Każdy jest innym i nikt sobą samym.

Bg ukazywany byB jako artysta [wiata. Poprzez wcielenie Jego obecno[ u[wiciBa ludzk egzystencj. To jest fundament, na ktrym sztuka chrze[cijaDska buduje patos swego wyrazu: wywy|sza to, co duchowe i uduchowi to, co przyziemne. To byBo podstaw odrzucenia antycznego idealizmu, wywy|szenia idei, ducha, rozumu i oddzielenia ich od materii i ciaBa. Postawa ta sprzyjaBa stosowaniu w sztuce antynomii, przeciwstawienia, kontrastu. Mdro[ci ludzkiej sztuka bizantyDska przeciwstawiBa gBupstwo Krzy|a, podkre[laBa siB Bo|ej sBabo[ci (Krzy|), wielko[ Bo|ej maBo[ci - Dziecitko, jedno[ Bo|ej wielo[ci -Trjca Zwita. Te antynomie mwiBy o realiach Bo|ego bytu. Porzucono wwczas intelektualne metody postrzegania [wiata, czBowieka, przyrody, Kosmosu i historii.
Podstawowa r|nica midzy estetyk antyczn i estetyk chrze[cijaDsk miaBa [cisBy zwizek z r|nic midzy antropologi antyczn i chrze[cijaDsk. Chrze[cijanin staB si czBowiekiem, ktrego droga |yciowa zyskaBa okre[lony cel, byB osob obdarzon niespotykanym dotychczas zakresem wolno[ci i odpowiedzialno[ci, ktre miaBy fundamentalny wpByw na istnienie czBowieka (sojusz z Bogiem lub Szatanem).
Drogi rozwoju sztuki chrze[cijaDskiej we wschodnim i zachodnim chrze[cijaDstwie ksztaBtowaBy si odmiennie. Na Zachodzie zmienno[ form odzwierciedlaBa indywidualn drog czBowieka do Boga. Na Wschodzie staBo[ architektury i sztuki sakralnej odpowiadaBa kontemplacyjnemu skupieniu. Poczwszy od wntrza kopuBy, gdzie przedstawiano wniebowstpienie, chrzest (gr. epifania) lub Pantokratora - Boga stwa-
148 HANNA KOWALSKA

Tematy