Każdy jest innym i nikt sobą samym.

Cho spadkobierczyni Wazw i Jagiellonw, nie znajdowaBa jednak szczeglnego upodobania we wBadzy, nie nciB jej blask korony, ni monarsza purpura. Natomiast |ywo od mBodo[ci interesowaBa si r|nymi gaBziami wiedzy. OtrzymaBa staranne wyksztaBcenie, opanowaBa jzyki: polski, szwedzki, niemiecki, francuski i Bacin. Pierwsza to w Polsce niewiasta, ktra ceniBa wysoko nauk, szczeglnie |ywo interesujc si botanik i przyrodolecznictwem. KoBo Golubia zaBo|yBa wielki ogrd botaniczny, w ktrym hodowaBa rzadkie ro[liny i lecznicze zioBa. ZajmowaBa si tak|e chemi i medycyn. Zainteresowanie naukami przyrodniczymi nie przesBaniaBo jej jednak innych nauk. Nieobce jej byBy dzieBa tre[ci teologicznej, historycznej i inne.
Wiz Anny Wazwny z nauk nie byBa deklaratywna ani przej[ciowa. Przez caBe |ycie nurtowaBo j nie tylko zainteresowanie nauk, lecz wrcz pasje badawcze, uprawiaBa rwnie| mecenat nad dziaBalno[ci naukow. Najwa|niejsz, osobi[cie przez ni wykonan prac byB pokazny zielnik ro[lin leczniczycrF Zielnik ten jeszcze w koDcu XVIII wieku przechowywano w bibliotece nie[wieskiej RadziwiBBw. Pzniej w czasie wojennych zawieruch gdzie[ zaginB. Wiadomo te|, i| Anna sama przeprowadzaBa rozmaite badania naukowe, opracowujc je nastpnie wedBug zasad wczesnej nauki. Efektem tych badaD byBo sporzdzanie przez ni warto[ciowych, podobno bardzo skutecznych preparatw leczniczych. Anna Wazwna wystpowaBa te| z interesujcymi inicjatywami, majcymi na celu utrwalenie zwycistw or|nych Polakw. Po bitwie pod Kirchholmem pisaBa do hetmana Chodkiewicza, proponujc aby  rozkazaB komu biegBemu i [wiadomemu wziwszy malarza, poBo|enie miejsca tam tego gdzie potrzeba byBa, szyki i wszystek postpek jako si ta tam bitwa toczyBa wymalowa, imiona poznaczy-
154
wszy miejsc i osb. Wielk i bardzo wdziczn rzecz nam W. M. uczynisz" B. Nie wiemy, czy projekt zostaB zrealizowany. Dowodzi to wszak|e, i| Anna Wazwna posiadaBa zmysB historyka, pragnBa bowiem, by zachowaBy si dla potomno[ci zarwno przebieg bitwy, jak imiona jej wa|niejszych uczestnikw.

Tematy