Nowego Œwiata (Neotropis), jedynie Patagonia i pd. Chile nale¿¹ do pañstwa wokó³biegunowego pd. (Holantarctis ). Roœlinnoœæ Ameryki Po³udniowej zachowa³a jeszcze na ogromnych obszarach swój pierwotny charakter; g³. formacj¹ roœlinn¹ jest wiecznie zielony, wilgotny las równikowy (hylaea). Na pn. i pd. lasy te granicz¹ z obszarami o roœlinnoœci bardziej kserofitycznej; na obrze¿ach Niziny Orinoko panuj¹ lasy zrzucaj¹ce liœcie w porze suchej, a w centrum - sawanny (llanos); wnêtrze Wy¿. Brazylijskiej oraz Mato Grosso i Gran Chaco zajmuj¹ równie¿ lasy suche (g³. kolczaste lasy okresowo bezlistne, w pn.-wsch. Brazylii zw. caatinga), a tak¿e sawanny (campos cerrados) i kserofityczne zaroœla; w wilgotnej pd. czêœci Wy¿. Brazylijskiej wystêpuj¹ lasy araukariowe, na jej nadmor. krawêdziach wilgotne, wiecznie zielone lasy zwrotnikowe; ustêpuj¹ one miejsca stepom (pampa) w œrodk. Argentynie i Urugwaju. Roœlinnoœæ Andów jest odrêbna i b. urozmaicona; na pd. od 40°S roœlinnoœæ przybiera charakter holantarktyczny; na zach. stokach Andów panuj¹ wiecznie zielone lasy liœciaste i mieszane z notofagusami (bukami pd.) i araukariami; na Wy¿. Patagoñskiej wystêpuj¹ suche stepy i pó³pustynie; pd. krañce Ziemi Ognistej pokrywa tundra subantarktyczna. Z Ameryki Po³udniowej pochodzi wiele roœlin u¿ytkowych, m.in.: ziemniak, tytoñ, kakaowiec, ananas, papryka, pomidor.
Œwiat zwierzêcy
Pod wzglêdem zoogeograficznym Ameryka Po³udniowa i Ameryka Œrodkowa tworz¹ krainê neotropikaln¹. Fauna niezwykle bogata, zró¿nicowana i swoista. Wystêpuj¹ tu 32 rodziny ssaków (nie licz¹c nietoperzy), w tym a¿ 16 endemicznych (najwiêcej ze wszystkich kontynentów): 2 rodziny ma³p szerokonosych - p³aksowate (czepiaki, kapucynki, sajmiri, wyjce) i pazurkowce (tamaryna i marmozeta); 2 rodziny szczerbaków - mrówkojady i leniwce (trzecia rodzina szczerbaków - pancerniki, jest znana równie¿ w Ameryce Pó³nocnej); rodzina torbaczy - zbójniki (druga - dydelfy, zasiedla te¿ Amerykê Pó³nocn¹); 11 rodzin gryzoni, tworz¹cych podrz¹d Cavimorpha (wœród nich kapibara, œwinki mor., pakarana, paka, aguti, szynszyle, nutrie, kolczaki). Ponadto do zwierz¹t endemicznych nale¿¹: 3 gat. tapirów, lamy, nietoperze wampiry i in. Niezwyk³e bogactwo ptaków: 2 rzêdy endemiczne - nandu i kusaki, i prawie po³owa rodzin, m.in.: tukany, gruchacze, hoacyny; w Ameryce Po³udniowej wystêpuj¹ te¿ m.in.: czubacze, b³awatniki, kolibry, papugi, kondory. Liczne gady: dusiciele, krokodyl, aligator i kajmany, ¿ó³wie, jaszczurki i wiele innych; wœród p³azów przewa¿nie bezogoniaste; z nielicznych ogoniastych w wodach Amazonki wystêpuje jeden z najwiêkszych gat. p³azów (d³. ok. 70 cm) - diabe³ b³otny. W ichtiofaunie osobliwoœci¹ jest endemiczny prap³aziec, jeden z 3 rodzajów ryb dwudysznych, oraz liczne k¹saczowate, m.in. piranie.
Regiony fizyczno-geograficzne
W Ameryce Po³udniowej wyró¿nia siê regiony fiz.-geogr.: 1) Andy; 2) Niz. Orinoko; 3) Niz. Amazonki; 4) Niz. La Platy; 5) Wy¿. Gujañsk¹; 6) Wy¿. Brazylijsk¹; 7) Wy¿. Patagoñsk¹.
ANDY
partiach gór Los Andes, Cordillera de los Andes, góry fa³dowe w Ameryce Pd.; ci¹gn¹ siê wzd³u¿ O. Spokojnego, od M. Karaibskiego po Ziemiê Ognist¹ przez terytoria Wenezueli, Kolumbii, Ekwadoru, Peru, Boliwii, Chile i Argentyny; d³. ponad 9000 km, szer. 200-800 km; najwy¿szy szczyt Aconcagua, 6960 m. W pn. czêœci tworz¹ ³uk otwarty ku Niz. Amazonki, w czêœci œrodk. i pd. ograniczaj¹ Niz. Boliwijsk¹ i Niz. La Platy. Andy dziel¹ siê na Andy Pó³nocne (do ok. 12°S), Andy Œrodkowe (od ok. 12 do ok. 29°S) i Andy Po³udniowe (od ok. 29°S po Ziemiê Ognist¹). Ze wzglêdów terytorialnych stosuje siê podzia³ na Andy: Wenezuelskie, Kolumbijskie, Ekwadorskie, Peruwiañskie, Boliwijskie, Chilijskie, Argentyñskie; u¿ywa siê te¿ nazw Andy: Kolumbijsko-Wenezuelskie, Chilijsko-Argentyñskie, Po³udniowochilijskie oraz Patagoñskie.