X


Zachodniej nale�a�oby zaliczy� do kategorii system�w wielopartyjnych...



Każdy jest innym i nikt sobą samym.

W tej grupie zna-
laz�yby si� jednak tak odmienne w charakterze systemy, jak np. wielopartyjne - w�oski,
holenderski i szwedzki. Kategoria wielopartyjno�ci jest zatem zbyt pojemna i obejmuje
systemy zdecydowanie r�ni�ce si� mechanizmem funkcjonowania.
Jak si� okazuje, rozr�nianie system�w partyjnych jedynie ze wzgl�du na liczb� par-
tii (dwupartyjno�� a wielopartyjno��) budzi wiele w�tpliwo�ci (zob. Mair 1996; Almond,
Powell, Mundt 1993, s. 117-120; Lijphart 1984; Sobolewski 1974, s. 419). Nie oznacza
to jednak, i� zmienna liczba partii jest bez znaczenia. Liczba partii rywalizuj�cych w ra-
mach konkretnego systemu partyjnego daje nam bardzo og�ln� orientacj� co do "stopnia,
w jakim w�adza polityczna zostaje sfragmentaryzowana, rozproszona lub skoncentrowa-
na" (Sartori 1976, s. 120). R. Herbut twierdzi, i� liczba partii pozwala na zorientowanie
si� co do prawdopodobnego charakteru rywalizacji politycznej, zakresu, stylu oraz stop-
nia aktywno�ci partii politycznych, operuj�cych w ramach konkretnego systemu partyjne-
go (l 997, s. 160).
R. Dahl (1966) stworzy� model klasyfikacji system�w partyjnych, bior�c pod uwag�
8 Partie polityczne jako ogniwa pa�stwowo-publiczne oferuj� okre�lone strategie koalicyjne, czyli odpo-
wiedni katalog za�o�e� i ofert politycznych dotycz�cy zasad post�powania w stosunkach mi�dzypartyjnych. Te-
go typu sytuacja dotyczy zw�aszcza system�w wielopartyjnych, w kt�rych gabinety maj� z regu�y charakter ko-
alicyjny. Je�li przyjmie si�, i� zdobycie przez parti� reprezentacji w parlamencie, jest pierwszym etapem formu-
�owania strategii d�ugoterminowej, to nast�pn� faz�jest cz�sto mo�liwo�� wzi�cia udzia�u w pa�stwowym pro-
cesie decyzyjnym, przez sformowanie gabinetu oraz jego programowego oblicza (zob. Antoszewski, Herbut
1997, s. 69-70). Nie zawsze jednak podstawowym celem partii jest zdobycie pozycji przyw�dczej lub si�y wsp�-
rz�dz�cej w pa�stwie. Ot� istnieje wiele partii, kt�re cz�sto wr�cz nie chc� bra� udzia�u w przetargach koali-
cyjnych, a celem ich jest jedynie reprezentowanie okre�lonej grupy wyborc�w na arenie parlamentarnej. Przy-
k�adowo: partie protestu mo�na zaliczy� do tych ugrupowa� politycznych, kt�re wcale nie bior� pod uwag� mo�-
liwo�ci partycypowania w procesie sprawowania w�adzy. Co wi�cej, cz�� z nich z g�ry przyjmuje, i� ich szan-
s� zdobycia g�os�w wyborczych czy te� miejsc parlamentarnych s� minimalne, a zasadniczym celem ich elit jest
u�ycie organizacji jako narz�dzia do zwr�cenia uwagi elektoratu na pewne kwestie polityczne. R. Harmel i J.
Robertson (1985, s. 517, [w:] Antoszewski, Herbut (red.) 1997, s. 67) okre�laj� te partie mianem organizacji
"promuj�cych".
nrzede wszysiKim unaraKier i iitii�ii^ siiaicgn piz^Jiiluwany^ii yi^t. pam^ na i^niyu wy-
borczym, a dok�adniej - strategii adaptowanych przez opozycyjne partie w ramach syste-
mu partyjnego. Propozycja autora pozwala dokona� �cis�ego rozr�nienia mi�dzy strate-
giami partyjnymi: rywalizacyjn� (competitive}, kooperacyjn� (cooperative) i koalescen-
cyjn� - ��czon� (coalescenf). Tworzy on klasyfikacje system�w partyjnych opieraj�cych
si� na "kombinacji" wspomnianych strategii partyjnych. R. Dahl wyr�ni� zatem cztery
podstawowe typy system�w partyjnych: a) szczeg�lnie rywalizacyjne (strictly competiti-
ve), b) kooperatywno-rywalizacyjne (cooperative-competitive); c) koalescencyjno-rywali-
zacyjne (coalescent-competitive); d) �ci�le koalescencyjne (strictly coalescenf).
Ju� dwa lata p�niej J. Blondel (1968) akceptuj�c sugestie badawcze R. Dahia,
przedstawi� w�asn� koncepcj�, w kt�rej obok liczby rywalizuj�cych partii politycznych
uwzgl�dni� jeszcze jedno kryterium - ich relatywn� wielko��. Na ich podstawie J. Blon-
del wyr�ni� cztery podstawowe typy system�w partyjnych:
- dwupartyjne;
- dwuip�partyjne;
- wielopartyjne z parti� dominuj�c�;
- wielopartyjne bez partii dominuj�cej.
Warto zaznaczy�, i� klasyfikacja ta by�a zupe�nie nowym podej�ciem badawczym cc
do sposobu interpretowania konkretnych system�w partyjnych. Od tego momentu zacz�-
to postrzega� system partyjny jako uk�ad przestrzenny.
W politologii zacz�y pojawia� si� klasyfikacje system�w partyjnych opieraj�cyc�
si� na tzw. .Jako�ciowych" zmiennych (np. dystans mi�dzy partiami).
G. Sartori przy konstruowaniu typologii system�w partyjnych uwzgl�dni� dwi(
zmienne: liczb� rywalizuj�cych partii ("format" systemu partyjnego) oraz dystans ideolo'

