Podwoje dolne zamkn�� i ryglem zawali�...

Strona początkowa

Każdy jest innym i nikt sobą samym.

W zamku ca�ym by� tylko pan Stolnik, ja, Pani,
Kuchmistrz i dw�ch kuchcik�w, wszyscy trzej pijani,
Proboszcz, lokaj, hajducy czterej, ludzie �miali;
Wi�c za strzelby, do okien; a� tu t�um Moskali
Krzycz�c: ura! od bramy wali po tarasie;
My im ze strzelb dziesi�ciu paln�li: "a zasie!"
Nic tam nie by�o wida�; s�udzy bez ustanku
Strzelali z dolnych pi�ter, a ja i Pan z ganku.
Wszystko sz�o pi�knym �adem, cho� w tak wielkiej trwodze:
Dwadzie�cie strzelb le�a�o tu, na tej pod�odze,
Wystrzelili�my jedn�, podawano drug�,
Ksi�dz proboszcz zatrudnia� si� czynnie t� us�ug�
I Pani, i Panienka, i nadworne panny;
Trzech by�o strzelc�w, a szed� ogie� nieustanny;
Grad kul sypa�y z do�u moskiewskie piechury,
My z rzadka, ale celniej dogrzewali z g�ry.
Trzy razy a� pode drzwi to ch�opstwo si� wpar�o,
Ale za ka�dym razem trzech nogi zadar�o,
Wi�c uciekli pod lamus; a ju� by� poranek.
Pan Stolnik weso� wyszed� ze strzelb� na ganek
I skoro spod lamusa Moskal �eb wychyli�,
On dawa� zaraz ognia, a nigdy nie myli�;
Za ka�dym razem czarny kaszkiet w traw� pada�
I ju� si� rzadko kt�ry zza �ciany wykrada�.
Stolnik, widz�c strwo�one swe nieprzyjaciele,
My�li� zrobi� wycieczk�, porwa� karabel�
I z ganku krzycz�c s�ugom wydawa� rozkazy;
Obr�ciwszy si� do mnie rzek�: "Za mn�, Gerwazy!"
Wtem strzelono spod bramy, Stolnik si� zaj�kn��,
Zaczerwieni� si�, zbladn��, chcia� m�wi�, krwi� chrz�kn��;
Postrzeg�em wtenczas kul�, wpad�a w piersi same,
Pan s�aniaj�c si� palcem ukaza� na bram�.
Pozna�em tego �otra Soplic�! pozna�em!
Po wzro�cie i po w�sach! jego to postrza�em
Zgin�� Stolnik, widzia�em! �otr jeszcze do g�ry
Wzniesion� trzyma� strzelb�, jeszcze dym szed� z rury!
Wzi��em go na cel, zb�jca sta� jak skamienia�y!
Dwa razy da�em ognia, i oba wystrza�y
Chybi�y; czym ze z�o�ci, czy z �alu �le mierzy�.
Us�ysza�em wrzask kobiet, sp�jrza�em, - Pan nie �y�".
Tu Gerwazy umilkn�� i �zami si� zala�,
Potem rzek� ko�cz�c: "Moskal ju� wrota wywala�;
Bo po �mierci Stolnika sta�em bezprzytomnie
I nie wiedzia�em, co si� dzia�o woko�o mnie;
Szcz�ciem, na odsiecz przyszed� nam Parafianowicz,
Przywiod�szy Mickiewicz�w dwiestu z Horbatowicz,
Kt�rzy s� szlachta liczna i dzielna, cz�ek w cz�eka,
A nienawidz� rodu Soplic�w od wieka.
"Tak zgin�� pan pot�ny, pobo�ny i prawy,
Kt�ry mia� w domu krzes�a, wst�gi i bu�awy,
Ojciec w�o�cian, brat szlachty; i nie mia� po sobie
Syna, kt�ry by zemst� poprzysi�g� na grobie!
Ale mia� s�ugi wierne; ja w krew jego rany
Obmoczy�em m�j rapier, Scyzorykiem zwany,
(Zapewne Pan o moim s�ysza� Scyzoryku,
S�awnym na ka�dym sejmie, targu i sejmiku).
Przysi�g�em wyszczerbi� go na Soplic�w karkach,
�ciga�em ich na sejmach, zajazdach, jarmarkach;
Dw�ch zar�ba�em w k��tni, dw�ch na pojedynku;
Jednego podpali�em w drewnianym budynku,
Kiedy�my zaje�d�ali z Rymsz� Korelicze:
Upiek� si� tam jak piskorz; a tych nie policz�,
Kt�rym uszy obci��em. Jeden tylko zosta�,
Kt�ry dot�d ode mnie pami�tki nie dosta�!
Rodzoniutki braciszek owego w�sala,
�yje dot�d, i z swoich bogactw si� przechwala,
Zamku Horeszk�w tyka swych kopc�w kraw�dzi�,
Szanowany w powiecie, ma urz�d, jest s�dzi�!
