Dopuszczalny limit wydatków na prowadzon¹ kampaniê przez komitet wyborczy w wyborach parlamentarnych ustalono tak¿e w Ordynacji 2001. Ze wzglêdu jednak na odmienny charakter wyborów do Sejmu i do Senatu sposób ustalania tego limitu jest inny ni¿ w przypadku wyborów prezydenckich, kiedy kwotê limitu mo¿na by³o dok³adnie
okreœliæ w ustawie.
W przypadku wyborów parlamentarnych rozró¿nia siê limit okrêgowy oraz limit ponadokrêgowy.
Limit okrêgowy obowi¹zuje komitet wyborczy, który tylko w jednym okrêgu wyborczym zarejestrowa³ listê kandydatów na pos³ów albo kandydata (kandydatów) na senatora b¹dŸ tylko w jednym okrêgu wyborczym zarejestrowa³ zarówno listê kandydatów na pos³ów, jak i kandydata (kandydatów) na senatora.
Limit ponadokrêgowy odnosi siê do komitetu wyborczego, który zarejestrowa³ kandydatów na pos³ów lub na senatorów wiêcej ni¿ w jednym okrêgu wyborczym albo zarejestrowa³ swoich kandydatów do Sejmu lub do Senatu we wszystkich okrêgach wyborczych w ca³ym kraju. W tym drugim przypadku mo¿na mówiæ o ogólnokrajowym limicie, choæ w ustawie takie okreœlenie nie wystêpuje.
Dla ka¿dego okrêgu wyborczego ustala siê limit wydatków w zale¿noœci od wielkoœci okrêgu, czyli odpowiednio do liczby pos³ów lub senatorów wybieranych w danym okrêgu. Dla komitetu wyborczego, który zarejestrowa³ tylko listê kandydatów na pos³ów, o wysokoœci obowi¹zuj¹cego limitu rozstrzyga liczba mandatów poselskich do obsadzenia w tym okrêgu. Z kolei dla lokalnego komitetu wyborczego, który zarejestrowa³ tylko jednego kandydata na senatora, wysokoœæ limitu ustala siê odpowiednio do liczby mandatów senatorskich do obsadzenia w tym okrêgu.
Podstawê wyliczenia limitu stanowi liczba wyborców ujêtych w rejestrach wyborców na terenie ca³ego kraju, czyli we wszystkich okrêgach wyborczych. Informacjê o liczbie zarejestrowanych wyborców w ca³ym kraju otrzymujemy z og³oszonego w „Monitorze Polskim" komunikatu Pañstwowej Komisji Wyborczej, który musi byæ podany do wiadomoœci publicznej (tak¿e w dzienniku o zasiêgu ogólnokrajowym) najpóŸniej w dwa tygodnie od zarz¹dzenia wyborów. Liczba wyborców ujêtych w rejestrach na terenie ca³ego kraju musi byæ po-170 dana w oparciu o dane na koniec kwarta³u poprzedzaj¹cego dzieñ
FINANSOWANIE KAMPANII WYBORCZEJ
og³oszenia postanowienia Prezydenta RP o zarz¹dzeniu wyborów do Sejmu i do Senatu.
Stosownie do art. 114 ust. 2 pkt l podstawê obliczania wysokoœci okrêgowego limitu wydatków stanowi liczba wszystkich zarejestrowanych wyborców w kraju podzielona przez 560, tj. ³¹czn¹ ustawow¹ liczbê pos³ów - 460 i senatorów -100. Tak uzyskany iloraz, czyli kwota bazowa, podlega pomno¿eniu przez liczbê mandatów pos³ów i senatorów wybieranych w danym okrêgu wyborczym, jeœli chodzi o limit wyznaczany dla komitetu wyborczego, który w okrêgu zarejestrowa³ zarówno kandydatów na pos³ów, jak i na senatorów. W przypadku limitu obowi¹zuj¹cego lokalny komitet wyborczy, który w okrêgu zarejestrowa³ tylko jednego kandydata na senatora otrzymany iloraz (kwotê bazow¹) mno¿y siê przez liczbê senatorów wybieranych w danym okrêgu. Kiedy dotyczy³oby to komitetu wyborczego, który w okrêgu zarejestrowa³ jedynie listê kandydatów na pos³ów, to iloraz (kwotê bazow¹) mno¿y siê przez liczbê pos³ów wybieranych w danym okrêgu.
