60% ) i higienizacji.
Jest bezpieczny pod względem bakteriologicznym i
chemicznym dla ludzi i środowiska.
19.05.14
21
OBORNIK
Istnieją 2 sposoby składowania obornika :
1.na gnojowni przyoborowej
2.na pryzmie polowej
Składowanie obornika na gnojowni przyoborowej jest
powszechnie stosowane w gospodarstwach indywidualnych,
umożliwia znaczne obniżenie codziennych nakładów
robocizny na usuwanie obornika z obór.
Gnojownia lub płyta gnojowa powinny pomieścić obornik
zgromadzony przez
6 miesięcy.
Odległość gnojowni od budynku mieszkalnego nie
powinna być mniejsza od 30m,od studni 15m oraz
od granicy sąsiada 7,5m.
19.05.14
22
Obornik do czasu wywiezienia na pole powinien być starannie przechowywany. Jest to konieczne ze
względów :
Gospodarczych- wiosenne i jesienne terminy
nawożenia,
niewłaściwy stosunek C:N w świeżym oborniku ( aby
procesy biologiczne przebiegały w glebie normalnie i
nie wpływały hamująco na pobieranie soli przez
rośliny uprawne, należy tak magazynować obornik,
aby stosunek C:N wynosił od 15:1 do 20:1 ),
ochrony środowiska- zabezpieczenia przed
dostawaniem się wód gnojowych do gleby.
19.05.14
23
O składzie chemicznym obornika i jego wartości
nawozowej decyduje:
1. żywienie
2. rodzaj zwierząt
3. wiek zwierząt
4. ilość i jakość ściółki.
Obornik właściwie przygotowany jest
CENNYM NAWOZEM ORGANICZNYM.
Najwięcej wody, a najmniej suchej masy zawiera obornik
bydlęcy (najwolniejszy rozkład w glebie)- bakterie mają
gorsze warunki rozwoju. Nawóz ten nadaje się szczególnie
na gleby lekkie. Powolny rozkład masy organicznej
obornika bydlęcego , a w związku z tym słabe wyzwalanie
składników mineralnych zabezpiecza przed wymyciem
zapewniając możliwość nieprzerwanego pobierania
pokarmów przez rośliny. Przeciwieństwem jest nawóz
koński i owczy, zawierający mało wody- ulega szybkiemu
r
19 o
.0 z
5. kł
14 adowi w glebie i dlatego lepiej nadaje się na gleby
24
bardziej zwięzłe, gdzie działa szybko. To szybkie działanie
uwarunkowane jest dużą zawartością w nim azotu,
fosforu i potasu.
GNOJOWICA
Rozpowszechnienie się bezściółkowego chowu bydła jest
spowodowane znacznym zmniejszeniem nakładów robocizny
przy obsłudze zwierząt. Przy chowie bezściółkowym odchody
zwierząt mają postać ciekłą. Są one mieszaniną kału i moczu
lub kału i moczu z dodatkiem wody. Dodatek wody pochodzi
głównie z użycia jej do celów higieniczno- porządkowych w
pomieszczeniach. Jeżeli dodatek wody przekracza 20%, to
mamy do czynienia z gnojowicą rozcieńczoną.
Ilość odchodów wydalanych przez krowy jest różna i zależna
od pory roku, paszy, warunków utrzymania i stanu
fizjologicznego zwierząt.
Dzienna ilość odchodów od krowy o masie 500 kg ( 1 SD )
wynosi :
latem ok. 26 kg kału i ok. 18 kg moczu- razem ok.44 kg
zimą ok.28 kg kału i ok. 9 kg moczu- razem ok. 37 kg.
19.05.14
25
Ilość gnojowicy zależy także od ilości dodawanej wody, co ma ścisły związek ze sposobem usuwania odchodów z budynku.