I Pan mu zamek oddasz? niecne jego nogi
Maj� krew Pana mego zetrze� z tej pod�ogi?
O nie! p�ki Gerwazy ma cho� za grosz duszy,
I tyle si�, �e jednym ma�ym palcem ruszy
Scyzoryk sw�j, wisz�cy dotychczas na �cianie,
P�ty Soplica tego zamku nie dostanie!"
"O! krzykn�� Hrabia, r�ce podnosz�c do g�ry,
Dobre mia�em przeczucie, �em lubi� te mury!
Cho� nie wiedzia�em, �e w nich taki skarb si� mie�ci,
Tyle scen dramatycznych i tyle powie�ci!
Skoro zamek mych przodk�w Soplicom zagrabi�,
Ciebie osadz� w murach jak mego burgrabi�:
Twoja powie��, Gerwazy, zaj�a mi� mocno.
Szkoda, �e� mi� nie przywi�d� tu w godzin� nocn�;
Udrapowany p�aszczem siad�bym na ruinach,
A ty by� mi o krwawych rozpowiada� czynach;
Szkoda, �e masz niewielki dar opowiadania!
Nieraz takie s�ysza�em i czytam podania;
W Angliji i w Szkocyi ka�dy zamek lord�w,
W Niemczech ka�dy dw�r graf�w by� teatrem mord�w!
W ka�dej dawnej, szlachetnej, pot�nej rodzinie
Jest wie�� o jakim� krwawym lub zdradzieckim czynie,
Po kt�rym zemsta sp�ywa na dziedzic�w w spadku:
W Polszcze pierwszy raz s�ysz� o takim wypadku.
Czuj�, �e we mnie m�nych krew Horeszk�w p�ynie!
Wiem, co winienem s�awie i mojej rodzinie.
Tak! musz� zerwa� wszelkie z Soplic� uk�ady,
Cho�by do pistolet�w przysz�o lub do szpady!
Honor ka�e". Rzek�, ruszy� uroczystym krokiem,
A Gerwazy szed� z ty�u w milczeniu g��bokiem.
Przed bram� stan�� Hrabia, sam do siebie gada�,
Pogl�daj�c na zamek pr�dko na ko� wsiada�,
Tak samotn� rozmow� ko�cz�c roztargniony:
"Szkoda, �e ten Soplica stary nie ma �ony,
Lub c�rki pi�knej, kt�rej ub�stwia�bym wdzi�ki,
Kochaj�c i nie mog�c otrzyma� jej r�ki;
Nowa by si� w powie�ci zrobi�a zawi�o��:
Tu serce, tam powinno��! tu zemsta, tam mi�o��!"
Tak szepc�c spi�� ostrogi; ko� lecia� do dworu,
Gdy z drugiej strony strzelcy wyje�d�ali z boru;
Hrabia lubi� my�listwo, ledwie strzelc�w zoczy�,
Zapomniawszy o wszystkim prosto ku nim skoczy�,
Mijaj�c bram�, ogr�d, p�oty; gdy w zawrocie
Obejrza� si� i konia zatrzyma� przy p�ocie.
By� sad. -
Drzewa owocne, zasadzone w rz�dy,
Ocienia�y szerokie pole; spodem grz�dy.
Tu kapusta, s�dziwe schylaj�c �ysiny,
Siedzi i zda si� duma� o losach jarzyny;
Tam, pl�cz�c str�ki w marchwi zielonej warkoczu,
Wysmuk�y b�b obraca na ni� tysi�c oczu;
Owdzie podnosi z�ot� kit� kukuruza;
Gdzieniegdzie oty�ego wida� brzuch harbuza,
Kt�ry od swej �odygi a� w dalek� stron�
Wtoczy� si� jak go�� mi�dzy buraki czerwone.
Grz�dy rozj�te miedz�; na ka�dym przykopie
Stoj� jakby na stra�y w szeregach konopie,
Cyprysy jarzyn; ciche, proste i zielone.
Ich li�cie i wo� s�u�� grz�dom za obron�,
Bo przez ich li�cie nie �mie przecisn�� si� �mija,
A ich wo� g�sienice i owad zabija.
Dalej mak�w bia�awe g�ruj� badyle;
Na nich, my�lisz, i� rojem usiad�y motyle
Trzepioc�c skrzyde�kami, na kt�rych si� mieni
Z rozmaito�ci� t�czy blask drogich kamieni;
Tyl� farb �ywych, r�nych, mak �renic� mami.
W �rodku kwiat�w, jak pe�nia pomi�dzy gwiazdami,
Kr�g�y s�onecznik licem wielkiem, gorej�cem
Od wschodu do zachodu kr�ci si� za s�o�cem.
Pod p�otem w�skie, d�ugie, wypuk�e pag�rki

Tematy

Template provided by Designs by Darren Opracowanie Marketing w Internecie dla Każdy jest innym i nikt sobą samym.