Ojcowie badanych dziewcz�t osi�-^yA dobre wyniki dawali do zrozumienia, �e w ich rodzi-^h istnieje konflikt ma��e�ski. Ponadto interesuj�ce jest stwier-!e' 26 matki nie wyra�a�y tego uczucia w tak silnym stopniu
dzen Jak
_ Ojcowie. Ojcowie dziewcz�t nie wykazuj�cych pozytywnych lgni�� w szkole przewy�szali pozosta�ych ojc�w w nast�puj�-
cych sikalach; hamowania zainteresowa� seksualnych, pou, mywania si� od okazywania uczu�, zadowolenia z pe�nieni m�a i ojca.
^
tOlj
Dwaj inni badacze: K. Purcell (1962) i G. Frank (196^\ stosowali PARI jako metod� uzupe�niaj�c� w swych szerok krojonych badaniach psychologicznych. Pierwszy z nich -� i"' Om�wionych poprzednio bada� nad mierzeniem wp�ywu or < matek na wykonanie zada� przez dzieci w r�nych sytuacia l w oparciu o portret swej matki i matki innego badanego d^p, � zastosowa� PARI do uchwycenia postaw matek, kt�rych dy-ci lepiej i trafniej ocenia�y ekspresj� mimiczn� swych mat \ oraz matek innych dzieci na prezentowanych im fotografiach Drugi z omawianych badaczy szuka� r�nic i podobie�stw postawach matek i dzieci psychicznie chorych i normalnych Kwestionariusz PARI zosta� tu u�yty obok testu plam H. Ror-schacha, historii przypadku oraz obserwacji zachowania si� ma. �ych pacjent�w itd. W �wietle wynik�w PARI stwierdzono, ze matki maj�ce chore dzieci okazuj� wi�ksz� oboj�tno�� w stosunku do swych dzieci ni� matki dzieci zdrowych. Ponadto artyku� daje przegl�d r�nych technik badania osobowo�ci dzieci chorych psychicznie w por�wnaniu z dzie�mi zdrowymi. Szczeg�lnie interesuj�ce jest om�wienie wynik�w uzyskanych za pomoc� metody kwestionariuszowej.
W. Becker i R. Krug (1965) opisali histori� rozwoju PARI, wykonali za jego pomoc� szereg w�asnych bada� oraz wypowie-/dzieli wiele pochlebnych s��w na temat trzeciej wersji tej techniki. Dokonali te� w niej kilka zmian polegaj�cych na wprowadzeniu nowych stwierdze�. Stwierdzenia pochodzi�y z r�nyci �r�de�, np. ze skali PAS (Parent Attitude Survey), kt�ra by�a zarazem pierwowzorem dla czwartej wersji PARI. Wykona�0 wiele skal pr�bnych badaj�c przede wszystkim struktur� p052' czeg�lnych podskal. W ten .spos�b pomogli oni w utworze�111 czwartej wersji PARI, w kt�rej mo�na wyr�ni� pi�� czynnik0'"' l. autorytatywna kontrola, 2. postawa demokratyczna, 3. kon' flikt ma��e�ski, 4. wrogie odrzucenie dziecka, 5. odrzucenie r" gospodyni domowej. Tw�rcy PARI, E. Schaefer i R. Beli, ^"^ rzystali wyniki bada� W. Beckera i R. Kruga i ostatecznie s^0" struowali czwart� wersj� swego kwestionariusza. Ich d2161
158
g�lnie przegl�d r�nych mo�liwo�ci grupowania podskal a szc skale oraz czynniki, podj�li z du�ym po�ytkiem A. Ya-flf r0^. Olivier i A. Barklay (1968). ^'ir yestionariusz PARI, a zw�aszcza podskale okre�laj�ce posta-
niatek wobec dzieci, sta� si� kanw� do tworzenia nowych, ^ hnych w tre�ci oraz celu skal do mierzenia postaw rodzi-^kich. Niedawno A. King-Fun Li (1973) utworzy�a tak� skal�, cle a PAT (Parental Attitude Scal�), zawieraj�c� stwierdzenia ^hodz�ce z kwestionariusza PAS (Parent Attitude Survey) � ^Shobena (1949) oraz z IV formy PARI � E. Schaefera � R Bella (1958). Nowy kwestionariusz opracowano w dw�ch j�kach: angielskim i chi�skim. Opracowano te� matryce interko-elacyjne 18 skal i wyodr�bniono drog� analizy czynnikowej trzy czynniki: l) dominacj� i szorstko�� post�powania (dominance and harshness), 2) pos�usze�stwo, surowo�� i wychowanie w zale�no�ci (obiedence, strictness and- fostering dependency), 3) komunikacj� � porozumiewanie si�, kole�e�stwo i wsp�ycie (com-munication, comradeship and shoring). W badaniu podstawowym do analizy czynnikowej (poza badaniami ustalaj�cymi warto�� techniki) bra�o udzia� 112 matek maj�cych syn�w i 127 maj�cych c�rki.
