* (760)
520. [222] �ydzi zabijaj�c Go, aby Go nie
przyj�� za Mesjasza, dali Mu ostatnie znami�
Mesjasza. Upieraj�c si� nadal nie uzna�
a [39] Obrazowe. � Nazwy miecza, tarczy.
Potentissime. (667)
* (Dzi�ki temu, �e �w nar�d Go nie przyj��,
spelni� si� ten oto dziw: proroctwa s� to jedyne
trwa�e cudy, jakie mo�na uczyni�, ale podlegaj�
zaprzeczeniu.)
Go, stali si� nieposzlakowanymi �wiadkami;
zabijaj�c Go za� i przecz�c Mu nadal, spe�nili
proroctwa (Iz 60, Ps 70). (761)
521. [37] Co mogli uczyni� �ydzi, Jego
wrogowie? Je�li Go przyjmuj�, dowodz� Go
swoim przyj�ciem, jako �e piastunowie ocze-
kiwania Mesjasza przyjmuj� Go; je�li Go
odtr�caj�, dowodz� Go swoim odtr�ceniem,
(762)
3. PROROCTWA. OCZEKIWANIE
MESJASZA. SI�A DOWODOWA
PROROCTW. SPE�NIONA
PRZEPOWIEDNIA
522. [232] A wie�czy to wszystko przepo-
wiednia, i�by nie by�o powiedziane, �e to
przypadek j� uczyni�.
Ktokolwiek maj�c jeno tydzie� �ycia ni�
uzna, i� stawka warta jest tego, aby uwierzy�,
�e to jest nie dzie�o przypadku...27
Owo gdyby nami�tno�ci nie w�ada�y nami,
tydzie� a sto lat � to jedno i to samo.28 (694).
523. [100] Pojmujemy proroctwa dopiero
w�wczas, kiedy ogl�damy spe�nienie wyda-
rze�: zatem dowody usuni�cia si�, dyskrecji,
milczenia itd. istniej� jedynie dla tych, kt�rzy
wiedz� o nich i wierz� w nie:
J�zef tak duchowy w zakonie ca�kowicie
zewn�trznym.29
Pokuty zewn�trzne sk�aniaj� do wewn�trz-
526�529
271
270
523�526
nej, tak jak upokorzenia do pokory. I tak...30
(698)
524. [53] Dow�d. � Proroctwa spe�nione;
to, co poprzedzi�o Chrystusa i co nast�pi�o po
Nim.a-e (705)
525. [59] Synagoga poprzedzi�a Ko�ci�; �ydzi
� chrze�cijan; prorocy przepowiedzieli
chrze�cijan; �wi�ty Jan � Jezusa Chrystusa.
(699)
526 [*167] Najwi�kszym z dowod�w Chrystusa
s� proroctwa. O to te� B�g najsilniej si�
troszczy�; wydarzenie bowiem, kt�re je zi�ci�o,
jest cudem trwaj�cym od narodzenia Ko�cio�a
a� do ko�ca. Tote� B�g zsy�a proroctwa przez
tysi�c sze��set lat i przez czterysta lat p�niej
rozproszy� te proroctwa wraz z �ydami, kt�rzy
je nie�li, po wszystkich miejscach �wiata. Oto
jakie by�o przygotowanie do narodzin
Chrystusa: poniewa� w Ewangeli� Jego mia�
uwierzy� ca�y �wiat, trzeba by�o nie tylko, aby
istnia�y proroctwa stanowi�ce jej r�kojmi�, ale
aby te pro-
a [394] Si81 nie oznacza oboj�tno�ci. Mala-
chiasz82, Izajasz3i. Iz., Si volumusM itd. In �uaeum�ue
die 8S (636)
b [225] S�dz�, i� Jozue ma pierwszy z ludu
Bo�ego to imi�, jak Jezus Chrystus ostatni z ludu
Bo�ego.*8 (627)
c [401] Susceperunt verbum cum omni avidi-
tate, scrutantes Scripturas, si ita se haberent.^
(696)
d [C. 171] Proroctwa. � Wielki Pan umar�.88
(695)
e [59] Prodita leg�. � Impleta cerne. � Im-
plenda collige.** (697)
roctwa rozesz�y si� po ca�ym �wiecie, i�by
ca�y �wiat m�g� Go przyj��. (706)
527. [489] Ale to nie by�o dosy�, �e pro-
roctwa istnia�y; musia�y by� rozsiane po
wszystkich miejscach i przechowywane we
wszystkich czasach. I aby nie wzi�to tego
zbiegu w za dzie�o przypadku, musia�o to by�
przepowiedziane.
