Niech�� czy wr�cz wro, najbardziej jawne staj� si� w takich prewencyjnych wysi�k Bariera wzniesiona z przes�d�w i zapiek�ej antypatii wielokn okazuje si� bardziej twarda ni� najgrubsze mury. Aktywne kanie �ci�lejszych kontakt�w nieustannie jest wspomagane p l�k przed ska�eniem w sensie dos�ownym i metaforycznym: u\ si�, �e obcy s� roznosicielami zaka�nych chor�b, �yj� po robactwa, nie przestrzegaj� zasad higieny, stanowi� wi�c gro�enie dla zdrowia fizycznego, albo te� panuje przekonani! g�osz� zgubne idee i ho�ubi� wstr�tne zwyczaje, uprawiaj� m b�d� odbywaj� krwawe rytua�y, a zatem stanowi� zagro�enie zdrowia duchowego i moralno�ci. Odraza zaczyna obleka� ws tko, co daje si� zwi�za� z obcymi: ich wymow�, ubi�r, obrz religijne, �ycie rodzinne, nawet zapach potraw.
Opisane dotychczas praktyki separacji zak�adaj� pewn� f. tot� sytuacji: oto jeste�my "my", musz�cy si� broni� przed "ni kt�rzy trwaj� po�r�d nas i nie zamierzaj� si� wynie��, cho s� nie chciani. Nie ma w�tpliwo�ci, kto nale�y do kt�rej gr jak gdyby istnia�y �cis�e standardy przynale�no�ci do obu g owe klarowne standardy zawsze mia�yby by� na podor�c �atwo jednak zrozumie�, �e takich prostych sytuacji oraz ji okre�lonych cel�w, kt�re one narzucaj�, nie mo�na spotka� w szych spo�ecze�stwach. S� to spo�ecze�stwa zurbanizowane:
dzie �yj� w wielkim zag�szczeniu i du�o podr�uj�; w tr� codziennych zaj�� odwiedzaj� rozmaite obszary zamieszki^ przez bardzo r�ne osoby; przenosz� si� z miasta do mi)
70
Socjologia
z jednej dzielnicy do drugiej. W ci�gu jednego dnia spotykamy zbyt wielu ludzi, aby�my mogli zna� ich wszystkich. W wi�kszo�ci przypadk�w nie mo�emy by� pewni, �e napotykane osoby trzymaj� si� naszych standard�w. Niemal nieustannie atakowani jeste�my przez obrazy i d�wi�ki, kt�rych do ko�ca nie pojmujemy;
co gorsza, nie mamy najcz�ciej nawet czasu na to, aby si� zatrzyma�, zastanowi� i uczciwie pr�bowa� zrozumie�. Wydaje si�, �e �wiat, w kt�rym �yjemy, jest zaludniony g��wnie przez obcych; mo�na odnie�� wra�enie, i� to �wiat uniwersalnej obco�ci. Otaczaj� nas obcy, po�r�d kt�rych i my jeste�my obcymi. Tutaj obcych nie mo�na odgraniczy� czy zepchn�� na obrze�a. Trzeba z nimi �y�.
Nie oznacza to wcale, �e opisane wy�ej praktyki zosta�y ca�kowicie zarzucone w nowych warunkach. Je�li wzajemnie wrogie grupy nie mog� si� skutecznie od siebie odseparowa�, to przecie� ich zwi�zki mo�na w jakim� stopniu zredukowa�
(a dzi�ki temu zneutralizowa�) za spraw� zmodyfikowanych praktyk segregacji.
Wyjd�my od wspomnianego wcze�niej przypadku segregacji:
gdy przynale�no�� do okre�lonej grupy musi by� zwiastowana przez wyra�ne, dobrze widoczne oznaczenie. Mo�e to by� uregulowane przez prawo, kt�re karze za "podszywanie si� pod kogo� innego". Ale ten sam skutek daje si� tak�e osi�gn�� bez prawnych uregulowa�. Przez wi�ksz� cz�� dziej�w miast tylko osoby bogate i uprzywilejowane mog�y ubiera� si� bogato i wykwintnie, a poniewa� odzienie nabywa�o si� w miejscu zamieszkania (zawsze wi�c uszyte zgodnie z lokalnymi zwyczajami), przeto nieznan� osob� mo�na by�o zaklasyfikowa� na podstawie strojno�ci, skromno�ci czy brzydoty jej w y g l � d u. Dzisiaj znacznie ju� o to trudniej. Stosunkowo tanie kopie ubra� podziwianych i szanowanych produkowane s� w skali masowej, tak �e mog� by� nabywane i u�ytkowane przez ludzi o stosunkowo niskich zarobkach (co oznacza, �e mo�e je nosi� niemal ka�dy). Co wi�cej, kopie te s�
tak udatnie zrobione, �e szczeg�lnie z daleka trudno je odr�ni� od orygina�u.
Z racji owej szerokiej dost�pno�ci ka�dej formy stroju ubranie przesta�o pe�ni� tradycyjn� rol� segreguj�c�. To z kolei sprawi�o,
Obcy_______________________________