incendium. -ii n podpalenie, poar
Mausoliis. -i Mauzolos, IV w. p.n.e., wadca
Karii w Azji Mn.
sepulcrum, -i n pomnik, grb, grobowiec
Artemisia, -ae Artemizja. siostra i ona krla
Mauzolosa
conservo, -ar, -avi, -atuni przechowywa, za-
chowywa, ocali i ang. conserye, fr. con-
server; por. konserwowa, konserwa^
Rhodius, -a, -um rodyjski
Rhodii Solis ... signum posg Soca (He-
liosa) na wyspie Rodos, IVIII w. p.n.e.
colossus, -i m kolos, ogromny posg vivito! yj!
Odmiana rzeczownika domiis"
X
aeneus, -a, -urn spiowy, miedziany, brazi
simulacrum. -i n obraz, posg
priniiis artificum najlepszy (pierwszy) spoi
artystw
elegantia. -ae /' smak, delikatno, popn
no
Babylonia, -ae Babilonia, staroytne pasi
semickie w pd. Mezopotamii
Semiramis, -idis Semiramida, legendarna k
Iowa Assyrii; tradycja przypisuje jej zac
nie wiszcych ogrodw w Babilonie
regina, -ae/krlowa
later, -eris m cega
coquo, -er, coxi, coctum gotowa, piec
later coctus cega wypalana
sulfur, -uris n siarka
ferrum, -i n elazo
construo, -er, -struxi, -srructum ukada w
stwami. budowa (ang. construct, fr. c
struire; por. konstruowa, konstrukcja
Aegyptus, -i / Egipt
turris, -is/wiea
Ptolemaeus, -i Ptolemeusz II Filadelfos, wi
ca Egiptu w l. 283247 p.n.e.
insula, -ae/wyspa, dom czynszowy
"Pharos (Phariis), -i / Faros, maa wyspa
pobliu Aleksandrii
portus, -us m port
Ale\andria. -ae Aleksandria, miasto w E
ci, zaoone przez Aleksandra Wielkie,
bardzo wane centrum kultury i nauki
epoce hellenistycznej
Singularis
Nam. domus dom
Gen. domus domu
Dat. domui domowi
Pluralis
domus domy
domrum (domuum) domw
domibus domom
16
Acc. domum dom
Abl. domo domem
Voc. domus domu
domos (domus)
domibus
domus
domy
domami
domy
Rzeczownik domus odmienia si wedug deklinacji IV, ale w abl. sing.. gen.
i acc. plur. przybiera zakoczenie deklinacji II. Rzeczownik domus w odpo-
wiedzi na pytania dokd?", skd?", gdzie?" wystpuje bez przyimka, np.:
doinum (do domu), domo (z domu), domi (w domu).
Skadnia nazw miejscowoci
W jzyku aciskim nazwy miast (czy w ogle miejscowoci) oraz maych
wysp (czsto z miejscowoci o tej tej samej nazwie) w odpowiedzi na pytania:
wide (skd-?), quo? (dokd?), ubi? (gdzie?, w ktrym miejscu?) wystpuj bez
przyimkw. ''- \s i
!Na pytanie quo? (dokd?) odpowiada sam accusativus:
Romam
Athenas
Brundisium
Carthaginem
Neaplim
Cracoviam
Varsoviam
Wratislaviam
do Rzymu
do Aten
do Brundisium
do Kartaginy
do Neapolu
do Krakowa
do Warszawy
do Wrocawia
Na pytanie unde? (skd?) odpowiada sam ablativus:
Roma z Rzymu
Athenis z Aten
Brundisio z Brundizjum
Carthagine z Kartaginy
Neapli z Neapolu
Cracovia z Krakowa
Varsovia z Warszawy
Wratislavia z Wrocawia
Na pytanie ubi? (gdzie?, w ktrym miejscu?) odpowiada locativus majcy
form genetiwu, gdy nazwa miejscowoci wystpuje w liczbie pojedynczej
^klinacji l i II:
Romae w Rzymie
Brundisii w Brundizjum
'"lio Lulina II l.o. ci. 1
17
Cracoviae w Krakowie
Varsoviae w Warszawie
Wratislaviae we Wrocawiu
lub locativus majcy form ablatiwu, gdy nazwa miejscowoci wystpj
w deklinacji III oraz w liczbie mnogiej deklinacji I i II.
Athenis
Carthagine
Neapli
w Atenach
w Kartaginie
w Neapolu
| (iquitas, -atis / staroytno, przeszo.
dawne obyczaje
sit apud te honor antiquitati . . . ingentibus
factis .. . fabulis szanuj dawne obyczaje ...
wielkie wydarzenia .. . twrczo literacka
dosl. niech bdzie w tobie poszanowanie
dla ..J.
\ominativus cum infinitivo
nocturnus. -a, -um nocny
verso, -ar, -avi, -atum czsto obraca, rozmy-
la. rozwaa
diurnus. -a, -urn nalecy do dnia, dzienny
exemplaria Graeca yersate manu nocturnaet
diurna rozwaajcie wzory greckie w dzie i
w nocy Idosl. obracajcie rk . . .)
XI
Lacedaemonii, -orum Spartanie
Lycurgus, -i Likurg. IX w. p.n.e., na poi legen-
darny krl Sparty. mia by prawodawc i
twrc ustroju spartaskiego.
parsinionia. -ae/oszczdno
suadeo, -er, -si, -sum radzi, doradzi, rozka-
za, zarzdzi
cibus, -i m jedzenie, poywienie
praecipio. -er, -cepi, -ceptum przepisa co,
rozkaza, pouczy
Sparta, -ae Sparta
audax, -acis miay, odwany
Leonidas, -ae Leonidas, krl spartaski w
l. 491480 p.n.e. Kiedy w 480 r. p.n.e.
Kserkses na czele armii perskiej zblia
Spartanie zginli
Thermopylae, -arum Termopile, wwz m
dzy grami Iti a zatok Maliakos
rescribo, -er, -scripsi, -scriptum odpisa. o<
powiedzie
femina, -ae/kobieta