sing. ma. -i w deklinacji II, -is w deklinacji III na p )rzyrostek
-issimus, -a, -um, np.:
gen. sing. ma. superlativus
carus, -a, -um car-i car-issimus, -a, -um
felix felic-is felic-issimus, -a -um
Uwaga: Przymiotniki zakoczone w nom. sing. na -er deklinacji II lub III
tworz superlativus przez zamian zakoczenia -er na -errimus, -a -um,np.:
pulcher, -a, -um pulcherrimus, -a, -um
acer, -is, -e acerrimus, -a, -um
Kilka przymiotnikw na -ilis tworzy superlativus przez zastp enie tego
zakoczenia przyrostkiem -illimus, -a, -um, np.:
facilis, -e atwy facillimus. -a, -um
difficilis, -e trudny difficillimus, -a, -um
similis, -e podobny sirnillimus, -a, -um
dissimilis, -e niepodobny dissimillimus, -a, -um
humilis, -e niski humillimus, -a, -um
gracilis, -e wysmuky gracillimus, -a, -um
29
XIX
festino. -ar. -avi. -atum spieszy si
leiilus. -a, -urn ciagliwy, powolny
sanus. -a, -urn zdrowy tang. sane. fr. sam/
tranquillus. -a, -um spokojny, cichy (ang. tran-
quil. /r. tranquille;
honestus. -a. -urn zacny, uczciwy (ang. honest.
fr. honnde;
citus, -a, -urn prdki, spieszny
cito szybko
quo . . . eo lii: im ... tym
congrego, -ar, -avi, -atum czy w stada, gro-
madzi ' ung. congregate./i-. congregation;
por. kongregacja;
amitto. -er, -misi, -missmn odesa straci,
postrada
merito susznie, wedug zasugi
proprius. -a. -urn waciwy, wasny l ang. pro-
per. fr. propre;
potius l Oli polis, -e i lepiej, raczej
serus, -a, -urn pny
sero pno
crudelis. -e okrutny
spectaculum. -in miejsce dla widzw, trybuna,
teatr, widowisko tang. spectacie. fr. spec-
tacie; por. spektakl.)
damnosus, -a, -urn szkodliwy, zgubny
desideo, -er, -sedi, -sessum gnunie siedzie.
prnowa
tunc wtedy
yoluptas. -atis / przyjemno, rozkosz
subrepo. -er, -repsi, -reptum wpezn, wcis-
n si. wkrada si
avarus, -a, -urn skpy l ang. avaricious, fr. ava-
re;
redeo, -ire, -ii, -itum i na powrt, powraca
ambitiosus, -a, -um gorliwy w ubieganiu si o
co. chciwy zaszczytw, ambitny (ang. am-
bitious, fr. ambitieuK;
luxuriosus, -a, -um wybujay, swawolny, roz-
rzutny l ang. luxury, luxurious. fr. luxueux,
nieni. luxuris,i
immo vero a co wicej
inhumanus. -a, -urn nieludzki, srogi (ang. inhu-
mane. fr. inhumain.)
quia poniewa
casus, -us m padanie, upadek, przypadek, wy-
darzenie lang. case: por. kazus^
casu przypadkiem
meridianus. -a, -um poudniowy (ang. mer
dian. /r. meridien. niem. Meridian/
incidn. -er, -cidi wpa
lusus, -us ni gra. igrzyska, zabawa
homicidiiiin. -ii n mord. zabjstwo (ang. homi
cide. fr. homicide^
ursus, -i / niedwied
meridies, -ei / poudnie
spectator, -oris 111 widz (ang. spectator. fr
spectateur)
obicio, -er. -iEci, -iectum rzuci naprzeciw
/; tli t. /
interfector, -oris m zabjca
S:\'k: (spectatores) iubent interfectores obici
interfectiiris widzowie rozkazuj, aby za-
bjcy byli rzuceni na mier tym, ktrzy
maj mordowa
detineo. -er, -iii, -tentum wstrzymywa, za
trzymywa
caedes, -is / zabijanie, rze
quare dlaczego
timidus. -a, -um bojaliwy t ang. timid, fr. timi
dc;
incurro. -er, -(cu)curri, -cursum wbiec, wpa
na co
audacter = audaciter miao, odwanie
occido, -er, -cidi, -casum gin, umiera
eo, ire, ii, itum i
30
\dverbia Przyswki
Tworzenie
przyswki tworzy si od przymiotnikw. Przyswki w stopniu rwnym,
pochodzce od przymiotnikw deklinacji liii, tworzy si zamieniajc zako-
czenie gen. sing. ma. -i na -e, np.:
gen. sing. ma.
altus, -a, -um wysoki alt-i alt-e wysoko
pulcher, -a, -um pikny pulchr-i pulchr-e piknie
Przyswki pochodzce od przymiotnikw deklinacji III tworzy si zamienia-
jc zakoczenie gen. sing. -is na -iter, np.:
acer, -is
felix
ostry
szczliwy
gen. sing.
acr-is
felic-is
acr-iter
felic-iter
ostro
szczliwie
Od przymiotnikw deklinacji III zakoczonych na -ns tworzy si przyswki
zamieniajc zakoczenie -ns na -nter, np.:
sapiens mdry sapienter mdrze
prudens roztropny prudenter roztropnie
Jako przyswki wystpuj take czsto:
accusativus sing. neutr. (na -urn lub -e), np.: multum (wiele) od multus,
-a, -um; facile (atwo) odfacilis, -e
ablativus sing. neutr. (na -o), np.: raro (rzadko) od rarus, -a, -um
Stopniowanie
Comparativus przyswka rwna si komparatiwowi przymiotnika
w rodzaju nijakim, np.:
altius wyej, pulchrius pikniej, felicius szczliwiej