Tabelo 2
Zachowania masturbocyjne
Mê¿czyŸni (odse³ki) Kobiety (odsetki)
Przyczyna rozpoczêcia masturbacji: 4,0 1,0
podpatrzenie 35,0 4,0
rówieœnicy 12,0 9,0
publikatory 49,0 86,0
samoistnie
Fantazje towarzyszce masturbacji: brak, czynnoœæ mechaniczna7,0 72,05,0 17,0 dotyczqce drugiej ptci dotycz¹ce obu ptci dotycz¹ce w³asnej ptci16,0 5,041,0 37,0 Uczucia towarzysz¹ce masturbacji: poczucie winy, czegoœ z³ego zadowolenie i akceptacja11,0 73,0 16,031,0 69,0 0,0 obojêtnoœæ
Same wyniki niewiele jeszcze mówi¹, dopiero ich powi¹zanie z wie-loma innymi danymi, które by³y uzyskane w tych badaniach, pozwa-laj¹ je zinterpretowaæ.
Okazuje siê, i¿ u dziewcz¹t Ÿród³em rozpoczêcia masturbacji by³y
potrzeby seksualne, najczêœciej zwi¹zane z wyobra¿aniem sobie scen intymnych z kimœ bliskim lub wyimaginowanym. Inaczej mówi¹c, masturbacja jest czynnoœci¹ zastêpcz¹ wobec braku wspó³¿ycia sek-sualnego, wyobra¿aniem sobie jego przebiegu. Natomiast w przypadku m³odych mê¿czyzn poza powy¿szym motywem istnieje inny, równie czêsty Œ zachêta ze strony rówieœników, l w tym drugim przypadku mamy do czynienia z wieloma wariantami motywacji. Jedni robi¹ to z naœladownictwa, chc¹ czuæ siê wtajemniczeni, doroœli, inni ujawniaj¹ ukryte tendencje homoseksualne lub te¿ s¹ prowokowani przez osoby maj¹ce takie tendencje; dla wielu osób ta forma mas³urbacji jest po-cz¹tkiem rozwoju orientacji homoseksualnej.
Uderza nowe zjawisko Œ podobna czêstoœæ masturbacji u obu p³ci,
wynikaj¹ca z erotycznego dzia³ania publikatorów (najczêœciej foto-grafie aktów, rysunki, teksty opisuj¹ce fizjologiê wspó³¿ycia). Nie-kiedy kryje siê w tym reakcja na wydawnictwa pornograficzne. W kra-jach, w których tego typu wydawnictwa s¹ dostêpne, tego rodzaju start do masturbacji jest znacznie czêstszy. Istnieje jednak jakoœciowa ró¿nica miêdzy wp³ywem publikatorów a pornografi¹. W przypadku publikatorów dostarczaj¹ one materia³u dla wyobraŸni dotycz¹cej
61
wspó³¿ycia seksualnego, na³omias³ pornografia dostarcza modelu kon-taktów seksualnych z silnym ukierunkowaniem na sam seks, technikê stymulacji seksualnej, instrumentalne traktowanie cia³a drugiej osoby.
Fantazje dotycz¹ce drugiej p³ci w wyobraŸni towarzysz¹cej mastur-bacji s¹ zdecydowanie czêstsze u mê¿czyzn. Fantazje te obejmuj¹ c;a³o kobiety, jej narz¹dy p³ciowe, zachowanie, nagoœæ Œ s¹ zatem wyrazem potrzeb wzrokowej stymulacji, doœæ zreszt¹ typowej u mê¿-czyzn. W przypadku kobiet najbardziej typowe s¹ fantazje dotycz¹ce kontaktu seksualnego obu p³ci oraz w³asnej p³ci. W pierwszym przy-padku najczêœciej wyobra¿ana jest scena intymna, sceneria kontaktu seksualnego, z towarzysz¹cym temu nastrojem podniecenia, mniej natomiast jest lub wcale nie ma Œ ukierunkowania na fizjologiê, narz¹dy. Natomiast w fantazjach dotycz¹cych w³asnej p³ci kryj¹ siê tendencje narcystyczne lub homoseksualne.
Poczucie winy wynikaj¹ce z masturbowania siê, przekonanie, ¿e te coœ nienormalnego jest obecnie coraz rzadsze, ale wystêpuje czêœciej u kobiet Œ blisko '/3 z nich ma takie odczucia. Wynika to z wychowania, poczucia wstydu, za¿enowania oraz lêku, i¿ mastur-Dacja mo¿e stwarzaæ utrudnienie dla przysz³ego wspó³¿ycia. U obu p³c. przewa¿a akceptacja tej formy realizacji potrzeb seksualnych oraz poczucie zadowolenia, przyjemnoœci. W przypadku mê¿czyzn 16% odczuwa obojêtnoœæ w trakcie masturbacji, a ona sama jest zwyk³¹ czynnoœci¹ mechaniczn¹ dla zdrowia. Tego typu zachowanie wi¹¿e siê póŸniej z podobnym traktowaniem wspó³¿ycia, które ma s³u¿yæ zdrowiu, wy³adowaniu siê, niezale¿nie od osoby partnerki.
