Wysoki przedstawiciel ds. Zagranicznych i Polityki bezpieczeństwa. Pana Solare zastępuje Catherine Ashton.
Wybierany kwalifikowaną większością głosów. Wysoki przedstawiciel wysuwa projekty decyzji i działań.
Traktat Lizboński ustanawia Europejską służbę działań zewnętrznych (korpus dyplomatyczny UE)
Mechanizm ATENA – Unia Europejska daje pieniÄ…dze na misje.
Karta Praw Podstawowych
•Na mocy art. 6 TUE nadano Karcie taką samą moc prawną jak Traktatowi
•Karta nie rozszerza zakresu kompetencji Unii przewidzianych w Traktatach akt dotyczący praw
człowieka w tym prawa polityczne, obywatelskie, ekonomiczne, społeczne i kulturowe
19
•konkretyzacja podstawowych praw i zasad na których tle będzie oceniana legalność i dokonywana wykładnia aktów prawa UE, zarówno przez sądy krajowe i unijne
karta staje się częścią traktatu, ma moc wiążącą
W preambule Karty przedstawiona została decyzja Państw Członkowskich Unii, które pragną
"dzielić ze sobą pokojową przyszłość opartą na wspólnych wartościach", oraz potwierdzenie, że
"świadoma swego duchowo-religijnego i moralnego dziedzictwa, Unia jest zbudowana na
niepodzielnych, powszechnych wartościach godności osoby ludzkiej, wolności, równości i
solidarności; opiera się na zasadach demokracji i państwa prawnego".
Karta Praw Podstawowych zawiera w sobie całokształt praw obywatelskich, politycznych,
gospodarczych i społecznych obywateli, a także każdej osoby zamieszkałej na obszarze Unii.
Prawa te zostały ujęte w sześć obszernych rozdziałów: Godność, Wolność, Równość,
Solidarność, Obywatelstwo i Sprawiedliwość.
PoczÄ…wszy od 2001 r. Parlament Europejski przedstawia co roku sprawozdanie oceniajÄ…ce
stopień poszanowania praw zawartych w Karcie.
Przykładowo, Parlament zauważył, że w roku 2002 sytuacja więźniów w niektórych Państwach
Członkowskich pogorszyła się, głównie na skutek przeludnienia w więzieniach. Parlament zamierza
jak najlepiej wykorzystać te sprawozdania, by rozbudzić w Państwach Członkowskich ogólną
świadomość takiego stanu rzeczy.
Włączenie praw podstawowych do Traktatu Lizbońskiego oznacza, że jeżeli wejdzie on w
życie, instytucje unijne i Państwa Członkowskie będą prawnie zobowiązane do ich przestrzegania.
Protokół brytyjski – wyÅ‚Ä…cznie W.B. i Polska sÄ… zobowiÄ…zane do jej przestrzegania. (chodzi o roszczenia Niemców o ziemie po II wojnie Å›wiatowej – kwestia prawa wÅ‚asnoÅ›ci)
PodziaÅ‚ kompetencji – do tej pory nie byÅ‚o okreÅ›lone co należy do kompetencji wyÅ‚Ä…cznej Unii. Stanowienie prawa i zawieranie umów miÄ™dzynarodowych w aspekcie zewnÄ™trznym. Traktat LizboÅ„ski wymienia te
kompetencje wprost.
Prawo UNII stanowi RADA UNII i Parlament Unii
Mandat negocjacyjny – Rada gÅ‚osuje, by dąć przyzwolenie komisji na negocjacje z paÅ„stwem trzecim
Kompetencje dzielone - 1. Unia dzieli kompetencję z Państwami Członkowskimi, jeżeli
Konstytucja przyznaje jej kompetencję, która nie dotyczy dziedzin określonych wartykułach I-
13 i I-17.
2. Kompetencje dzielone między Unią a Państwami Członkowskimi stosują się do następujących
głównych dziedzin:
a) rynek wewnętrzny,
20
b) polityka społeczna w odniesieniu do aspektów określonych w części III,
c) spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna,
d) rolnictwo i rybołówstwo, z wyłączeniem zachowania morskich zasobów biologicznych,
e) środowisko naturalne,
f) ochrona konsumentów,
g) transport,
h) sieci transeuropejskie,
i) energia,
j) przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości,
k) wspólne problemy bezpieczeństwa w zakresie zdrowia publicznego, w odniesieniu do aspektów
określonych w części III.
3. W dziedzinach badań, rozwoju technologicznego i przestrzeni kosmicznej Unia ma kompetencję do
prowadzenia działań, w szczególności do określania i realizacji programów; jednakże wykonywanie tej
kompetencji nie może doprowadzić do uniemożliwienia Państwom Członkowskim wykonywania ich
kompetencji.
4. W dziedzinach współpracy na rzecz rozwoju i pomocy humanitarnej Unia ma kompetencję do
prowadzenia działań i wspólnej polityki; jednakże wykonywanie tej kompetencji nie może
doprowadzić do uniemożliwienia Państwom Członkowskim wykonywania ich kompetencji.
Kompetencje do prowadzenia działań koordynacyjnych, wspierających, uzupełniających
Po wprowadzeniu prawa UE zmienia się prawo pierwotne. Po traktacie Lizbońskim w prawie
wtórnym możemy wyróżnić akta ustawodawcze i nieustawodawcze.
21
Prawo pierwotne
•Traktat o UE i Traktat o funkcjonowaniu UE
•Prawo wtórne
•Akty ustawodawcze: rozporządzenia, dyrektywy, decyzje (przyjęte przez PE i Radę zgodnie ze
zwykłą procedurą prawodawczą lub przyjęte przez PE z udziałem Rady lub Radę z udziałem PE
zgodnie ze specjalnÄ… procedurÄ… ustawodawczÄ…)
Źródła
Prawo pierwotne Prawo wtórne