Potem �piewa ca�y ch�r:
A si�gajcie do dymnika,
po tego tam w�dzennika,
?
200
dajcie� nam tu na I???? chocia� z niego kie�bask�, cho� kawa�ek zioberka, bo� na nim t�usta sperka. Po tej oracyi, gospodarz da� im po szklance piwa i po szlan-ce miodu, gospodyni ukroi�a chleba, ko�acza i kie�basy i w�o�y�a do koszyka, kt�ry trzeci parobczak trzyma�. Wtedy ucieszeni podarunkiem, otrzymawszy tak�e od nas po kilkana�cie groszy, zacz�li ta�czy� w ko�o i �piewa�:
Zapust, zapust; zapustowe dziecig! ucieszcie si� chwilk�, bo go nie uj�rycie. Bo go nie uj�rycie a� na przysz�y roczek, a�e mu od �uru na nic schudnie boczek. Poczem wynios�a si� dru�yna weso�a, id�c na dalszy obch�d po wsi.
10 Wielki Post.
Na 46 dni przed Wielkanoc� zaczyna si� dzi�, (gdy przed tem zaczyna� si� na 70 dni, t. j. od Niedzieli starozapustnej) Wielki Post, a pierwszym jego dniem jest �roda popielcowa, czyli Popielec *). Jest to czas pokuty i rozmy�lania; wi�c wstrzymuj� si� wszyscy od zabaw i zawierania �lub�w ma��e�skich, oddaj�c si� natomiast obrz�dom powa�nym, smutnym, odmawiaj�c modlitwy i �piewaj�c gorzkie �ale (zw�aszcza od niedzieli bia�ej 2), a kap�an posypuje przy rozpocz�ciu postu popio�em g�owy wiernym, przypominaj�c im, �e prochem s� i w proch si� obr�c�.
') Je�li ochoczo bawiono si� w zapusty, to postu przestrzegano w Polsce �ci�le (Go��biowski). Pobo�niejsi suszyli w Pi�tki, a w inne dni ile mo�no�ci wstrzymywali si� od jedzenia, po�wi�caj�c dzie� ca�y pracy i nabo�e�stwu. By�o rzecz� do�� zwyczajn�, i� przez ca�y post mi�so nie posta�o na stole, a nie tylko mi�so, ale jaja i nabia�. Powiada jeden z dziejopis�w, �e kiedy pos�owie polscy opisywali papie�owi rygor, z jakim Polacy postu pilnuj�: �A macie te�, zapyta� Papie�, oliw�?" Polacy, mniemaj�c �e ojciec �w. pyta si� o olej (olej i oliwa jednako si� po �acinie nazywa). �Mamy, odpowiedzieli, i to tak wiele, �e go do smarowania k� u woz�w u�ywamy." � �Kiedy tak, to po��cie" rzecze papie�.� �) Ob. �piewnik ks. Mioduszewskiego, str. 58, 437, 797.
17. Popielec.
1. W tym dniu s�dzono w Polsce mi�sopust, zamiast kt�rego stawiano ba�wana w kajdanach. �cinali go potem, i r�ne zabawy z nim robili. W domach gdzie si� nie wa�ono ju� ta�czy�, zatrzymywano go�ci, aby mi�sopust truukiem sp�uka�. (Kitowicz i inni).
2. Wszystkie baby i m�atki (osobliwie tegoroczne), w ten dzie�, zwany tu najpowszechniej �rod� ???i?i???? ? rzadziej wst�pn�, udaj� si� ju� od rana do karczmy, gdzie zasiadaj� rz�dem �awy i gwarz� lub bawi� si� pij�c i ta�cz�c. Muzyk� zamawia do siebie karczmarz, ale jej nie op�aca, jeno tancerze; ka�dy bowiem przodownik za za��dany przez siebie taniec p�aci skrzypkom oddzielnie po kilka cent�w '). Ciekawsze dziewki i parobczaki przypatruj� si� tej zabawie z zewn�trz przez okna lub sie�; wej�� atoli do izby karczemnej nie �miej� lub unikaj�; przypi�oby im bowiem klocek na plecach i znaglono nast�pnie okupi� si� od niemi�ej tej niespodzianki. Gdy si� to jednak zdarzy, zmuszaj� tancerze z�apane dziewki wraz z m�atkami do ta�ca, a stare dziewki zarazem i do podskok�w babskich na wgrost konopi. (Ojc�w).
1�. Kloc
(we �rod� popielcow�).
1. Po miastach, swawolnicy nieznacznie i zr�cznie zawieszaj� w popielec kawalerom i pannom z ty�u u sukni klocki (patyki, kosteczki, kurze �apki i t. p.) za kar�, i� w czasie karnawa�u nie weszli w stan ma��e�ski. Powszechne.
2. �Zwyczaj przypinania klock�w (m�wi J. Konopka) osobom niezam�nym w dzie� popielcowy czyli we wst�pn� �rod�, obchodzony bywa u ludu przy szczeg�lnej uroczysto�ci. Jeden z gospodarzy przebrany w �achmany za dziada maj�cego przedstawi�
') O podobnym zwyczaju w Czechach wspomina tak�e J. J. Hanusz w swem dziele: Bajesloony kalenddr, Praga, str. 85.
Wst�pn�-�rod�, ze �ledziem na kiju przywi�zanym, przewodniczy orszakowi m�odych ch�opc�w, kt�rzy ci�gn�c kloc du�y na �a�cuchu uwi�zany, �api� po drodze parobk�w lub dziewki i zaprz�g�szy do niego, w�r�d przycink�w i �miechu, zmuszaj� ich ci�gn�� go i prowadz� do karczmy na okup, a to za kar�, jak wyja�niaj� nast�pne s�owa �piewki:
04.
z daleka
A woli ja
W wst�pna, �rod� �eby w��cy�, z�by drugich naucy�: jak oni to maja. cyni�, swoje syny po�eni�, i c�recki swe wyda�. Bo nam tego potrzeba, bo my kloce w��cyli, �e my si� nie �enili. Widzis ty to m�j bracie, co ja to przyni�s dla cie. Klocek srogi z �a�cuchem, opas� go z twym brzuchem; b�dzies w��cy� nie daremnie,
wioz� kloc dla cleka.
W trosce o komfort korzystania z naszego serwisu chcemy dostarczaÄ Ci coraz lepsze usĹugi. By mĂłc to robiÄ prosimy, abyĹ wyraziĹ zgodÄ na dopasowanie treĹci marketingowych do Twoich zachowaĹ w serwisie. Zgoda ta pozwoli nam czÄĹciowo finansowaÄ rozwĂłj Ĺwiadczonych usĹug.
PamiÄtaj, Ĺźe dbamy o TwojÄ prywatnoĹÄ. Nie zwiÄkszamy zakresu naszych uprawnieĹ bez Twojej zgody. Zadbamy rĂłwnieĹź o bezpieczeĹstwo Twoich danych. WyraĹźonÄ zgodÄ moĹźesz cofnÄ Ä w kaĹźdej chwili.