Template provided by Designs by Darren Opracowanie Marketing w Internecie dla Każdy jest innym i nikt sobą samym.

Drogi uĚźytkowniku!

W trosce o komfort korzystania z naszego serwisu chcemy dostarczać Ci coraz lepsze usługi. By móc to robić prosimy, abyś wyraził zgodę na dopasowanie treści marketingowych do Twoich zachowań w serwisie. Zgoda ta pozwoli nam częściowo finansować rozwój świadczonych usług.

Pamiętaj, że dbamy o Twoją prywatność. Nie zwiększamy zakresu naszych uprawnień bez Twojej zgody. Zadbamy również o bezpieczeństwo Twoich danych. Wyrażoną zgodę możesz cofnąć w każdej chwili.

 Tak, zgadzam się na nadanie mi "cookie" i korzystanie z danych przez Administratora Serwisu i jego partnerĂłw w celu dopasowania treści do moich potrzeb. Przeczytałem(am) Politykę prywatności. Rozumiem ją i akceptuję.

 Tak, zgadzam się na przetwarzanie moich danych osobowych przez Administratora Serwisu i jego partnerĂłw w celu personalizowania wyświetlanych mi reklam i dostosowania do mnie prezentowanych treści marketingowych. Przeczytałem(am) Politykę prywatności. Rozumiem ją i akceptuję.

Wyrażenie powyższych zgód jest dobrowolne i możesz je w dowolnym momencie wycofać poprzez opcję: "Twoje zgody", dostępnej w prawym, dolnym rogu strony lub poprzez usunięcie "cookies" w swojej przeglądarce dla powyżej strony, z tym, że wycofanie zgody nie będzie miało wpływu na zgodność z prawem przetwarzania na podstawie zgody, przed jej wycofaniem.