Miêdzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z dnia 16 grudnia 1966 r., ratyfikowany w 1977 r. (Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167, za³.), stanowi, ¿e "rodzina jest naturaln¹ i podstawow¹ komórk¹ spo³eczeñstwa i ma prawo do ochrony ze strony spo³eczeñstwa i Pañstwa" (art. 23 ust. 1), wed³ug zaœ Miêdzynarodowego Paktu Praw Gospodarczych, Spo³ecznych i Kulturalnych z dnia 16 grudnia 1966 r., ratyfikowanego w 1976 r. (Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 169, za³.), "nale¿y udzieliæ jak najszerszej ochrony i pomocy rodzinie jako naturalnej i podstawowej komórce spo³eczeñstwa, w szczególnoœci przy jej zak³adaniu i w okresie trwania odpowiedzialnoœci rodziny za opiekê i wychowanie dzieci pozostaj¹cych na jej utrzymaniu" (art. 10 ust. 1). Podobnie Konwencja o prawach dziecka z dnia 20 listopada 1989 r., ratyfikowana w 1991 r. (Dz.U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526), stwierdza w preambule, ¿e "rodzina jako podstawowa komórka spo³eczeñstwa oraz naturalne œrodowisko rozwoju i dobra wszystkich jej cz³onków, a w szczególnoœci dzieci, powinna byæ otoczona niezbêdn¹ ochron¹ oraz wsparciem, aby mog³a w pe³nym zakresie wype³niaæ swoje obowi¹zki w spo³eczeñstwie". S¹d Najwy¿szy w preambule wytycznych z 1968 r., III CZP 70/66, okreœli³ rodzinê jako "podstawow¹ komórkê spo³eczn¹", a w preambule wytycznych z 1987 r., III CZP 91/86 - jako "podstawow¹ komórkê ¿ycia spo³ecznego".
14. Wielkie znaczenie ma³¿eñstwa i rodziny sprawia, ¿e "przysz³oœæ ludzkoœci idzie poprzez rodzinê" (Jan Pawe³ II: Adhortacja apostolska "Familiaris consortio" z 1981 r., n. 86). Skoro przyjmiemy, ¿e tak istotnie jest (a nie ma podstaw, by w to w¹tpiæ), to trzeba powiedzieæ - co jest, jak siê wydaje, truizmem - ¿e równie¿ przysz³oœæ Rzeczypospolitej Polskiej zale¿y tak¿e od jakoœci i trwa³oœci ma³¿eñstwa oraz rodziny. Godzi siê przypomnieæ s³owa J Gwiazdomorskiego z roku 1933: "dobre ma³¿eñstwo jest najlepszym œrodkiem przeciwdzia³aj¹cym wszelkim ruchom wywrotowym, zmniejsza przestêpczoœæ, zapobiega rozwojowi alkoholizmu, jest jednym s³owem filarem i podstaw¹ ³adu, porz¹dku i spokoju w pañstwie i spo³eczeñstwie." (J. Gwiazdomorski, w: F. Zoll: Prawo cywilne opracowane g³ównie na podstawie przepisów obowi¹zuj¹cych w Ma³opolsce, t. IV, prawo familijne i spadkowe, Poznañ 1933, s. 5 i 6). Ze wzglêdu na znaczenie ma³¿eñstwa i rodziny, podlegaj¹ one ochronie prawnej, przewidzianej w wielu aktach normatywnych. Szczególne znaczenie ma tutaj jednak Konstytucja RP oraz kodeks rodzinny i opiekuñczy.
15. Konstytucja RP deklaruje m.in. zasady: ochrony i opieki pañstwa nad ma³¿eñstwem i rodzin¹ (art. 18), równouprawnienia (art. 32), dobra rodziny (art. 71) i ochrony praw dziecka (art. 72). Ochrona wymienionych dóbr wymaga, aby przy ocenie dopuszczalnoœci rozwi¹zania ma³¿eñstwa mieæ na wzglêdzie co najmniej sytuacjê drugiego z ma³¿onków równie¿ jako opiekuna wspólnych dzieci oraz sytuacjê aktualn¹ i przysz³¹ dziecka. Ten minimalny standard ochrony ma³¿eñstwa i za³o¿onej rodziny zapewnia kodeks rodzinny i opiekuñczy w ramach tzw. przes³anek rozwodowych. Nie jest ograniczeniem wolnoœci ocena rozk³adu wspólnego po¿ycia ani ustalenie winy, jakiej dokonuje s¹d, poniewa¿ zawarcie ma³¿eñstwa powoduje przyjêcie przez ma³¿onków okreœlonych obowi¹zków wzglêdem siebie i wzglêdem grupy rodzinnej (patrz T. Smyczyñski: Rodzina i prawo rodzinne..., s. 185 i n.).
16. Kodeks rodzinny i opiekuñczy chroni ma³¿eñstwo i rodzinê w wielu swoich przepisach, m.in. przez ograniczenie prawa do rozwodu i separacji na skutek wprowadzenia przes³anek ich dopuszczalnoœci. Ograniczenie to nie jest sprzeczne z prawem do ochrony ¿ycia prywatnego i rodzinnego. Wynika to z traktowania ma³¿eñstwa jako instytucji, a nie tylko jako kontraktu, którego istnienie zale¿ne jest wy³¹cznie od woli ma³¿onków.
17. Konstytucja RP w art. 47 stanowi, ¿e: "Ka¿dy ma prawo do ochrony prawnej ¿ycia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim ¿yciu osobistym". Konstytucja ta stanowi jednoczeœnie, ¿e: "Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolnoœci i praw mog¹ byæ ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy s¹ konieczne w demokratycznym pañstwie dla jego bezpieczeñstwa lub porz¹dku publicznego, b¹dŸ dla ochrony œrodowiska, zdrowia i moralnoœci publicznej, albo wolnoœci i praw innych osób. Ograniczenia te nie mog¹ naruszaæ istoty wolnoœci i praw" (art. 31 ust. 3).