Nie wyczerpuj� jednak sytuacji uzasadniaj�cych zmian� warunk�w pracy lub p�acy. Poszukuj�c odpowiedzi na pytanie, kiedy zmiana
2 Szerzej tre�� poj�cia "warunki pracy i p�acy" omawiam w artykule: Przedmiot wypowiedzenia zmieniaj�cego, PiP 1983, z. 1.
104
warunk�w pracy lub p�acy jest uzasadniona, w orzecznictwie i doktrynie prawa pracy przyjmuje si�, �e zmiana taka jest uzasadniona w�wczas, gdy wynika, og�lnie bior�c, z rzeczywistych potrzeb pracodawcy i jest zgodna z zasadami wsp�ycia spo�ecznego.
W �wietle wskazanych kryteri�w rzeczywiste potrzeby pracodawcy wynika� mog� z przyczyn le��cych b�d� po stronie pracodawcy, b�d� po stronie pracownika. Za przyczyny le��ce po stronie pracodawcy uznaje si� konieczno�� zmniejszenia stanu zatrudnienia w ca�ym zak�adzie pracy lub jego poszczeg�lnych jednostkach organizacyjnych, kt�re uzasadniaj� - obok dokonywanych z tego powodu zwolnie� z pracy - przesuni�cie cz�ci pracownik�w do innej pracy. Przyczyny takie mog� r�wnie� wynika� z decyzji pracodawcy zmierzaj�cych do unowocze�nienia i zwi�kszenia efektywno�ci dzia�ania, wymagaj�cych przesuni�cia cz�ci pracownik�w do innej pracy.
Przyczynami le��cymi po stronie pracownika mog� by� zar�wno przyczyny przez niego zawinione, jak i nie zawinione, lecz uniemo�liwiaj�ce dalsze zatrudnienie go na dotychczasowych warunkach. Orzecznictwo i doktryna za przyczyn� zawinion� przez pracownika uznaj� przede wszystkim naruszenie obowi�zk�w pracowniczych, kt�re �wiadcz�c o nagannej postawie pracownika, dezorganizuje proces pracy i nie da si� pogodzi� z pe�nion� przez pracownika funkcj� robocz�. Za przyczyny takie uznaje si� r�wnie� niewywi�zywanie si� pracownika z powierzonych mu zada�, ma�� wydajno�� pracy na powierzonym stanowisku itp. Przyczyny te nale�y uzna� za uzasadniaj�ce zmian� dotychczasowych warunk�w pracy lub p�acy tylko wtedy, gdy s� tak powa�ne lub odzwierciedlaj� taki stopie� winy pracownika, �e uniemo�liwiaj� dalsze zatrudnianie go na dotychczasowym stanowisku pracy bez szkody dla interes�w pracodawcy.
Wypowiedzenie zmieniaj�ce mog� uzasadnia� r�wnie� przyczyny nie zawinione przez pracownika, lecz le��ce po jego stronie, takie jak: cz�sta usprawiedliwiona absencja wywo�ana stanem zdrowia pracownika lub konieczno�ci� sprawowania opieki nad chorymi dzie�mi, przyczyny wynikaj�ce z cech osobowych pracownika, jak: jego ma�a samodzielno��, brak zdolno�ci organizacyjnych, brak umiej�tno�ci kierowniczych, a tak�e takie przyczyny jak: ograniczone mo�liwo�ci podnoszenia kwalifikacji, ubytek si� fizycznych po przebytej chorobie. Przyczyny te - nie dyskwalifikuj�c pracownika - uniemo�liwiaj� mu jednak nale�yte wywi�zywanie si� z powierzonych zada�, powoduj�c znaczne trudno�ci w prawid�owym funkcjonowaniu okre�lonego odcinka pracy zak�adu lub uniemo�liwiaj� w og�le wykonywanie dotychczasowej pracy. Stanowi� wi�c dostateczn� przes�ank� uzasadniaj�c� zmian� dotychczasowych warunk�w pracy lub p�acy.
Wypowiedzenie zmieniaj�ce winno by� dokonane w formie pisemnej, a niezachowanie tej formy powoduje niewa�no�� z�o�onego o�wiadczenia woli. Jak bowiem stwierdza art. 42 � 2 k.p., wypowiedzenie warunk�w pracy lub
105
W trosce o komfort korzystania z naszego serwisu chcemy dostarczaÄ Ci coraz lepsze usĹugi. By mĂłc to robiÄ prosimy, abyĹ wyraziĹ zgodÄ na dopasowanie treĹci marketingowych do Twoich zachowaĹ w serwisie. Zgoda ta pozwoli nam czÄĹciowo finansowaÄ rozwĂłj Ĺwiadczonych usĹug.
PamiÄtaj, Ĺźe dbamy o TwojÄ prywatnoĹÄ. Nie zwiÄkszamy zakresu naszych uprawnieĹ bez Twojej zgody. Zadbamy rĂłwnieĹź o bezpieczeĹstwo Twoich danych. WyraĹźonÄ zgodÄ moĹźesz cofnÄ Ä w kaĹźdej chwili.