Toteż szczególnie po II wojnie światowej, tak jak w całej Afryce, wzmógł się w Kenii ruch narodowowyzwoleńczy. Powstało szereg partii pod przewodnictwem przywódców afrykańskich. Domagały się one zniesienia ustaw pozbawiających Murzynów ziemi, zlikwidowania dyskryminacji rasowej oraz przyznania Kenii autonomii. W 1952 r. Anglicy zdelegalizowali Afrykański Związek Kenii i aresztowali jego przywódcę, Jomo Kenyattę, pod pretekstem, że partia ta jakoby ma kierować terrorystycznym stowarzyszeniem Mau-Mau. W Kenii zaprowadzono stan wyjątkowy. Około 87 tyś. krajowców zamknięto w obozach. Rozgorzały walki powstańcze, którym przewodziły szczepy: Kikuju, Embu, Meru i Wakamba. Dopiero w 1959 r. Anglicy znieśli stan wyjątkowy. Ze zjednoczonych krajowych partii powstał Afrykański Związek Narodowy Kenii. Dzięki jego zdecydowanej postawie Anglicy zwolnili Jomo Kenyattę i przyrzekli pewne ustępstwa Afrykanom. Patrz notka nr 6.
[11] W 1907 r. ekspedycja angielska pokonała plemię Nandi i usunęła je do rezerwatu.
[12] Uganda, dawny protektorat brytyjski, od 1962 r. niepodległe państwo, składa się z szeregu królestw zachowanych z okresu przedkolonialnego. Najważniejsze z nich, Buganda, dominuje nad innymi. Bugandą rządził król, który opierając się na wielkich feudałach dążył do uzyskania niepodległości Bugandy bądź całej Ugandy pod przewodnictwem Bugandy. W 1960 r. polityczna partia — Kongres Narodowy Ugandy — wysunęła żądanie natychmiastowej niepodległości państwa oraz ograniczenia władzy kabaki. Angielski projekt połączenia Ugandy, Kenii i Tanganiki w Federację Afryki Wschodniej nie został zrealizowany.
[13] Kilimandżaro (w języku krajowców: Kilima Ndżaro — góra ducha sprowadzającego zimno). Góra posiada 3 szczyty: Kibo— 5895 m, Mawenzi — 5355 m i Szira — 4300 m.
[14] Do 1935 r. na Kilimandżaro wspięło się zaledwie 39 osób. Jednym z pierwszych był Polak, dr Antoni Jakubski, pracownik Instytutu Zoologicznego Wszechnicy Lwowskiej, który w latach 1909-10 badał Tanganikę. 13 marca 1910 r., pozostawiwszy niżej w obozie zmęczonych i wylękłych tragarzy, samotnie osiągnął szczyt Kibo. W okresie drugiej wojny światowej wyczynu tego dokonało dwóch Polaków, członków Polskiego Klubu Wysokogórskiego: w 1944 r. na szczyt Kibo wspiął się Jerzy Golcz, a w 1945 r. inż. Wiktor Ostrowski wraz z angielskim dziennikarzem A. W. Parsonem.
[15] Serpentarius secretarius.
[16] Coffea arabica.
[17] 17Kola (Cola acuminata) — drzewo z rodziny zatwarowatych rosnące w Afryce Zachodniej. Jego owoce zawierają nasiona znane pod nazwą orzeszków kola. Wyciąg z nich używany jest w lecznictwie w przypadkach przemęczenia fizycznego i psychicznego oraz do wyrobu napojów.
[18] Miąższ czereśni kawowych zawiera spory procent kofeiny, która wzmaga czynność serca oraz ośrodkowego układu nerwowego (kora mózgowa) i wywołuje pobudzenie psychiczne
[19] Do hien właściwych (Hyaenide) należy niewiele gatunków żywiących się prawie wyłącznie padliną. Hiena cętkowana (Crocotta crocuta) zamieszkuje Afrykę (tereny na południe od Sahary). Obok niej występuje w niektórych okolicach hiena pręgowana (Hyaena hyaena). Dawniej żyła w Europie krewniaczka hieny cętkowanej — hiena jaskiniowa (Hyaena spelaea). W Afryce Południowej występuje hiena brunatna (Hyaena brunnea), mniejsza od swoich krewniaczek, która żywi się głównie padliną wyrzuconą z morza. Wszystkie hieny są nocnymi, często stadnie żyjącymi zwierzętami. Występują w Afryce oraz w południowo-zachodniej Azji. Głos ich przypomina okropny śmiech, mają nieładny chód i wydają nieprzyjemną woń.