Interesuj�ce przedsi�wzi�cie, zmierzaj�ce do zmodyfikowania tre�ci -i konstrukcji skal PARI E. Schaefera i R. Bella, podj�li S. Schludermann i E. Schludermann (1974). Kwestionariusz PARI (w ich nazwie PARI Q4) polega na zredukowaniu liczby stwierdze�, w wersji dla ojc�w (Father's PARI), z 240 do 115 (kwestionariusz dla matek mia� i ma model 115 stwierdze� � Mother's PARI). Zawiera .on te� szereg nowych skal wynikaj�cych ze ^lany tre�ci niekt�rych stwierdze� oraz ma 3 skale kontrolne zmierzaj�ce do ustalenia wiarygodno�ci niekt�rych odpowiedzi "adanych. Ostatnia wersja tego kwestionariusza, pochodz�ca z 1974 roku, uzyska�a wysoki stopie� rzetelno�ci (od r ==0.61 do r ^ 0.74) wyprowadzony na podstawie dwukrotnych bada� ^�d 387 ojc�w (wersj� Father's PARI Q4) oraz 357 matek l^^^�Mothe^s PARI Q4) �.
i(. Kwestionariusze PARI Q4 S. Schludermanna i E. Schludermanna w i" ^rsjach s� w posiadaniu Instytutu Psychologii UG i obecnie przecho-i,si- ^'pces autoryzacji i normalizacji. Badania przeprowadzone dot�d
obu d^ �^"jwii s� w posiadaniu instytutu .rsytnulugu uu i uuci;iiic prz.c^uu-
"'ska^0068 s^Dfyzacji i normalizacji. Badania przeprowadzone dot�d Posta"^' �e kwestionariusz stanowi obiecuj�ce narz�dzie do poznawania
�^ rodzicielskich.
159
Do rozwoju modeli postaw rodzicielskich, w
tyna
wszystkim matek, przyczyni�a si� M. Ziemska (1970). ^ wa�a ona model w postaci kwadratu opisanego na kole (^ ,, i E. Schaefera by�y modelami ko�owymi). Autorka wyodrehe^ postawy prawid�owe (na obwodzie ko�a), jak: akceptacja, ws ,'3 dzia�anie, rozumna swoboda, ^ zr�wnanie dziecka w prawach oraz postawy nieprawid�owe (przy wierzcho�ku kwadratu) -�'' nadmierne ochranianie dziecka, nadmierne wymaganie, oj,' 's canie, unikanie kontaktu z dzieckiem. Model ten stanowi� r,^' staw� do klasyfikacji postaw matek, wyprowadzonych z bada' PARI w�r�d 283 matek (badano tak�e ojca), kt�re zg�asza�y �� do poradni. Wyniki z PARI przeanalizowano w kategorii: a) ko�. taktu uczuciowego matki z dzieckiem, b) dystansu uczuciowego c) koncentracji uczuciowej. Wnioski z bada� pos�u�y�y do opra.
W trosce o komfort korzystania z naszego serwisu chcemy dostarczać Ci coraz lepsze usługi. By móc to robić prosimy, abyś wyraził zgodę na dopasowanie treści marketingowych do Twoich zachowań w serwisie. Zgoda ta pozwoli nam częściowo finansować rozwój świadczonych usług.
Pamiętaj, że dbamy o Twoją prywatność. Nie zwiększamy zakresu naszych uprawnień bez Twojej zgody. Zadbamy również o bezpieczeństwo Twoich danych. Wyrażoną zgodę możesz cofnąć w każdej chwili.