Spektakularnym
wyrazem tej tendencji jest powoanie do ycia, a waciwie przywrcenie
mocy obowizujcej - uchylonym w 1964 r. - art. 143 -157 k.h. o spkach
komandytowych przez ustaw z 31.08.1991 r. o zmianie rozporzdzenia
Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej - kodeks handlowy (Dz.U. Nr 94, poz.
418).
cile z problematyk kodeksu handlowego cz si, powicone take
dziaalnoci profesjonalnej, ustawy: a) ustawa z 23.12.1988 r. o dziaal-
noci gospodarczej (Dz.U. Nr 41, poz. 324 z pn. zm.) oraz b) ustawa z
14.06.1991 r. o spkach z udziaem zagranicznym (t. jedn. Dz.U. z 1997 r.
Nr 26, poz. 143).[ Por. W. J. Katner, R. Kasterski: "Wprowadzenie" do
wydawnictwa tekstowego: Kodeks handlowy, Bielsko-Biaa 1994, obejmujce
nastpujce ustawy: kodeks handlowy, prawo upadociowe, prawo o
postpowaniu ukadowym, ustaw o dziaalnoci gospodarczej, ustaw o sp-
kach z udziaem zagranicznym ].
V. Kodeks rodzinny i opiekuczy zosta wydany ustaw z 25.02.1964 r.
(Dz.U. Nr 9, poz. 59 z pn. zm.), rwnoczenie z przepisami
wprowadzajcymi (ustawa z tej samej daty). Oba te akty weszy w ycie z
dniem 1.01.1965 r.
Kodeks rodzinny skada si z trzech tytuw: pierwszy z nich - maestwo -
obejmuje 4 dziay (zawarcie maestwa, prawa i obowizki maonkw,
stosunki majtkowe midzy maonkami i ustanie maestwa), drugi -
pokrewiestwo - skada si z 3 dziaw (rodzice i dzieci, przysposobienie i
obowizek alimentacyjny), trzeci w 3 dziaach reguluje opiek nad maolet-
nim, opiek nad ubezwasnowolnionym cakowicie i kuratel. Kodeks rodzinny
i opiekuczy zawiera cznie 184 artykuy.
Przepisy wprowadzajce kodeks rodzinny i opiekuczy uoone s wedug
znanego ju schematu (przepisy oglne z klauzulami derogacyjnymi, zmiany w
przepisach obowizujcych i prawo midzyczasowe).
VI. Kodeksem cywilnym nie zostay objte unormowania powicone
prawom na dobrach niematerialnych, czyli przepisy prawa autorskiego oraz
przepisy powicone tzw. wasnoci przemysowej.
Prawo autorskie do niedawna miecio si w ustawie z 10.07.1952 r.
(Dz.U. Nr 34, poz. 234). W zwizku z dokonujc si u nas reform prawa
cywilnego i rozszerzajcymi si stosunkami midzynarodowymi prawu temu
zarzucano, e jest przestarzae, bo nie chroni dzie powstajcych dziki
nowoczesnej technice, e nie uwzgldnia postanowie umw midzynarodowych
(konwencji berneskiej), e wreszcie jest nieskuteczne, gdy nie zapobiega
tzw. piractwu intelektualnemu. Nawet uwzgldniajc zrozumia w takich
okolicznociach przesad, zarzutom tym nie sposb byo odmwi susznoci.
W zwizku z tym ustawa z 10.07.1952 r. zostaa zastpiona przez
ustaw z 4.02.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. Nr 24,
poz. 83). Na to, e ustawa ta znacznie rozszerza ochron prawnoautorsk,
wskazuje ju jej art. 1, w ktrym przykadowo przedstawiony zosta szeroki
wachlarz utworw autorskich, takich jak utwory literackie, publicystyczne,
naukowe, kartograficzne, programy komputerowe, utwory plastyczne, foto-
graficzne, lutnicze, utwory wzornictwa przemysowego, architektoniczne, mu-
zyczne, sceniczne czy audiowizualne. Jak na to wskazuje tytu nowej ustawy,
chroni ona take prawa autorskim pokrewne, a wic prawa do artystycznych
wykona (prawa artystw wykonawcw), prawa do fonogramw i wideofonogramw
oraz prawa do tzw. nada telewizyjnych i radiowych.
Ochrona szeroko rozumianej wasnoci przemysowej jest uregulowana w
takich aktach normatywnych, jak:
a) w ustawa z 19.10.1972 r. o wynalazczoci (tekst jedn. Dz.U. z 1993 r. Nr
26, poz. 117),
b) ustawa z 31.01.1985 r. o znakach towarowych (Dz.U. Nr 5, poz. 17),
c) w rozporzdzenie RM z 23.01.1963 r. w sprawie ochrony wzorw zdobniczych
(Dz.U. Nr 8, poz. 45).
W wietle tych przepisw ochronie podlegaj takie dobra niematerialne, jak:
wynalazki, projekty racjonalizatorskie, wzory uytkowe i zdobnicze oraz
znaki towarowe.
VII. Do pozakodeksowych uregulowa naley te wiele ustaw, ktre
normuj okrelone stosunki cywilnoprawne w sposb specjalny albo bardziej
szczegowo anieli kodeks, ktry zawiera tylko podstawowy trzon tej
regulacji. Poza wspomnianymi ju ustawami - prawo autorskie, prawo
wynalazcze - regulujcymi w zasadzie materi kodeksow, w rachub wchodz,
jako "uzupeniajce" kodeks cywilny:
a) akty normatywne o charakterze wyspecjalizowanym, jak prawo wekslowe i
czekowe;
b) unormowania cywilnoprawne cile zwizane z normami wchodzcymi w zakres
innej gazi prawa, jak prawo wodne i grnicze;
c) akty normatywne o charakterze kompleksowym, w ktrym obok norm
cywilnoprawnych (majcych przewag) wystpuj rwnie normy z zakresu
innych gazi prawa, jak ustawa z 25.09.1982 r. o przedsibiorstwach
pastwowych (tekst jedn. Dz.U. z 1991 r. Nr 18, poz. 80 z pn. zm.) czy
ustawa z 17.02.1982 r. - prawo spdzielcze ( tekst jedn. Dz.U. z 1995
r. Nr 54, poz. 288 z pn. zm.);
d) typowe uregulowania szczeglne, normujce z okrelonych powodw (naj-