Powy¿sze badania potwierdzaj¹ zatem stwierdzenie, i¿ ró¿ne s¹ Ÿród³a, formy i nastêpstwa masturbacji, której nie mo¿na traktowaæ jedynie jako formy zastêpczej. Ponadto widoczna jest innoœæ psycho-seksualna p³ci, która najpe³niej ujawnia siê w póŸniejszym ¿yciu sek-sualnym. Przeprowadzone badania nie ujawni³y natomiast zwi¹zku miêdzy samym faktem masturbacji a póŸniejszym udanym lub nie-udanym ¿yciem seksualnym. Zdarza siê natomiast, zw³aszcza u mê¿-czyzn, ¿e wi¹¿¹ oni aktualne problemy w ¿yciu seksualnym z mas³ur-bacj¹ w wieku m³odzieñczym (tzw. kompleks onanis³yczny), dziêki temu znajduj¹ oni pozornie prawdziw¹ przyczynê swych niepowodzeñ. Piszê pozornie, gdy¿ w zdecydowanej wiêkszoœci przypadków nie ma takich zwi¹zków.
Negatywne nastêpstwa masturbacji ujawniaj¹ siê wówczas, gdy to-warzyszy³y jej: nadmiernie rozbudowana wyobraŸnia (np. drobiazgo-we wizje kontaktu, dok³adny scenariusz zachowania drugiej osoby), wyobraŸnia typu dewiacyjnego lub orgiastycznego (zaczerpniêta z por-nografii) lub te¿ zachowania masturbacyjne o charakterze jawnie lub skrycie homoseksualnym.
Zachowania masturbacyjne s¹ czêste i w wieku dojrza³ym. Mog¹ one stanowiæ formê zastêpcz¹ zaspokajania potrzeb seksualnych, np. w przypadkach d³u¿szej nieobecnoœci partnera, ci¹¿y partnerki, ko-niecznej abstynencji w wyniku choroby partnera, trwa³ego uszkodze-nia jego zdolnoœci wspó³¿ycia (np. mê¿czyzna po urazie krêgos³upa), w braku partnera. Innym Ÿród³em zachowañ masturbacyjnych jest rozczarowanie wiêzi¹ seksualn¹ lub osi¹ganie wy¿szej satysfakcji w masturbacji w porównaniu ze wspó¿yciem. Zdarza siê równie¿, ¿e masturbacja traktowana jest leczniczo, np. mê¿czyzna zaniepokojony zaburzeniami wzwodu cz³onka sprawdza jego reaktywnoœæ w rêcznej
stymulacji itp.
Zachowania masturbacyjne u partnerów maj¹cych kontakty seksual-ne doœæ czêsto spe³niaj¹ rolê uzupe³niaj¹c¹. W przypadku mê¿czyzn potrzeba masturbacji mo¿e wynikaæ z faktu, i¿ partnerzy maj¹ zbyt rzadkie (jak na jego oczekiwania) stosunki, masturbacja wyrównuje zatem potrzeby iloœciowe. Innym przyk³adem uzupe³niaj¹cej mastur-bacji jest niezdolnoœæ osi¹gniêcia wytrysku w trakcie stosunku w przy-padku uczucia nadmiernego luzu (zmiany poporodowe, nadmierne lubrica³io, szeroka pochwa i w¹ski cz³onek). W ³ych wypadkach po stosunku, w którym nie dosz³o do wytrysku, mas³urbacja s³u¿y uzu-pe³nieniu stosunku przez silniejsze bodŸce dotykowe; w wielu zwi¹z-kach partnerka pomaga partnerowi w osi¹gniêciu wytrysku przez rêczn¹ stymulacjê, ale nie wszystkie kobiety maj¹ tego typu goto-woœæ.
W przypadku kobiet uzupe³niaj¹ca masturbacja najczêœciej wynika
z faktu, i¿ partner zbyt krótko lub nieumiejêtnie pobudza³ ³echtaczkê i dlatego po zakoñczeniu stosunku utrzymuj¹cy siê wysoki poziom podniecenia sk³ania je do uzupe³nienia wspó³¿ycia przez samopobu-dzanie. Jest to bardzo czêste zjawisko i ruchy feministyczne wysu-waj¹ has³o samowystarczalnoœci seksualnej kobiety, g³osz¹c pogl¹d o wy¿szoœci orgazmu osi¹ganego w ten sposób w porównaniu ze sto-sunkiem.
W niektórych zwi¹zkach istnieje zjawisko wzajemnej masturbacji,