- Po wojnie b�dzie nosi�o si� cywilne. Dosy� ju� tych wojen!
60
- To by si� oderwa�o gwiazdki i by�aby cywilna - powiedzia� wujek W�adek.
- Pewnie - przytakn�a babka, unosz�c g�ow� znad przetaka, w kt�rym przebiera�a
fasol�. - Czy w pole, czy do m��cenia przyda�aby si�. Daszek ma szeroki, to kurz
by si� w oczy tak nie cisn�� ani s�o�ce nie �lepi�o.
- A podniszczy�aby si�, to do czyszczenia but�w jeszcze by si� zda�a - w��czy�
si� do og�lnego �alu za t� czapk� dziadek. - Nie do zdarcia taka czapka. A ty
wiesz, jaki po�ysk jest po takim wojskowym suknie? Trzeba by j� tylko gdzie�
schowa�, �eby nie znale�li.
Ale ogie� �ar� ju� t� czapk�, o czym �wiadczy� roznosz�cy si� po izbie sw�d
g�sich pi�r, i matka domykaj�c drzwiczki, obwie�ci�a stanowczo:
- Nie b�dzie ani w pole, ani do m��cenia, ani do czyszczenia but�w. Jeszcze
czego. Oficerskiej czapki wam si� zachcia�o. A niech przyjd� Niemcy i spytaj�
si�, czyja to czapka, kto si� przyzna, �e jego? No, kto? Ty? - Wskaza�a na wujka
W�adka. I wujkowi nieswojo si� zrobi�o, jak wszystkim zreszt�.
Zapad�o milczenie i s�ycha� by�o tylko to mieszanie kaszy w garnku przez ojca.
Po dobrej chwili odezwa� si� znowu dziadek:
- A bo� niepotrzebnie tak si� pospieszy�a. W �rodku wsi jeste�my, to im zejdzie,
zanim do nas przyjd�. A przez ten czas mo�na by j� zakopa�.
Wtedy wujek W�adek, jakby pod wp�ywem nag�ego ol�nienia, wr�cz uradowany
wyrzuci�:
- Najlepiej, tata, jakby j� na strachu na wr�ble w prosie powiesi�. Tak ju�
t�uk� to proso, a kapelusza czy kaszkieta przesta�y si� ba�. To mo�e by
wojskowej czapki si� przestraszy�y. Niemcy przecie� w pole nie p�jd�. A jakby
nawet poszli, to niech im strach powie, czyj� czapk� ma na g�owie.
- I a� za�mia� si� uradowany, �e tak Niemc�w wykiwa�.
61
Lecz matka jak osa rzuci�a si� na ten jego �miech:
- Ale pole twoje, ty g�upku! Po polu dojd�, czyj� ma strach czapk�. Nie musz� go
pyta�.
Na co ojciec, kt�ry nie lubi�, gdy si� matka k��ci�a, powiedzia� z tym samym
spokojem:
- To mo�e wystarczy ju� tego mieszania?
I to wszystko, co zosta�o po nim jako oficerze.
- Musz� jej koniecznie o tej nodze napisa�. - Starszina Iwan patrzy� wci�� na
��ki, gdzie ju� co wy trwalsze krowy zacz�y si� podnosi� i chodz�c mi�dzy
le��cymi, skuba�y traw�. Niekt�re nawet pr�bowa�y porykiwa�, jakby sprawdzaj�c
swoj� zdolno�� do dalszego marszu do Rosji, a tym samym od�egnuj�c si� od swoich
le��cych bez si� towarzyszek, kt�rych droga na tych ��kach si� ko�czy�a. Te
porykiwania by�y jeszcze s�abe, zachrypni�te, jakby przysypane kurzem dr�g. -
Ale i ona musi mi odpisa� - upuszcza� s�owa niczym kamyki w staw i patrzy� za
ka�dym jak na rozchodz�ce si� po wodzie kr�gi. - Szkoda, �e nikogo nie znasz.
M�wi� m�wi� tu niekt�rzy, ale pisa� nie potrafi�. Za cara si� uczyli, to i nie
dziwota. A tu trzeba by od serca napisa�, pocieszy�, �e jako� to b�dzie. No, bo
wyszed�e� z domu na dw�ch nogach, a wracasz o jednej, to co z ciebie za ch�op.
Nie b�dziesz tylko w domu siedzia� i wojn� wspomina�. Musisz �y�, pracowa�, bab�
czasem wzi�� w ramiona, dziecko unie�� pod sufit, d�wign�� w�r, a nieraz i
przytupa� w ziemi�. Rze�ni u nas nie ma. Wiersz by�by najlepszy. Wiersz by
przet�umaczy� jej, co tam noga, grunt, �e �yjesz, Wania. Niebo si� nie zmieni�o,
ziemia si� nie zmieni�a, ci�gnie �ywic� od tajgi. Wracaj. Pop�aka�aby si�,
przeczyta�a dzieciom, polecia�a na wie�. Wania wraca! Bez nogi, ale co tam! Ten
na froncie, co pisa� te wiersze, to jak ci napisa�, harmoni� tylko bra� i
�piewa�. Pyta�, do �ony, matki, narzeczonej? Czasem jakie w�osy ma, jakie oczy.
A czasem
62
o imi� nawet nie zapyta�. I jak kule nie bi�y, to zaraz mia�e� wiersz.
Przeczyta� ci, czy taki chcia�e�. Ale kto by chcia� inny, kiedy wszystko by�o. I
�e nie jest tak �le, i �e t�sknisz, i �e kiedy wr�cisz, wszystko im opowiesz, a
co u nich, czy zdrowi? Niech k�aniaj� si� ludziom, ziemi, niebu, drzewom.
Niby do mnie m�wi�, a jakby do ziemi pod t� jedn� stop� i szczud�em m�wi�, do
W trosce o komfort korzystania z naszego serwisu chcemy dostarczać Ci coraz lepsze usługi. By móc to robić prosimy, abyś wyraził zgodę na dopasowanie treści marketingowych do Twoich zachowań w serwisie. Zgoda ta pozwoli nam częściowo finansować rozwój świadczonych usług.
Pamiętaj, że dbamy o Twoją prywatność. Nie zwiększamy zakresu naszych uprawnień bez Twojej zgody. Zadbamy również o bezpieczeństwo Twoich danych. Wyrażoną zgodę możesz cofnąć w każdej chwili.