Tak wiêc wspomniany ogólnokrajowy limit wydatków obowi¹zuj¹cy komitet wyborczy, który zarejestrowa³ zarówno kandydatów na pos³ów, jak i na senatorów we wszystkich okrêgach wyborczych, w 2001 r. wynosi nieco wiêcej ni¿ 29 milionów z³. Dla lokalnego komitetu wyborczego wyborców, który zarejestrowa³ jednego kandydata na senatora w okrêgu, w którym wybieranych jest dwóch senatorów, limit ten wyniesie oko³o 102 tysiêcy z³. Jeœli zaœ lokalny komitet wyborców zarejestrowa³ wiêcej ni¿ jednego kandydata na senatora w okrêgu, w którym wybieranych jest 3 senatorów i 12 pos³ów, limit obowi¹zuj¹cy ten komitet nieznacznie przekroczy 775 tysiêcy z³.
Trzeba wyraŸnie podkreœliæ, ¿e te konkretnie okreœlone limity wydatków odnosz¹ siê do komitetu wyborczego, bo zgodnie z art. 95 to komitet wyborczy na zasadzie wy³¹cznoœci prowadzi kampaniê wyborcz¹. Oznacza to, ¿e wydatki poniesione przez poszczególnych kandydatów na prowadzon¹ przez nich indywidualn¹ kampaniê wyborcz¹ musz¹ mieœciæ siê w granicach limitu wydatków, który obowi¹zuje komitet wyborczy zg³aszaj¹cy tych kandydatów. W przypadku ogólnokrajowego komitetu wyborczego jest to jego wewnêtrzn¹ spraw¹, jaka czêœæ wydatków bêdzie przeznaczona na kampaniê prowadzon¹ centralnie, a jaka na wspóln¹ kampaniê wyborcz¹ prowadzon¹ w okrêgach b¹dŸ indywidualnie przez poszczególnych kandydatów.
171
PRZEPISY WSPÓLNE
Art. 115. Wydatki komitetu wyborczego na kampaniê wyborcz¹ prowadzon¹ w formach i na zasadach w³aœciwych dla reklamy, w tym w prasie w rozumieniu przepisów prawa prasowego, nie mog¹ przekraczaæ 80% limitu dla danego komitetu wyborczego ustalonego zgodnie z przepisami art. 114 ust. l pkt l albo pkt 2.
W art. 115 ustalono górny limit wydatków ponoszonych w zwi¹zku z kampani¹ wyborcz¹ na agitacjê prowadzon¹ w formach i na zasadach w³aœciwych dla reklamy. Wydatki te nie mog¹ przekroczyæ 80% limitu obowi¹zuj¹cego dany komitet wyborczy stosownie do zasad okreœlonych w art. 114. Powstaje jednak pytanie: co to s¹ wydatki poniesione na kampaniê wyborcz¹ prowadzon¹ w formach i na zasadach w³aœciwych dla reklamy?
Przepis art. 115 Ordynacji 2001 jest ma³o precyzyjny, poniewa¿ nie wiadomo, co ma oznaczaæ prowadzenie kampanii wyborczej w formach i na zasadach w³aœciwych dla reklamy, a w zwi¹zku z tym nie jest jasne jak rozstrzygn¹æ, co nale¿y wliczyæ do kosztów objêtych limitem wydatków na ten rodzaj kampanii wyborczej. W polskim porz¹dku prawnym przepisy dotycz¹ce reklamy s¹ nie tylko rozproszone, ale przede wszystkim nie zawieraj¹ pozytywnej definicji reklamy ani te¿ nie okreœlaj¹ jej form czy te¿ zasad, na jakich ma byæ ona prowadzona. Przepisy polskiego prawa reklamy nie tworz¹ jednolitego systemu i s¹ dalekie od spe³nienia wymagañ jasnoœci i spójnoœci13. Jedynie okazjonalnie okreœlaj¹ one produkty, jak alkohol czy wyroby tytoniowe, b¹dŸ us³ugi, które nie mog¹ byæ reklamowane. S¹ to ustawy odnosz¹ce siê do form i zasad stosowania reklamy od strony negatywnej - stanowi¹ tylko o tym, komu nie wolno prowadziæ dzia³alnoœci reklamowej lub w jakich formach jest ona zakazana. W reklamie chodzi jednak zawsze o dzia³ania, które maj¹ na celu przekazanie informacji o zaletach i wartoœci danej firmy, a tak¿e jej produktów b¹dŸ
o œwiadczonych us³ugach.