[20] Gazella dorcas
[21] Eland albo kanna (Taurotragus oryx) zamieszkuje sawanny prawie całej Afryki na południe od Sachary.
[22] Strepsiceros strepsiceros
[23] Connochaetes taurinus
[24] Witaj, przewodniku
[25] Naczelny dowódca
[26] Goryle
[27] Felis leo
[28] Bubalis caffer. Najbliższymi jego krewniakami, których wiele zamieszkuje dziewicze lasy Środkowej Afryki, są: nieco mniejszy bawół czerwony (Bubalis caffer nanus) z Konga i bawół krótkorogi (Bubalis caffer brachyceros) znad jeziora Czad.
[29] Biały człowieku
[30] 0Mila angielska — 1.600932 km.
[31] Jezioro Wiktorii (Victoria Nyanza). odkryte w 1858 r. przez Speke’a, leży na wysokości 1134 m n.p.m. Jego długość wynosi około 400 km, szerokość około 250 km, głębokość do 80 m, a długość linii brzegowej ponad 7000 km. Uchodzą do niego: Kagera (rzeka źródłowa Nilu), Mara, Nzoia; wypływa zeń Nil Wiktorii.
[32] Boma, kambi lub zeriba — okrągłe, kilkumetrowej średnicy ogrodzenie.
[33] Krokodyl afrykański (Crocodilus cataphractus) występuje w rzekach Senegalu aż do Konga, w Afryce Wschodniej i Zachodniej, w rzece Kamerun, w wodach półsłonych bagien nadbrzeżnych zarośniętych mangrowcami, a w rzece Wazi, dopływie Kamerunu, występuje masowo. Krokodyl nilowy (Crocodilus niloticus) spotykany jest w całej Afryce.
[34] Kigelia africana
[35] Buana (w narzeczu suahili) — pan.
[36] Witaj, biały człowieku
[37] Equus quagga granti — zwana jest też zebrą równikową. Ten najpospolitszy podgatunek z gatunku zebry stepowej zamieszkuje sawanny Afryki Wschodniej, zwłaszcza Kenię.
[38] Tanganika — kraj na południe od Kenii i Ugandy, dawna kolonia niemiecka, którą Niemcy utracili po przegranej I wojnie światowej. Od tej pory Tanganika stanowiła terytorium powiernicze ONZ aż do uzyskania niepodległości w 1964 r. Obecna Zjednoczona Republika Tanzanii obejmuje dawną Tanganikę oraz wyspy Zanzibar i Pemba.
[39] Telegrafista murzyński może przekazywać dalej każdą wiadomość, nawet nadaną w niezrozumiałym dla niego narzeczu.
[40] Nazwa australijskich rozbójników grasujących po gościńcach.
[41] Kitaru (w narzeczu suahili) — nosorożec.
W trosce o komfort korzystania z naszego serwisu chcemy dostarczaĂ Ci coraz lepsze usÄšÂugi. By mÄĹc to robiĂ prosimy, abyĚ wyraziĚ zgodĂ na dopasowanie treÄšÂci marketingowych do Twoich zachowaĚ w serwisie. Zgoda ta pozwoli nam czĂÂÄšÂciowo finansowaĂ rozwÄĹj ÄšÂwiadczonych usÄšÂug.
PamiĂÂtaj, Ěźe dbamy o TwojĂ prywatnoÄšÂĂÂ. Nie zwiĂÂkszamy zakresu naszych uprawnieĚ bez Twojej zgody. Zadbamy rÄĹwnieĚź o bezpieczeÄšÂstwo Twoich danych. WyraĚźonĂ zgodĂ moĚźesz cofnĂ Ă w kaĚźdej chwili.