O~pieraj~,o si zatem na dotyohczasowych rczwaxaniaoh i upraw nionyoh konkluzjaoh ~r zakresie wyahowRwczyoh aspektw opieki.mo~
na powiedzie, ~e wpohowanie przez ogielc to taka forma wyohowania, ktbre realizuje si na y moie opieki. i poprzez opiek, to jest poprzez odpowiednie modele, zaeady i eposoby jej sprawowa.. nia, dziki ktbrym oei~g~aue s~ za3oone oele wyohowania podopiecznyoh-wyohowankbw. Jest to wio wychowanie, ktrego godeta
_ wow~ specyficzne~, oeoh~ jest jego podlo~e - opieka, ana~logi.cznie ! jak w wpohowanlu przcz prao - praoa, a pa~zez nauczanie - nauke itd,. Bansekwenoj$ tego jest druga jego waoiwo, a miano~i.oie to, 2e przebiega ono w cieym p T z y o z y n o w y m
$ w i z k u z z a s p o k a j a n i e m p o t r z e b podopiecznyoh, o0 czyni go jak najbardziej n a t u r a l n p m, maj~oym silne ope,roie w motpWOw~anej tyoti potrzebami ioh aktywnooi, powoduj~oe~ jego znaczne uatwienia realizaoyjne oez zwikazonc~, efektpwng4. Takim te~ rczumieniem iryohowania przez opiek posugujemy si w tej pra.oy dotyohoaa.s i bdziemy pos3ugiwa ai dal(r)j.
Atstualizaoja tego wyohowania wraz z jego waoiwooiami
" zale~y - oczywioie - od tego, poprzez jakie~ rodele, wed.ug jaC kioh zasad i jakimi metodami bdziemy t opiek epa~awowa. Ciioi
dz~t tu najoglniej o zastosowanie takioh modeli sgrawowania opieki, ktre zawierayby naturalne m e o h a n i z m y s o o
j a 1 i z a o y j n e i po2~dane elementp r o d o w i s . k s w y o h o w a w a z e g o , kierowanie ei zasadami warunkuj~oymi wlaoiwy grzebieg i oczeldwane efekty prooasu t~i(r)kuczo-wyohowawazego - ktre ohsrakteryzowane s$ w naatpnym rczdztale - oraz pos.ugiwanie si, mbwi~c naJoglniaj, uaarodzielniaj~oymi i eoojalizuf~oymi metodami sprawowania opiekiz, a tak2e zastosowanie w niej spgnalizowanyo: ju, powszeohnie
uznawanyoh ~stod wyohovania. Uwzgldnianie tyoh wymaga~ w prak- ~~! tyae zale~y z kolei od tego, czy i na ile dostrzegane s poten
o jalne mocliWOci wyoh~arawcz~yrch modyfik.ac ji czgr~nooi i zaohowa$
g68
opiekn~czyoh. Te oglne wsrnnki wakazuj4 rwnocze~iaaie, e w wryohowaniu p~zsz opiele~ intereauj~ naa nie merytoryczne funkoje
. opieki - ohqoia~ jest oczywiate, ~e zia, nieprawidtowa opieka nie prsynoai tald~e korzyoi wyohownwczyoh - leo$ jej w y
o h o w a w o z e m o d y f i k a o j a i oai;gane t~ drow a r t o ~ o i w y o h o w e n i a .
W tpm wietle atajs ai~ zrczumiale, 2e ta forma wyohowania jest speoyficzna i najb4rdziej reprezentatywna dZa wazyatkioh ulctadbw opiekuczToh,- obejmaj~oyoh przede wazystkis podopiecznpoh x wieka wyohowawczpa (opiaka nad dziemi w rodzinie, domy d:ieoka, internaty azkolne itp.). Ta.m bowiem - jak ~ nazwa wakazu je - d o m i n u j e a k t y w n o b 6 o p i e k n o z a , ktbra jeat obiektywnie n a t u r a 1 n y m p o d
o ~ e m i p o t e n o j a l n y m g e n ~ r a t o r e m w a r t o o i w y o h o w a w o z y o h . Podatawowy px~oblem wyohowanta pa~sz opiek.~ polega zatem na eptroainym zaktus,.. lizo~waniu tyoh potsnojalnyoh ~~lixooi tak, ~eby to byia podatawowa i wiod~oa fery ryohowania 'r tyoh uktadaoh i jako druga po opieoe ioh speojalnofs "profsjonalna, analogicznie jak wyohowanie przez nank w szkole, wyohowanie przsz pr(r)to~ w Oohotniczym Hufou Praoy, wyrohoranie przez sport vr mtodzie~o~roh kIubaoh aportowyoh, wpohowanis przez aktywno spoieczn4 w organizaojaoh ideowowyohowawczyoh itd.
10.2. Z a' k r e a w y, o h o w a n i a p r z e z o p i ,e k ~ .
t t3hpoia$ wpohowa.nie przez opiek jest tylk.o speopficzneE
cz~~oi~ akladow~, wyohowania w ogle, to jego treb jeat do5 zoona, a zakTes stoaunkowo szeroki, mo~liwy do roa~trywania s kilku p.aszczyznaoh. ~I' jak na jberdzie j dois3g~o znaczsniu tego po j~oia - probleru~ayk~ wy~ohowania parzez opiekg ograniczy mom do pewne j ewy warunkw i, wymaga rr atosunku do aps~awvwane j opieki, dziQki ktrym nabiera ona wartooi wyohowawczyoh. W tym aansie ~nie przez opiek jest awoist~ nadbudow~ w~obeo opieki, zioons, z okrelo~!oh manipax.lsoji aytuao~ami i czy~nnooiami opiekuczymi oraz inapoh dziata~4~~aile zwi~zan.yoh z zsspokajani.ev potrzeb podopiecznyoh3.
369