1\�WRiOP sta�o jednak na stanowis#u, �e og�lna liezba
diecezji, dekanat�w i parafii nie powinna ule# zwi�kszeniu,
a wszelkie zmiany mog� by� dokonywane w ramach istniej�cej
liczby, tzn. utworzenie nowej parafu mo�liwe jest przy likwida-
cji innej, z wyj�tkiem sytuacji, gdy "istnieje pewno��, �e stwo-
rzenie nowej parafii u�atvvi akej� w�adz w kierunku podda�i�a
ludno�ci prawos�awnej pod wp�ywy kultury polskiej" t"".
Przy biskupie zarz�dzaj�cym diecezj� zachowano konsystorze
(sk�adaj�ce si� z pi�ciu cz�onk�w - czterech duchownych i jed-
nego �wieckiego). Nowym motnentexn bylo oddanie biskupowi
t87 Tgmie, komentarz do art. 3'?=i#.
1# Tam�#. komentarz do art. 8:3.
prawa zatwierdzania kandydat�w na cz�onk�w konsystorzy ber
uzyskiwania zgody soboru biskup�w, jedynie po upewxxieniu si#.
�e wojewoda nie zg�asza sprzeciwu. 1'a nowa zasada mia�a za-
pewni� wi�ksz� skuteczno�� wp�yvi.r�w w�adz pa�stwowych n#a
zarz�d poszezeg�lnych diecezji, tym bardziej, �e praeownicy kan-
celarii, a nawet sekretarz i cz�onkowie konsystorza mogli by�
r�wrxle� usuwani na wniosek wojewody.
Dekret przewidywa� zebrania diecezjalne i parafialne. Zebra-
nia te, podobnie jak Sob�r Generalny by�y wvrazem ograniczo-
nych ust�pstw na rzecz zasady soborowo�ci w or#anizacji Ko�cio-
�a. Uwzgl�dnienie tej zasady by�o konieczne z u#:vagi na og�lne
tendeneje rozwojowe w prawos�awiu w tym okresie ora# dla
demonstracyjnego zerw#ania z dawn� rosyjsk� organizacj� kon-
systorsko-synodaln�. Usi�owano jednak zasad� t� ograniczy�, tzn.
wprowadzi� tylko w takim stopniu, w jakixn mog�aby stanowi�
"dodatkow#- atut - jak wyja�nial wspomniany ok�lnik - w r�ku
pa�stwa w rozgrywkach z Ko�cio�em prawos�awnym" x"t� na #,-
padek gdyby zawiod�a dro#a bezpo�redniego wp�ywu na metro-
polit� i biskup�w. Poniewa� jednak wpz#owadzenie nawet u# tak
ograniczonym zakresie zasady soborowo#ci mog�yby w pew-
nych okoliczno�ciach utrudni� prac� administracji pa�stwowej
MWRiOP zamierza�o samo i nakazywa�o vvojewodom w pe�ni
wykorzystywa� te prawa, kt�re zosta�y za#warantowane w�adzom
pa�stwowytn w sprawie zwo�ywania tvch zebra� i ich prze-
Iliegu 19#.
Rola �wieckieh w �yciu Ko�cioia, poza udzia�em w zarz�dzi#
i#erkiewnym r�nego szezebla, mog�a znale�� r�wnie� tvyraz
przede wszystkim w dzia�alno�ci bractw. Ot�:� dekret (art. 47)
ujmuje kwesti� bractw niezwykle lapidarnie: "W para.fiach mo##
by� zakl#-adane bractwa na podstawie przepis�w o stolvarzvsze-
niach. W granicach tych przepis�w Sob�r F3iskup�w xno�e `v poro-
zumieniu z Ministrem Wyzna� Reli#ijnych i O�wiecex-x�a Publicz-
nego wyda� statut bractw". W ok�lniku MWf#iO1' z `?1 ##rudnia
5
znajduje si� wyja�nienie, �e statut ten b�dzie mia� charakter
ramowy, og�lnie obowi�zuj#cy dla wszelkich typ�w bractw= przy
'# Tam�e. komentarz do art. 29, 30.
'# Tam�e.
186
ukladaniu ich w�asnych statut�w. Istnienie tego statutu ramo-
wego nie zwalnia poszezeg�lnych bractw od obowi�zku uzyski-
wania ka�dorazowego zatwierdzenia przez w�a�ciwy organ w�a-
dzy pa�stwowej. Maj�c na uwadze bardzo skomplikowan� s
tuacj� w tym wzgl�dzie oraz obawiaj�c si�, �e bractwa mo
przekszta�cie si� w organizacje polityezne, MWRiOP poleca�o wo-
jewodom by uzgadniali z ministerstwEm wszelkie w tym zakre-
sie posuni�cia '9'.
Dekret bardzo szezEg�owo omawial kwestie kadrowe zE
wzgl�du na ich wag# w polityce pa�stwowej wobec tego Ko�Cin-
�a. A wi�c metropolita mia� by� wybierany przez sob�r elEkcyjny
z�o�ony z biskup�w oraz przedstawicieli duchowie�stwa i �wiec-
kich. Soborowi temu autorzy dekretu po�wi�cili szezE#�lnie clu�n
miejsca, eo by �wiadezy�o, �E problem wyboru metropolity szasu-
wa� du�o w�tpliwo�ci. Biskup�w diecEzjalnych wybiera� mia�
sob�r biskup�w spo�r�d trzech kandydat�w przedstawionyc�
przez w�a�ciwe zebrania diecezjalne, a na kt�ryeh wyb�r rz�d
wyrazi� zgod�. Obrany biskup sk�adal przysi�d# wed�ug roty
stanowi�cej za��cznik do dekretu. Mniej okre�lony by� tryb
wyboru biskupa wikariusza. Zaznacza si� jedynie, �e wymagana
jest na ka�d� osob� zgoda ministTa wyzna� religijnych. Na bisku-
p�w diecezjalnych i wikariuszy mog� bye wybieranE osoby p:#-
siadaj�ce wy�sze wykszta�cenie teologiczne uko�ezone w kraju,
a zwolnienie od tego wymaga specjalnej zgody ministra wyznazi
religijnych. Wszelkie zmiany na stanowiskach biskup�w dokony-
wa� metropolita na pod�t,awie uchwa�y soboru biskup�w za z#od�
ministra.
R�wnie szezEg�owo dekret ustala� tryb obsadzania stanowiak
dziEkan�w, proboszezy i wikariuszy, jak r�wniE� prze�o�onych
klasztor�w, co stanowi�o nowo�� w obowi�zuj�cych przepisach.
Mianowa� ich biskup zawiadamiaj�c uprzednio o ka�dej kandy-
daturze w�a�ciwego wojewod�, kt�ry m�#� za�o�y� sprzeciw ze
wzgl�d�w pa�stwowych, przy czym sprzeciw ten - jak infor-
W trosce o komfort korzystania z naszego serwisu chcemy dostarczać Ci coraz lepsze usługi. By móc to robić prosimy, abyś wyraził zgodę na dopasowanie treści marketingowych do Twoich zachowań w serwisie. Zgoda ta pozwoli nam częściowo finansować rozwój świadczonych usług.
Pamiętaj, że dbamy o Twoją prywatność. Nie zwiększamy zakresu naszych uprawnień bez Twojej zgody. Zadbamy również o bezpieczeństwo Twoich danych. Wyrażoną zgodę możesz cofnąć w każdej chwili.