1 Kontynencja -umiarkowanie... 

Każdy jest innym i nikt sobą samym.


2 Rura - tu - lufa.
 
 
 
 
a choć go i dogonisz, to siÄ™ przy nim nie obÅ‚owisz. Ale wra­cam do odbieżanej materyej.
Po tej tedy tak szczęśliwej wiktoryej parkaÅ„skiej i wziÄ™ciu Strigonium poszÅ‚o wojsko nasze ku granicy przez wÄ™gierskÄ… ziemiÄ™; tam miÄ™dzy góry wszedszy, wypadali z gór i lasów Kurucy1 wÄ™gierscy i bardzo siÄ™ naszym in tractu przeciwiali, porywajÄ…c i zabijajÄ…c czeladź na czatach i na tabory napada­jÄ…c pozostaÅ‚e i rabujÄ…c, a w góry potem, kiedy źle, uciekajÄ…c, majÄ…c po sobie wygodÄ™ a natura locorum. NastÄ…piÅ‚y potem sÅ‚oty jesienne, koni siÅ‚a nazdychaÅ‚o i narzucano także i wozów z owÄ… wiedeÅ„skÄ… zdobyczÄ…; drudzy to woleli palić, niżeli tym bogacić rebelizantów wÄ™gierskich. Dosyć na tym, że drudzy tak czynili: kiedy mu wóz uwiÄ…zl na przeprawie, to wyjÄ…wszy na­miot z woza, sÅ‚uszny, turecki zdobyczny, to go posÅ‚aÅ‚ przed konie, żeby siÄ™ prÄ™dzej z bÅ‚ota dobyÅ‚y i tak wóz wyprowadziw­szy, owego namiotu w bÅ‚oto wtretowanego odjechaÅ‚, który wart byÅ‚ kilka tysiÄ™cy. Cyny, miedzi, sajdaków2, burdziuków3 i różnych tureckich specyałów, co tego nawyrzucano w bÅ‚ota, w rzeki, komu już konie ustawaÅ‚y! Bo chciaÅ‚ cesarz, żeby byÅ‚o wojsko nazad poszÅ‚o do Polski prosto na ÅšlÄ…sk, wytchnÄ…wszy w Morawie, ale samiÅ›my siÄ™ naparli do WÄ™gier, spodziewajÄ…c siÄ™ czegoÅ› tam dokazać; ale to trzeba byÅ‚o te rzeczy na caÅ‚e lato począć, nie na zimÄ™, a przy tym znać, że wola Boża z na­szÄ… nie zgadzaÅ‚a siÄ™ intencyÄ…, dlatego nam rzeczy nie poszÅ‚y tak, jakoÅ›my sobie życzyli. IdÄ…c jednak przez WÄ™gry, wziÄ™li nasi LewczÄ… i Seczyn4, gdzie byÅ‚y tureckie praesidia. Kiedy po­stÄ™powali pod ten Seczyn, trzeba byÅ‚o jÄ™zyka z miasta; koniecz­nie kazano Kozakom, żeby siÄ™ starali obiecawszy nadgrodÄ™. Po­szÅ‚o ich kilka w sady, nikogo porwać nie mogli, bo ostrożni byli i nie wychodzili nic z miasta; znajdujÄ… sposób taki: zasa­dzili siÄ™ w sadach kilkanaÅ›cie, a dwaj poszli pod miasto i przy-
1 Kurucy - powstańcy węgierscy, stronnicy Tókolego.
2 Sajdak - do strzał.
3 Burdziuk - worek skórzany na wino lub wodę.
4 Lewcza - miasto na Spiszu; Seczyn - twierdza na Słowaczyźnie.
 
 
 
 
 
patrujÄ…c siÄ™ chodzÄ… coraz bliżej; skoro tam w mieÅ›cie zrozu­miano, że ich może kula donieść, wyrychtowano tam do nich,, z hakownice1 czy z janczarki2 strzelono; ów jeden, choć mu nic, uderzyÅ‚ siÄ™ o ziemiÄ™; drugi poczÄ…Å‚ go quidem trzeźwić, pod­nosić, a potem go i rozbierać z sukien. WidzÄ…c to, Turcy i do owego dali ognia z kilku sztuk; on, rozebrawszy go, w nogi i nie obejrzaÅ‚ siÄ™, a jeszcze goÅ‚ymi miejscami uciekaÅ‚, żeby z miasta widziano, że ku obozowi idzie. Ów Ä…uidem zabity leży, ubraÅ‚ siÄ™ jasno w sukniÄ… czerwonÄ…. Aż po maÅ‚ej chwili idzie Turczyn rozbierać go. DochodzÄ…c do niego, stanÄ…Å‚, obejrzaÅ‚ siÄ™ na wszystkie strony, pod drzewa podejrzaÅ‚ - nie widać nic; przymknie siÄ™ do niego, spojrzy mu w oczy - a on oczy za­warÅ‚, zÄ™by wyszczerzyÅ‚ - pocznie siÄ™ już sposobić do owej nieborakowi atamanowi posÅ‚ugi (nie ubieraÅ‚ go, a rozbierać chce), przyklÄ™knie, a guziki mu chce rozpinać, a Kozak go za kark. Krzyknie Turczyn; wezmÄ… siÄ™ z sobÄ…. Tu miasto daleko i przez fosÄ™ ratować trudno, a tu Kozacy z zasadzki lecÄ…; Tur­czyn siÄ™ wydziera, rad by bardzo puÅ›ciÅ‚ Kozaka, a Kozak go nie chce. Przypadli, wziÄ™li, przyprowadzili królowi. Jaka to piÄ™k­na inwencya i kunszt kozacki! Wyrozumiawszy król z jÄ™zyka, że przy nadziei Bożej może być w rÄ™kach naszych pomieniony Seczyn czyli Syczyn, kazaÅ‚ do szturmu gotować siÄ™. Tam też przygotowano siÄ™ dla goÅ›ci dosyć porzÄ…dnie, a skoro już przy­stÄ™powaÅ‚y regimenty do szturmu, dawano ognia potentissime; nastrzelano naszych i oficyerów kilku znacznych postrzelono; ale, jak obaczyli Turcy, że to, jak gÅ‚odne muchy, do oprawne­go3 a tÅ‚ustego cisnÄ… siÄ™ woÅ‚u, że nic nie uważajÄ…c na owo ich gÄ™ste strzelanie, oÅ›lep - jako mówiÄ… - idÄ… do szturmu, pod­dali siÄ™, proszÄ…c o miÅ‚osierdzie i dano im veniam.
W tym szturmie ustrzelono nogÄ™ lewÄ… odważnie stawajÄ…cemu kawalerowi, Franciszkowi z Brzezia LanckoroÅ„skiemu, sta­roÅ›cie stobnickiemu; który przypadek tak skonfundowaÅ‚ króla
1 Hakownica - strzelba osadzona na hakach.
2 Janczarka - strzelba janczarska.
3 Oprawny - sprawiony.