy papie, zgodnie z zaleceniem soboru,
mia przystpi do reformy Kocioa in capite et in membris. Skoczyo si jednak tylko na usuniciu
krzyczcych naduy i zawarciu konkordatw z przedstawicielami niektrych narodowoci. Spraw
najwaniejszych nie dotknito. Koczy wic sobr w Konstancji swoje obrady (1418R) poowicznym
sukcesem. Schizma zostaa wprawdzie zaegnana, jednak sprawa reformy kocielnej niewiele posuna
si naprzd.
Sobr w Bazylei
Przed zakoczeniem obrad sobr zobowiza papiea do zwoania nastpnego ju w pi lat pniej.
Marcin V podporzdkowa si temu zaleceniu, ale sobr, ktry na jego wezwanie zgromadzi si w
Pawii w 1423 r., musia z powodu zarazy przenie swe obrady do Sieny. Tam za maa frekwencja i
brak zgody wrd przybyych przesdziy o rychym rozwizaniu zgromadzenia. Dopiero wic w osiem
lat pniej, ustpujc naleganiom pyncym z rnych stron, zwoa papie na lipiec 1431 r. sobr w
Bazylei. Zebra si on jednak z paromiesicznym opnieniem ju za pontyfikatu nastpcy Marcina V -
Eugeniusza Iv (1431-1447R).
Przedmiotem obrad byy trzy sprawy: reforma Kocioa, wykorzenienie herezji husyckiej oraz unia z
Kocioem greckim.
Midzy dnym wadzy papieem a uczestnikami soboru zarysowa si od samego pocztku konflikt.
Eugeniusz Iv, zajmujc nieprzejednane stanowisko wobec husytw, dy do przeniesienia obrad
soborowych do Woch w nadziei skupienia tam wikszej liczby swoich stronnikw. Sobr natomiast,
ktry sprzeciwi si porzuceniu Bazylei, nawiza rokowania z prawym odamem husytw, tzw.
kalikstynami i doprowadzi do kompromisu z nimi (1433R). Niezalenie od tego zapocztkowa dzieo
reformy kocielnej. W deniu wic do ograniczenia wadzy papieskiej powikszy uprawnienia
biskupw. Skasowa pobierane przez Rzym opaty w wysokoci rocznego dochodu, skadane przez
duchownych posiadaczy benefcjw w chwili nominacji (annaty). Dy wreszcie do ograniczenia
zdzierstw uprawianych przez duchowiestwo rnych stopni.
Sprawa unii z Kocioem greckim, ktrego przedstawiciele dali si uy papieowi jako narzdzie w
jego akcji, majcej na celu przeniesienie obrad soborowych do innej miejscowoci, staa si powodem
zerwania stosunkw midzy Eugeniuszem Iv a czci uczestnikw soboru, ktrzy nie chcieli opuci
Bazylei. Powzili oni uchwa, e soborowi przysuguje najwysza wadza w Kociele, e zwoany
legalnie nie moe by przez nikogo zmuszony do rozejcia si lub przeniesienia obrad do innej
miejscowoci, e wreszcie kady, kto by usiowa pogwaci ktr z tych zasad, staje si ipso facto
heretykiem. Na tej podstawie sobr bazylejski uzna Eugeniusza Iv za pozbawionego tiary i obwoa
antypapieem hrabiego Sabaudii pod imieniem Feliksa V. Wywoany w ten sposb rozam trwa blisko
sze lat i dopiero przejcie wieckich stronnikw soboru bazylejskiego na stron Eugeniusza Iv
pooyo mu kres (1445R).
Unia florencka
Tymczasem sobr, zwoany przez Eugeniusza Iv w 1438 r. do Ferrary z gwnym zadaniem
doprowadzenia do unii z Kocioem greckim - przenis swoje obrady w 1439 r. do Florencji. Tam te
6 lipca 1439 r. ustalono wsplne wyznanie wiary i zakoczono w ten sposb, przynajmniej formalnie,
blisko czterowiekowy rozam w Kociele. W praktyce unia florencka napotkaa jednak trudnoci ze
strony rnych kociow narodowych, tak, e dopiero w 1445 r. sobr, przeniesiony z kolei do
Rzymu, mg zakoczy obrady.
Wszystkie omwione wyej sukcesy podniosy polityczny presti Papiestwa, nie zdoay jednak pooy
kresu jego wewntrznemu rozkadowi. Dwr rzymski cechoway w dalszym cigu przepych i rozpusta, a
przekupstwo byo warunkiem zaatwienia w kurii kadej sprawy.
Rozdzia dwudziesty
czwarty.
Husytyzm
Sytuacja spoeczno-
gospodarcza Czech
w Xiv wieku
Kryzys spoeczno-gospodarczy, ktry odczuwaa Europa Zachodnia ju w pocztkach Xiv w., wystpi
w rodkowej i wschodniej Europie znacznie pniej. Pod rzdami luksemburskimi Czechy przeyway
jeszcze okres rozkwitu gospodarczego. Rozwj tamtejszych miast, zwizany z pomylnym stanem
rzemiosa i handlu, zwraca uwag przybywajcych cudzoziemcw i stawa si czynnikiem atrakcyjnym
dla obcoplemiennych prowincji Korony Czeskiej.
Powanym przeobraeniom ulega w tym czasie wie czeska. Przemiany tam zachodzce byy wywoane
upowszehnieniem si renty pieninej. Rwnolegle z tym jednak feudaowie usiowali powikszy
obcienia ludnoci chopskiej, co wizao si zreszt z ich wzrastajcym zainteresowaniem rynkiem
wewntrznym. Zarysowywao si wzmoone nasilenie przeciwiestw klasowych, majce dodatkowe
uzasadnienie w zaostrzeniu si antagonizmw narodowociowych. W Czechach bowiem podzia
klasowy pokrywa si niemal z narodowociowym. Zniemczone lub zgoa cudzoziemskie
monowadztwo wyzyskiwao w coraz wikszym stopniu chopw czeskich. Rwnoczenie za bogaty
patrycjat niemiecki, zagarniajc w swe rce handel, intratniejsze rzemioso i kopalnie srebra, uciska