Każdy jest innym i nikt sobą samym.

Wynalazcami i twrcami obozw koncentracyjnych byli przywdcy radzieccy: Trocki i Lenin. Pierwsze obozy koncentracyjne powstaBy w Rosji w 1918 3., wyprzedziBy wic niemieckie obozy koncentracyjne o dwadzie[cia kilka lat. Pierwszy niemiecki obz koncentracyjny (konzentration lager) powstaB w 1933 r. w Dachau, a obozy radzieckie staBy si wzorem dla niemieckich.
W rozkazie z 4 VI 1918 r. Trocki jako komisarz ludowy spraw wojskowych |daB, aby legionistw czeskich, ktrzy nie chc odda broni, zamknito w obozach koncentracyjnych. 26 VI wysBaB do Rady Komisarzy Ludowych memoriaB, w ktrym proponowaB stworzenie systemu przymusu dla  elementw paso|ytniczych" i takiego stanu rzeczy, w ktrym bardziej przykre rodzaje prac wykonywaBaby bur|uazja, przy czym do bur|uazji chciaB zaliczy byBych oficerw, ktrzy nie zdecyduj si na wstpienie do Armii Czerwonej i pragnB osadzi ich w Bagrach. Wkrtce potem domagaB si zamknicia w obozach (jako zakBadnikw) |on i dzieci oficerw zmobilizowanych do Armii Czerwonej. Uwa|aB, |e bez zastosowania takich [rodkw rewolucja poniesie klsk. Jak si pzniej okazaBo, do obozu mgB trafi ka|dy.
Kultura radziecka i postradziecka
207
Kryzys GUAagu pod koniec |ycia Stalina (powstanie w Bagrach pieczorskich, strajk w Ekibastuzie, wymuszone ustpstwa wBadz na rzecz  zekw") rzuca nowe [wiatBo na amnesti, zadekretowan przez Aawrentija Beri zaledwie w trzy tygodnie po [mierci Stalina, ktra obejmowaBa 1,2 min wizniw. Mwic o powodach politycznych, nie mo|na pomin i ekonomicznych, ktrymi kierowali si, ogBaszajc t cz[ciow amnesti, kandydaci do sukcesji po Stalinie [wiadomi ogromnych trudno[ci w zarzdzaniu przeBadowanymi wizieniami i coraz mniej dochodowym GUAagiem.
Rosja byBa krajem, w ktrym tradycje despotyczne miaBy dBug histori i znacznie wyprzedziBy okres, w ktrym powstaBo paDstwo totalitarne i nastpiBa caBkowita instytucjonalizacja marksizmu jako narzdzia wBadzy.