O wiele chlubniejsze dla Mesjasza jest, �e
oni" s� �wiadkami, a nawet narz�dziami Jego
chwa�y poza tym, i� B�g ich do tego
przeznaczy�.42 (707)
528. [167] Proroctwa. � Gdyby jeden cz�o-
wiek u�o�y� ksi�g� przepowiedni o Jezusie
Chrystusie co do czasu i sposobu Jego �ycia i
gdyby Chrystus przyszed� zgodnie z tymi
proroctwami, by�oby to niesko�czenie zadzi-
wiaj�ce.
Ale tu jest o wiele wi�cej, a mianowicie
zwarty szereg ludzi przesuwaj�cy si� przez
cztery tysi�ce lat stale i niezmiennie zapowiada
to samo przyj�cie. To ca�y lud zwiastuje je i
trwa od czterech tysi�cy lat, aby gromad� da�
�wiadectwo otrzymanych obietnic; od wiary w
te obietnice nie mo�na ich odstraszy� �adn�
gro�b� ani prze�ladowaniem; to za� jest dow�d
bez por�wnania donio�lejszy. (710)
529. [329] Przepowiednie rzeczy postronnych.
� Byli obcy w Egipcie, bez �adnej wiadomo�ci,
ani w tym kraju, ani indziej. (Nie by�o
najmniejszego �ladu ani kr�lew-sko�ci, kt�ra
by�a u nich tak d�ugo p�niej, ani owej
najwy�szej rady siedemdziesi�ciu s�-
529-531
272
273
529
dzi�w, nazwanej sanhedrynem, kt�ra ustano-
wiona przez Moj�esza, trwa�a a� do Chrystusa.
Wszystkie te rzeczy by�y r�wnie oddalone od
ich stanu obecnego jak w�wczas,} kiedy Jakub
umieraj�c i b�ogos�awi�c swoich dwana�cioro
dzieci oznajmia im, �e b�d� posiadaczami
rozleg�ej ziemi, i przepowiada szczeg�lnie
rodzinie Judy, �e kr�lowie, kt�^ r�y b�d�
w�adali nimi kiedy�, b�d� z jego pokolenia i �e
wszyscy bracia b�d� jemu poddani (nawet
Mesjasz maj�cy by� oczekiwaniem narod�w
urodzi si� z niego i kr�lestwo, nie b�dzie odj�te
Judzie ani te� w�adza i prawodawstwo jego
nast�pcom, p�ki �w oczekiwany Mesjasz nie
zjawi si� w jego rodzinie).
Ten�e Jakub, rozrz�dzaj�c ow� przysz��
ziemi�, jak gdyby by� jej panem, dal wi�ksz�
cz�� J�zefowi ni� innym: �Daj� ci, m�wi�, o
cz�stk� wi�cej ni� braciom".43 I b�ogos�awi�c
jego dw�ch syn�w, kt�rych J�zef mu przywi�d�,
starszego Manassesa po prawicy i m�odszego
Efraima po lewicy, zak�ada r�ce na krzy� i
k�ad�c praw� na g�owie Efraima, a lew� na
g�owie Manassesa, b�ogos�awi� ich w [ten]
spos�b. A kiedy J�zef zwraca mu uwag�, �e
daje pierwsze�stwo m�odszemu a, odpowiada ze
wspania�� stanowczo�ci�: �Wiem, synu, wiem o
tym; ale te� Efraim inaczej rozro�nie si� ni�
Manasses".44 Co w istocie sprawdzi�o si�
wiernie; i rozmno�y� si� sam prawie r�wnie
obficie co dwa
a [19] J�zef 2 Kopia, 207: Jakub krzy�uje ra-
miona i wybiera m�odszego. (623)
plemiona sk�adaj�ce ca�e kr�lestwo, tak i�
zwyczajnie nazywano je po prostu imieniem
Efraima.
W trosce o komfort korzystania z naszego serwisu chcemy dostarczać Ci coraz lepsze usługi. By móc to robić prosimy, abyś wyraził zgodę na dopasowanie treści marketingowych do Twoich zachowań w serwisie. Zgoda ta pozwoli nam częściowo finansować rozwój świadczonych usług.
Pamiętaj, że dbamy o Twoją prywatność. Nie zwiększamy zakresu naszych uprawnień bez Twojej zgody. Zadbamy również o bezpieczeństwo Twoich danych. Wyrażoną zgodę możesz cofnąć w każdej chwili.