Usuwanie z budynków bezściółkowych :
mechanicznie ( przenośniki ), zastosowanie przenośników
zgarniakowych daje następujące efekty :
o poprawa warunków mikroklimatycznych w pomieszczeniu
(usuwanie 2 razy/ dobę )
o stosowanie płytkich kanałów gnojowicowych ( niższe koszty ich wykonania )
o lepsze wykorzystanie pojemności zbiornika na gnojowicę ( płytkie kanały mają wyżej położone ujście do zbiornika w porównaniu z
kanałami głębokimi )
hydraulicznie ( kanały przebiegające wzdłuż stanowisk ) –
gospodarstwa powyżej 20 SD.
o wada:
- z zalegającej w kanałach gnojowicy ulatniają się szkodliwe gazy powstałe w wyniku fermentacji- wymagana sprawnie działająca
wentylacja,
o zalety :
- usuw
19.0 a
5. n
14 ie gnojowicy odbywa się bez dodatku wody; nalanie
26
niewielkiej ilości wody przed rozpoczęciem eksploatacji zapobiega wsiąkaniu gnojowicy w świeży beton, jak również tworzy od razu nośną warstwę cieczy istotną dla prawidłowego funkcjonowania
samospływu,
- minimalne nakłady robocizny w czasie eksploatacji.
Zbiorniki do magazynowania :
- pod ziemią (beton) lub nad ziemią (stal, beton, el.
Prefabrykowane)
- kształt okrągły lub prostokątny
- pojemność zbiorników: zależnie od technologii obróbki
gnojowicy 20-12000 m³.
Czas magazynowania ok.180 dni.
Całkowite opróżnienie zbiornika z gnojowicy jest możliwe
wtedy, gdy zostaną dokładnie wymieszane części stałe z
płynnymi
Mieszanie: mechanicznie- mieszadła stałe lub przenośne,
hydraulicznie- strumień cieczy lub pneumatycznie- sprężonego
powietrze doprowadzane do zbiornika.
Po ujednorodnieniu gnojowica jest wywożona i rozlewana na
pola-( beczkowozy, bezpośrednie tłoczenie rurociągiem.
19.05.14
27
Technologia oczyszczania gnojowicy ma na celu redukcję szkodliwych dla środowiska stężeń związku azotu,
fosforu i potasu.
Gnojowica ze zbiornika przepompowywana jest
okresowo do zbiornika pośredniego, skąd spływa pod
własnym ciężarem do złoża filtrującego, zbudowanego z
trzech segmentów.
Segment "A" - zawiera substancję mineralną o
największej porowatości. (pozostają największe cząstki
zawiesin).
Segment "B" - zawiera substancję mineralną o średniej porowatości.
Segment "C" - zawierający sorbenty o najmniejszej
porowatości.
Woda gnojowa może spływać kaskadą do zbiornika i
napowietrzać się obniżając chemiczne i biologiczne
zapotrzebowanie tlenu, i jako pozostałość w procesie
19 o
.05c
.1zy
4
szczania na filtrach mineralnych jest pozbawiona
28
odorów oraz zawiesin, a ze względu na małą zawartość
związków nawozowych może być używana do
nawadniania upraw zielonych, nie stanowiąc zagrożenia
skażeniem gruntów i wód gruntowych.
PRZYRODNICZE UWARUNKOWANIA
WYKORZYSTANIA GNOJOWICY
Rolnicze wykorzystanie gnojowicy w dawkach
dostosowanych do potrzeb nowoczesnych roślin i
możliwości retencyjnych gleb jest całkowicie bezpieczne
dla środowiska.
Gnojowica jako pełnowartościowy nawóz organiczny,
zawierający oprócz podstawowych składników wiele
niezbędnych dla życia roślin mikroelementów, pozwala
ograniczyć stosowanie nawozów mineralnych na użytkach
rolnych.
W nawozach mineralnych oprócz podstawowych
składników występują domieszki innych pierwiastków ( np.
w soli potasowej – chlor, w superfosfacie- siarka), które
powodują zakwaszenie gleb lub są łatwo wypłukiwane z
gleby do wód gruntowych. Przyczyniają się w ten sposób
19.0 d
5. o