48
Jednakże w tym przypadku może to być stosowane pod warunkiem,
że posiadacz statusu A E O , albo jest uwzględniony jako partner
biznesowy przedsiębiorcy poddanemu weryfikacji przy wydawaniu
certyfikatu, albo sam jest posiadaczem takiego certyfikatu. W istocie
może nim być, w praktyce, jedynie agent celny (w Polsce agencja celna).
Wnioski
Jeśli więc weźmiemy pod uwagę wszystkie omówione, a przecież to
tylko przykładowe, nawet nie minimalne wymogi, a równocześnie
uwzględnimy czas aplikowania czyli nie mniej niż rok przed uzyskaniem
statusu oraz warunki powodujące utratę tego statusu, przy tak
niewielkich korzyściach realnych jakie status A E O daje przedsiębiorstwu
międzynarodowego obrotu towarowego, to nic dziwnego, że brak jest
większego zainteresowania przedsiębiorców tą instytucją. Co więcej,
instytucjonalno-prawne otoczenie A E O i jej ideologiczne powiązanie
z ogłoszoną wojną z terroryzmem, której koszty obciążają nie tylko samą
instytucję upoważnionego przedsiębiorcy, ale i w rezultacie zaostrzenia
kontroli celnej, wydłużania czasu odprawa towarów znajdujących się
w międzynarodowym łańcuchu dostaw, stanowią dodatkowe bariery dla
upowszechnienia tej instytucji nie tylko w U E , ale i w świecie.
Z jednej strony nastąpiły, bądź też następują zmiany w organizacji
samej administracji celnej. Pojawiło się co najmniej dwa modele tych
zmian - z jednej strony ze względu na zmniejszenie fiskalnej funkcji
celnictwa i ceł w kształtowaniu dochodów narodowych z równoczesnym
wzrostem ochronnych funkcji - nastąpiło zlanie się funkcji granicznej
P. Molik, Na czym polega status upoważnionego podmiotu gospodarczego [w:]
4 7
Gazeta Prawna Nr 24 z dnia 4.02.2008, s. 16
Upoważnieni przedsiębiorcy. Wytyczne, Komisja Europejska Dyrekcja Generalna ds.
48
Podatków i Unii Celnej (TAXUD/2006/1450)
47
Wiesław Czyżowicz, Bezpieczeństwo łańcucha logistycznego w międzynarodowym obrocie towarowym - trendy i tendencje rozwoju w XXI wieku
kontroli celnej z ochroną granicy w ogóle, z drugiej zaś przy wzroście
ochronnej funkcji nastąpiło przełożenie nacisku na zlanie się
administracji celnej z administracją skarbową.
Pierwszy model został zastosowany w USA. Przywrócona została
pierwotna rola i zadania amerykańskiej służby celnej jako koordynatora
wszystkich działań ochronnych nie tylko na granicach (lądowych,
morskich i powietrznych), ale i wewnątrz a nawet na zewnątrz kraju,
0 czym najlepiej świadczy CSI oraz C-TPAT i zaangażowanie
w zagranicznych portach oficerów CBP.
Drugi model, łączenia administracji celnych i skarbowych,
uwzględniając aspekty bezpieczeństwa i ochrony międzynarodowego
łańcucha dostaw towarowych, znalazł zastosowanie w Europie, np.
Wielkiej Brytanii , Belgii czy Łotwie i Estonii. Jednak doświadczenia
1 wnioski płynące z tego rozwiązania nie zawsze są pozytywne, mimo
nadania tym administracjom (w praktyce reprezentowanych przez tzw.
wydziały lub piony celne, które w istocie, poza zmianami czyli przede
wszystkim, zmniejszeniem kadr niewiele zmieniły w zakresie
dotychczasowych zadań) szerokich uprawnień nie tylko w zakresie
kontroli fiskalnej, ale w zakresie bezpieczeństwa międzynarodowego
łańcucha dostaw towarów.
Rozwiązania te, będąc pochodnymi od współczesnej filozofii
rozwoju służb granicznych i formułowanych na nowo definicji misji
celnictwa, rzutują również na pozycję tej administracji na arenie
międzynarodowej. Najbardziej wyraźnie widać to w Unii Europejskiej,
gdzie zostały wyodrębnione dwa filary, w ramach których funkcjonują
dwie struktury organizacyjne - T A X U D (Dyrekcja Generalna ds. Unii
Celnej i Podatków Pośrednich) oraz samodzielna jednostka F R O N T E X
(Agencja ds. Zarządzania Zewnętrzną Granicą U E ) . 4 9
Pierwszy z tych organów nadal jest w UE traktowany, jako organ
z tzw. I filaru (gospodarczego) zaś drugi, utworzony w 2005r.,
to reprezentant III filaru czyli sfery bezpieczeństwa, sprawiedliwości
i wolności (Justice, Security and Liberty - JSL). Czy i na ile narodowe
służby celne w UE zostaną szerzej włączone w prace FRONTEXu miał
pokazać przegląd działania tej agencji jaki został dokonany w 2007 r.
Jednakże zgodnie z założeniami agencja ta skupia się na wymianie
osobowej, a zwłaszcza na ochronie granic zewnętrznych UE przed
nielegalnymi imigrantami, a nie międzynarodowych obrotach
Por. informacje na temat F R O N T E X na: http://www.frontex.europa.eu/
4 9
48