~Who's who of American women. 3 ed. Chicago 1963, 1160 s.
S�ownik biograficzny s�awnych kobiet ameryka�skich od czas�w najdawniejszych do wsp�czesnych.
III. SPISY O CHARAKTERZE POMOCNICZYM
Encyklopedie i s�owniki biograficzne pe�ni� obok swoich zasadniczych funkcji rol� pomocniczych �r�de� informacji bibliograficznej. Spisy o charakterze pomocniczym w stosunku do encyklopedii, biografii, a przeda wszystkim pi�miennictwa bibliograficznego i szerokiego warsztatu informacji naukowej to wykazy specjalne o bardzo w�skim zasi�gu formalnym, jak wykazy anonim�w i pseudonim�w, spisy portret�w, s�owniki stosowanych skr�t�w itp. W podanym ni�ej wykazie ograniczono si� do tych zasadniczych �r�de� i wymieniono tylko najwa�niejsze pozycje tytu�em zaprezentowania materia�u przyk�adowego.
189
a) Wykazy anonim�w i pseudonim�w
Rozw�j literatury anonimowej i publikowanej pod pseudonimem przypada na wiek XVII i XVIII. Pseudonimy tworzy si� przez przestawienie liter w�a�ciwego nazwiska (anagram), u�ycie imienia jako nazwiska (pre-nonim), w XVI i XVII w. cz�ste pos�ugiwanie si� form� �aci�sk� nazwiska lub greck� (traduktionim), stosowanie znak�w graficznych zamiast liter (asteronim, kryptogram), zapo�yczanie nazwisk innych itp. Motywy u�ywania pseudonim�w lub publikowania w�asnych utwor�w anonimowo s� r�ne, polityczne, religijne, osobiste (ch�� ukrycia nazwiska pospolitego, obawa autor�w debiutuj�cych przed krytyk� itp.). Pierwsze bibliograficzne zestawienia literatury anonimowej i rozwi�zania pseudonim�w datuj� si� na pocz�tek XVII w., powa�niejsze dzie�a stworzyli Vincentius Placcius i jego kontynuator Joh. Christoph Mylius. Nie rozporz�dzaj�c jeszcze odpowiednim materia�em bibliograficznym dawali jednak stosunkowo ma�o rozwi�za�. S�owniki pseudonim�w i anonim�w o charakterze rozumowanym, w kt�rych starano si� nie tylko da� rozwi�zanie, lecz go tak�e uzasadni� powstaj� ok. po�owy XIX w. Przewa�nie maj� one aspekt narodowy, jak francuskie dzie�a Qu�rarda, Barbiera i Bruneta; niemiecki s�ownik anonim�w Holzmanna i Bohatty, nowe wydanie Halketta i Lainga dla literatury anonimowej angielskiej i ameryka�skiej otwieraj�- na pocz�tku XX w. poczet dalszych opracowa�, ograniczonych w zasadzie do literatury i pseudonim�w jednego kraju. S�ownik pseudonim�w i kryptonim�w pisarzy polskich oraz Polski dotycz�cych opracowa� Adam Bar (Krak�w 1936 -1938). Poi� wojnie �wiatowej zmniejszy�a si� ilo�� literatury anonimowej, a wi�c i bibliografii z tego zakresu. Wsp�czesne opracowania dotycz� na cg� wcze�niejszych okres�w literatury. Rozwi�zywaniem aktualnych pseudonim�w i literatury anonimowej zajmuj� si� bibliografie narodowe.
*
Weller Emil: Lexicon pseudonymorum. W�rterbuch der Pseudonymen aller Zeiten und V61ker. 2. Aufl. Regensburg 1886, 627 s. 1 wyd. 1856, suppl. 1-3, 1857-1867; przedr.: Hildesheim 1963; wykaz alfabetyczny o zasi�gu mi�dzynarodowym ok. 32 tys. pseudonim�w dla kt�rych rozwi�zano nazwiska; dla rozr�nienia jednobrzmi�cych pseudonim�w podano skr�cone tytu�y utwor�w; tytu�y dzie� r�wnie� przy pseudonimach nierozwi�zanych; brak informacji o �r�d�ach oraz indeksu nazwisk.
Namenschlussei. Die Verweisungen zu Pseudonymen, Doppelnamen und Namensabwandlungen. 3. Ausg. Berlin 1941 und Erganzungen... bis 1965. Hildesheim 1968.
Jest kluczem nazwisk do Berliner Titeldrucke (zob. s. 58); posiada charakter og�lnego mi�dzynarodowego s�ownika pseudonim�w, podaje rozwi�zania i wyja�nienia 50 tys. skr�t�w autorskich.
190
Belgia
Le Court, Jules-Victor de: Dictionnaire des anonymes et pseudonymes. 15e siecle - 1900. T. 1. Bruxelles 1960, 1281 s. Nowe wydanie, zmienione i poprawione, dzie�a z 1863.
Bu�garia
Bogdanov Ivan: Re�nik na biilgarskite psevdonimi. Pisateli, publicisti, karikaturisti i u�eni. Sofija 1961, 352 s.
S�ownik pseudonim�w bu�garskich pisarzy, publicyst�w, karykaturzyst�w i uczonych.
C zechos�owac ja
Ormis Jan V.: Slovnik slovenskych pseudonymov. Tur�iansky sv. Martin 1944, 366 s.
Obejmuje s�owackie pseudonimy; kontynuacja pt. Matica Slovenska. Slovnlk pseudonymov slovenskych spisovatel'ov. Martin 1961, 334 s.
Dania
Ehrencron-Muller Holger: Anonym- og pseudonym-lexikon for Danmark og Island til 1920 og Norge til 1814. K0benhavn 1940, 391 s.
Wykaz anonim�w i pseudonim�w Danii i Islandii do 1920, r�wnie� Norwegii do 1814; w cz�ci pierwszej 8 500 anonim�w uporz�dkowanych alfabetycznie, w cz�ci drugiej ok. 2 000 pseudonim�w z nazwiskami rozwi�zanymi i skr�conymi tytu�ami dzie�; indeks autorski dla obu cz�ci; brak informacji o �r�d�ach.
Finlandia
Kallio V. J.: Fennica-kirjallisuuden salanimia ja nimimerkkeja vuoteen 1885. Signatures et pseudonymes de la litt�rature finlandaise jusqu'en 1885. Helsinki 1939. S�ownik kryptonim�w i pseudonim�w do literatury fi�skiej do 1885.
Francja
Querard Joseph Marie: Les supercheries litt�raires devoilees. 2 �d. par Gustave Brunet et Pierre Jannet; suivi 1. du Dictionnaire des ouvrages anonymes par Antoine-Alexandre Barbier. 3 �d.; 2. d'une table g�n�rale des noms reels. T. 1 - 7. Paris 1869 - 1879.
W trosce o komfort korzystania z naszego serwisu chcemy dostarczać Ci coraz lepsze usługi. By móc to robić prosimy, abyś wyraził zgodę na dopasowanie treści marketingowych do Twoich zachowań w serwisie. Zgoda ta pozwoli nam częściowo finansować rozwój świadczonych usług.
Pamiętaj, że dbamy o Twoją prywatność. Nie zwiększamy zakresu naszych uprawnień bez Twojej zgody. Zadbamy również o bezpieczeństwo Twoich danych. Wyrażoną zgodę możesz cofnąć w każdej chwili.