840 § l k.p.c. (E. Wenge-
rek: Postêpowanie zabezpieczaj¹ce i egzekucyjne. Komentarz, Warszawa 1972,
s. 289).
34. Zarzut przedawnienia rat alimentacyjnych nie mo¿e byæ rozpatry
wany w postêpowaniu o uznanie wykonalnoœci wyroku zagranicznego
zas¹dzaj¹cego alimenty; z zarzutem tym d³u¿nik mo¿e wyst¹piæ w trybie
powództwa z art. 840 § l pkt 2 k.p.c. (postanowienie SN z dnia 27 lutego
1969 r., II CZ 37/69, OSPiKA 1970, nr 2, póz. 34).
35. Powództwo opozycyjne mo¿na oprzeæ na zarzucie potr¹cenia,
bowiem nie zmierza ono do pozbawienia orzeczenia prawomocnoœci, a je
dynie wykonalnoœci. Prawomocnoœæ orzeczenia nie wyklucza mo¿liwo
œci powstania m.in. takich zdarzeñ jak potr¹cenie, które stoi na równi
z wykonaniem zobowi¹zania. D³u¿nik mo¿e rozporz¹dzaæ bez ograni
czeñ swoj¹ wierzytelnoœci¹ w stosunku do wierzyciela i zg³osiæ j¹ do po
tr¹cenia w ka¿dym czasie (Kodeks postêpowania cywilnego. Komentarzy red.
Z. Resich, W. Siedlecki, Warszawa 1969, s. 1153).
36. Potr¹cenie mo¿e byæ podstaw¹ powództwa przeciwegzekucyjne-
go, niezale¿nie od tego, ¿e powód móg³ zg³osiæ zarzut potr¹cenia w po
stêpowaniu rozpoznawczym, w trakcie rozpatrywania meritum sprawy,
w której zosta³ wydany tytu³ wykonawczy (uchwa³a SN z dnia 14 paŸ
dziernika 1993 r., III CZP 141/93, OSNCP 1994, nr 5, póz. 102).
37. Niedopuszczalne jest powództwo przeciwegzekucyjne (art. 840
§ l pkt 2 k.p.c.) oparte na zarzucie, ¿e wyrokiem wydanym w innej spra-
362
Kodeks postêpowania cywilnego. C^gœæ druga i trzecia. Komentarzy Art. 840.
wie ustalono ni¿sz¹ kwotê wierzytelnoœci zabezpieczonej wekslem (szerzej E. Wengerek: Pytania i odpowiedni prawne, "Palestra" 1973, nr 3).
38. Zasadnoœæ powództwa z art. 840 § l pkt 2 k.p.c. o pozbawienie
tytu³u wykonawczego wykonalnoœci w ca³oœci ocenia siê wed³ug stanu
rzeczy z chwili orzekania (uchwa³a SN z dnia 30 marca 1976 r., III CZP
18/76, OSNCP 1976, nr 9, póz. 195).
39. Oœwiadczenie o potr¹ceniu wierzytelnoœci, która by³a wymagal
na przed wydaniem orzeczenia stanowi¹cego tytu³ egzekucyjny, z³o¿one
po powstaniu tego tytu³u, mo¿e byæ podstaw¹ powództwa z art. 840 § l
pkt 2 k.p.c. (uchwa³a SN z dnia 30 listopada 1973 r., III CZP 73/73,
OSNCP 1974, nr 10, póz. 163).
40. Dla rozstrzygniêcia sprawy o pozbawienie wykonalnoœci tytu³u
wykonawczego na tej podstawie, ¿e ca³a nale¿noœæ zosta³a uiszczona (art.
840 § l pkt 2 k.p.c.), istotne jest tylko to, czy wierzyciel otrzyma³ swoj¹
nale¿noœæ; nie podlega natomiast badaniu, czy przez zastosowanie nie
w³aœciwego sposobu zap³aty wierzyciel poniós³ szkodê lub dodatkowe
koszty z winy d³u¿nika. W sprawie takiej wierzyciel nie wystêpuje jako
powód, nie jest przeto mo¿liwe zas¹dzenie na jego rzecz odszkodowania.
W sprawie tego rodzaju wierzyciel nie mo¿e tak¿e dokonaæ potr¹cenia,
gdy¿ powód nie dochodzi w niej œwiadczenia, z którym œwiadczenie wie
rzyciela mog³oby byæ skompensowane. Brak jest wiêc przes³anek potr¹
cenia przewidzianych w art. 498 § l k.c. (wyrok SN z dnia 17 stycznia
1974 r., III CRN 377/73, OSNCP 1975, nr 4, póz. 60).
41. Oœwiadczenie d³u¿nika o potr¹ceniu jego wierzytelnoœci z wie
rzytelnoœci objêtej orzeczeniem s¹dowym (art. 499 k.c.), z³o¿one po zamk
niêciu rozprawy, stanowi zdarzenie, na którym mo¿e byæ oparte powódz
two przeciwegzekucyjne przewidziane w art. 840 § l pkt 2 k.p.c.
42. Okolicznoœæ, ¿e istnia³a mo¿liwoœæ podniesienia zarzutu potr¹
cenia w sprawie, w której nastêpnie wydano tytu³ wykonawczy, nie wy
³¹cza skutecznoœci potr¹cenia dokonanego po zakoñczeniu postêpowa
nia w tamtej sprawie, jeœli d³u¿nik kwestionowa³ skierowane przeciwko
niemu roszczenie. Potr¹cenie takie mo¿e wiêc byæ zdarzeniem, wskutek
którego zobowi¹zanie wynikaj¹ce z tytu³u wykonawczego wygas³o (art.
498 k.c., art. 840 § l pkt 2 k.p.c.) (wyrok SN z dnia 28 marca 1972 r.,
I CR 396/71, OSPiKA 1973, nr 7, póz. 151).
43. Ponowne zawarcie zwi¹zku ma³¿eñskiego przez osoby rozwie
dzione wyrokiem, w którym tak¿e nakazano eksmisjê jednego z ma³¿on
ków ze wspólnie zajmowanego mieszkania, stanowi zdarzenie uzasad-
363
Art. 840. Kodeks postêpowania cywilnego. C^êœæ druga i trzecia. Komentar^
niaj¹ce pozbawienie wykonalnoœci tytu³u wykonawczego w czêœci orzekaj¹cej eksmisjê (art. 840 § l pkt 2 k.p.c.) (uchwa³a SN z dnia 17 maja 1985 r., III CZP 22/85, OSNCP 1986, nr 3, póz. 25).
44. Spadkobierca d³u¿nika, który - po nadaniu przeciwko niemu klau
zuli wykonalnoœci - z³o¿y³ oœwiadczenie o przyjêciu spadku z dobrodziej
stwem inwentarza, nie mo¿e skutecznie ¿¹daæ ograniczenia klauzuli wy
konalnoœci do wartoœci stanu czynnego spadku (art. 1031 § 2 k.c.), bez
wzglêdu na to, czy dokonano, czy te¿ nie dokonano spisu inwentarza.
Natomiast mo¿e on wytoczyæ powództwo z art. 840 § l pkt 2 k.p.c.
(uchwa³a SN z dnia 30 wrzeœnia 1985 r., III CZP 49/85, OSNCP 1986,
nr 7-8, póz. 109).
45. Powództwo o pozbawienie tytu³u wykonawczego wykonalnoœci
(art. 840 § l k.p.c.) nie mo¿e stanowiæ œrodka do ¿¹dania roz³o¿enia na
raty sumy pieniê¿nej zas¹dzonej orzeczeniem wydanym w innej sprawie.