Z uwagi na potrzeb� osi�gni�cia zamierzonych cel�w przeprowadzono
rozmowy i wywiady z nauczycielami i uczniami klas starszych
(V - VIII) szk� podstawowych oraz rodzicami tych uczni�w. ��cznie
odbyto 600 rozm�w, wybieraj�c po 200 os�b z ka�dej z badanych grup
drog� losow�. Respondentom zadawano po trzy identyczne pytania:
1) Czy spotykasz w swoim �rodowisku osoby upo�ledzone umys�owo?
2) Gdzie i w jakich warunkach powinny uczy� si� dzieci upo�ledzone
umys�owo?
3) W jakich warunkach powinny �y� osoby upo�ledzone umys�owo?
Na pierwsze pytanie odpowied� twierdz�c� otrzymano od 71%
badanych. Na pytanie drugie uzyskano trzy kategorie odpowiedzi.
Pierwsza brzmia�a: �uczy� si� w szko�ach specjalnych", i tak� od-
powied� uzyskano od 30% respondent�w. Na drug� - �w wy-
dzielonych klasach w szko�ach masowych" - zdecydowa�o si� 48%
og�u badanych, a na trzeci� - �w klasach integracyjnych" - 22%.
W grupie nauczycieli pierwszy wariant odpowiedzi zaaprobowa�o
50% badanych, drugi - 33%, a trzeci - 17%.
Rodzice w wi�kszo�ci decydowali si� na drug� odpowied� - 53%
badanych. Tylko 10% by�o za pierwsz�, a 34% za trzeci� odpowiedzi�.
Udzielaj�c odpowiedzi na pytanie trzecie 98% badanej populacji
stwierdzi�o, �e niepe�nosprawni umys�owo powinni �y� w�r�d nas,
a pozosta�ym (jedynie 2%) by�o to oboj�tne.
Przeprowadzono r�wnie� rozmowy z 200 nauczycielami szk�
specjalnych wojew�dztwa olszty�skiego i Inowroc�awia, zadaj�c im
pytanie: Gdzie i w jakich warunkach powinny kszta�ci� si� dzieci
niepe�nosprawne umys�owo?
Jak wynika z uzyskanych informacji, odpowied� na tak postawione
pytanie wi�kszo�� badanych uzale�ni�a od stopnia upo�ledzenia.
Zdaniem og�u respondent�w w grupie nauczycieli, dzieci upo�ledzone
umys�owo w stopniu lekkim powinny uczy� si� w wydzielonych
126
klasach w szko�ach masowych. Natomiast dzieci upo�ledzone umys-
�owo w stopniu umiarkowanym i znacznym winny kszta�ci� si�
w szko�ach specjalnych, za� osoby g��boko niepe�nosprawne umys-
�owo - w zak�adach zamkni�tych.
Z przytoczonych powy�ej informacji mo�na wnioskowa�, �e r�ne
grupy reprezentatywne udziela�y r�nych odpowiedzi. Wyra�nie rysuje
si� tendencja, �e nauczyciele, zar�wno szko�y masowej, jak i specjalnej,
s� zwolennikami integracji, lecz nie ca�kowitej. Zwi�zane jest to
oczywi�cie z przygotowaniem nauczycieli i trudno�ci� realizacji dw�ch
program�w jednocze�nie w licznej klasie. Podobnie rodzice w wi�kszo-
�ci akceptuj� integracj�. Uwa�aj�, �e dzi�ki edukacji integracyjnej ich
dzieci mog�yby si� nauczy� tolerancji �inno�ci", odmienno�ci, niepe�-
nosprawno�ci.
Dzi�ki nauczaniu integracyjnemu �dzieci pe�nosprawne maj� oka-
zj�, aby w naturalny i niewymuszony spos�b nauczy� si� w�a�ciwego
stosunku do niepe�nosprawnych r�wie�nik�w. Ucz� si� wsp�y�
z nimi na co dzie�, a tak�e s�u�y� im w ka�dej potrzebie swoj�
pomoc�. Dopiero wsp�lna zabawa, uczenie si�, rozmowy, spacery,
wsp�lne posi�ki, chwile radosne i smutne doprowadzi� mog� do
prze�ycia wsp�lnoty, powstania wzajemnego zaufania i w konsekwen-
cji - pe�nej wzajemnej akceptacji.
Takie zachowania zmuszaj� z kolei dziecko o s�abszej kondycji do
przezwyci�ania swoich trudno�ci. Mi�dzy dzie�mi nawi�zuj� si�
sympatie i przyja�nie. Wsp�lne prze�ycia wp�ywaj� korzystnie na
rozw�j emocjonalno-emocjonalny i sprzyjaj� rozwojowi intelektual-
nemu jednych i drugich" [J. Bogucka, 1994, s. 162-163].
Odnosz�c si� do polskiej rzeczywisto�ci, nale�y pami�ta�, �e:
- decyzj� o charakterze i stopniu integracji winni podejmowa�,
opieraj�c si� na specjalistycznych konsultacjach - rodzice,
- powinno istnie� wiele mo�liwo�ci kszta�cenia, zapewniaj�cych
indywidualizacj� stosown� do potrzeb wynikaj�cych z przebiegu
rozwoju dziecka,
- konieczne jest opracowanie - na poziomie lokalnym, regionalnym
i og�lnokrajowym - adekwatnych ekspertyz pedagogicznych i psycho-
logicznych wspieraj�cych oraz podnosz�cych jako�� i zakres integracji,
- nauczycieli nale�y kszta�ci� tak, aby rozumieli i uwzgl�dniali
w swoim sposobie nauczania odr�bno�� i indywidualno�� uczni�w
(szczeg�lnie niepe�nosprawnych),
127
r
- integracja powinna stanowi� jedn� z mo�liwo�ci kszta�cenia tak,
by - o ile jest to bardziej wskazane - dziecko mog�o korzysta�
z plac�wek specjalnych,
- potrzebne jest zapewnienie konsultacji psychologiczno-pedago-
gicznych, kt�rych funkcj� by�oby udzielanie porad i wsparcia w trud-
nych sytuacjach nauczania,
- integracja winna by� zawsze organizowana i prowadzona w taki
spos�b, aby dla wszystkich zaanga�owanych w ten proces by�a
pozytywnym i warto�ciowym do�wiadczeniem.
Podsumowuj�c nasze rozwa�ania, pozwolimy sobie wysnu� kilka
wniosk�w:
W trosce o komfort korzystania z naszego serwisu chcemy dostarczaÄ Ci coraz lepsze usĹugi. By mĂłc to robiÄ prosimy, abyĹ wyraziĹ zgodÄ na dopasowanie treĹci marketingowych do Twoich zachowaĹ w serwisie. Zgoda ta pozwoli nam czÄĹciowo finansowaÄ rozwĂłj Ĺwiadczonych usĹug.
PamiÄtaj, Ĺźe dbamy o TwojÄ prywatnoĹÄ. Nie zwiÄkszamy zakresu naszych uprawnieĹ bez Twojej zgody. Zadbamy rĂłwnieĹź o bezpieczeĹstwo Twoich danych. WyraĹźonÄ zgodÄ moĹźesz cofnÄ Ä w kaĹźdej chwili.