7.1. Postrzał
(Lumbago)
Postać ostra postrzału polega na pojawieniu się przeszywającego bólu w okolicy lędźwiowej, szczególnie w miejscach zajętych przez mięśnie: najszerszy grzbietu, czworoboczny lędźwi i prostownik grzbietu. Każdy ruch sprawia ból, przez co chód jest sztywny i niezgrabny. Może wystąpić silny skurcz mięśni. Postrzał
przeważnie jest wywołany zmianami zwyrodnieniowymi w odcinku lędźwiowym
kręgosłupa, dyskopatią, przeciążeniem lub przestudzeniem. W przypadku gdy przyczyną jest dyskopatia, stosujemy postępowanie jak w dyskopatii. W
pozostałych przypadkach wykonujemy omówione niżej zabiegi. Stosowane zabiegi Jakość i ilość stosowanych zabiegów uzależnione są od okresu choroby. Wyróżniamy tu dwa okresy: - okres ostry,
- okres przewlekły (rekonwalescencji).
Okres ostry
W stanie ostrym przeważnie zaleca się leżenie w łóżku lub przynajmniej częściowe ograniczenie ruchu. Jeżeli jednak sprawa nie ma charakteru zapalnego, leżenie nie jest konieczne. Przyczyną bólu może być bowiem odruchowy skurcz, któremu towarzyszy obrzęk niezapalny. Jednak poza fizykoterapią w tym okresie nie stosuje się żadnych innych zabiegów fizykalnych.
Fizykoterapia
Zadaniem fizykoterapii jest rozluźnienie napięcia mięśniowego oraz działanie przeciwbólowe. W tym celu stosujemy: parafinoterapię, galwanizację, jontoforezę
(z nowokainy, lignokainy, mydokalmu), prądy diadynamiczne, prądy interferencyjne, krioterapię, laseroterapię, magnetoterapię, promieniowanie podczerwone, promieniowanie nadfioletowe, diatermię krótkofalową, terapuls, diatermię mikrofalową, ultradźwięki, saunę, kąpiele solankowe, kąpiele
siarczkowo - siarkowodorowe, okłady z papki borowinowej.
Okres rekonwalescencji
Fizykoterapia
W zakresie fizykoterapii stosuje się wybrane zabiegi spośród zalecanych w okresie ostrym.
Masaż
Przeszkodą w wykonywaniu masażu jest bolesność i napięcie nie tylko w mięśniu, lecz także w tkankach leżących ponad nim. Z tego powodu wskazane jest wykonanie zabiegów fizykoterapii bezpośrednio przed masażem. Możemy wyróżnić dwa sposoby postępowania: klasyczny i segmentarny. W postępowaniu klasycznym przy pierwszych dwóch zabiegach ograniczamy masaż do wykonania głaskań, rozcierań, ugniatań podłużnych oraz wibracji poprzecznej poniżej i powyżej miejsc o szczególnej bolesności. Następnie wykonujemy uciski punktowe: - pomiędzy wyrostkami
kolczystymi od 11 kręgu piersiowego do 1 kręgu krzyżowego, - na grzebieniu talerza kości biodrowej (6 - 8 ucisków), posuwając się od okolicy kręgosłupa do przedniego górnego kolca biodrowego, - na bocznym brzegu prostownika grzbietu od wysokości 11 kręgu piersiowego do 1 kręgu krzyżowego. Przy kolejnych zabiegach zwiększamy intensywność masażu, a głaskania, rozcierania, ugniatanie podłużne i wibrację poprzeczną wykonujemy również w miejscu objętym chorobą. Po około 8
zabiegach dołączamy wstrząsanie miednicy w pozycji leżącej (technika masażu segmentarnego). W miarę poprawy stanu zdrowia koncentrujemy się na rozcieraniach i ugniataniach, aby zlikwidować wszelkie wyczuwalne guzki w mięśniach okolicy lędźwiowej. Zwiększamy również zakres masażu. Opracowujemy pośladki i - w razie konieczności - udo, a szczególnie przednią jego stronę (czasami dochodzi do podrażnienia nerwu udowego). W postępowaniu segmentarnym kolejno wykonujemy: 1. wyszukanie stref segmentarnych zmienionych chorobowo, 2. opracowanie
grzbietu, 3. opracowanie miednicy,
4. wstrzÄ…sanie miednicy.
(Dokładne omówienie postępowania segmentarnego - patrz "Masaż segmentarny" wyd.
Ii, rozdział pt. "Masaż w zespole bólowym krzyżaż)ş). Kinezyterapia Z chorym leżącym można prowadzić ćwiczenia oddechowe połączone z ćwiczeniami izometrycznymi mięśni brzucha i pośladków. Stopniowo zwiększa się intensywność ćwiczeń, wprowadza się ćwiczenia czynne i czynne z oporem mięśni grzbietu.
Skuteczne są również ćwiczenia w wodzie.
7.2. Pleurodynia
Zmiany polegają na powstaniu zgrubień w mięśniach: piersiowym większym, zębatym przednim i międzyżebrowych. Pacjent odczuwa ból (przeważnie jednostronny) głównie przy wdechu. Bardzo często dolegliwości przeistaczają się w zapalenie nerwów lub nerwoból międzyżebrowy. Postępowanie lecznicze jest podobne jak w nerwobólu międzyżebrowym. Jednak w tej jednostce należy spodziewać się szybszych efektów leczniczych.
7.3. "Sztywny kark"
Schorzenie najczęściej powstaje na skutek przechłodzenia (przebywanie w
przeciągu). Dochodzi do zapalenia jednego bądź kilku mięśni szyi lub karku. Z
reguły w krótkim czasie zmiany ustępują całkowicie. W niektórych przypadkach może pozostać ograniczenie ruchomości, zwłaszcza ruchów skrętnych. Postępowanie lecznicze jest podobne jak w lumbago.
8. Dnawe zapalenie stawów
Arthritis urica
Dna jest chorobą polegającą na zbyt dużej zawartości kwasu moczowego i ciał
purynowych we krwi wskutek zaburzonej przemiany. Atakuje głównie stawy, choć często prowadzi również do zaburzeń układowych. Dna może mieć postać ostrą lub przewlekłą. W typowej postaci występuje obecnie stosunkowo rzadko. Najczęściej atakuje mężczyzn po 40 roku życia, u nich częstsze jest również występowanie postaci przewlekłej. W występowaniu choroby wyraźnie zaznacza się wpływ
dziedziczności. Częściej chorują przedstawiciele warstw bogatych, co wiąże się z niewłaściwym odżywianiem. Szkodzi nadużywanie pokarmów, zwłaszcza substancji bogatych w azot, słodkich, ciężkich win i napojów słodzonych. Napady dny mogą być wywołane zbyt obfitym posiłkiem, urazami stawu lub wstrząsem psychicznym.