W. ) do rozkwitu kultur pa�stw cz�onkowskich, respektuj�c ich narodow� i
regionaln� r�norodno��, a jednocze�nie uwypuklaj�c wsp�lne (europejskie -
J. A. W. ) dziedzictwo kulturowe".
Istot� dzia�alno�ci Wsp�lnoty Europejskiej na tej p�aszczy�nie jest
zach�canie pa�stw cz�onkowskich do wsp�pracy i ,je�li to konieczne,
wspieranie i uzupe�nianie ich dzia�a� w nast�puj�cych dziedzinach:
- podnoszenie poziomu wiedzy i krzewienie kultury i historii narod�w
europejskich,
- zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego o europejskim znaczeniu,
- niekomercyjna wymiana kulturalna,
- tw�rczo�� artystyczna, w tym tak�e audiowizualna".
W Traktacie Rzymskim znalaz�y si� tak�e inne postanowienia, kt�re
rozszerzaj� ramy wsp�pracy gospodarczej (okre�lanej w literaturze
przedmiotu filarem I). Mianowicie zosta�a dopisana "Cz�� Druga -
Obywatelstwo Unii".
Zgodnie z wprowadzonymi do Traktatu Rzymskiego (o Wsp�lnocie
Europejskiej) art. 8a-c - ka�da osoba, kt�ra ma obywatelstwo jakiegokolwiek
pa�stwa cz�onkowskiego, staje si� jednocze�nie obywatelem Unii
Europejskiej, nie trac�c przy tym obywatelstwa w�asnego pa�stwa. Istot�
obywatelstwa Unii jest prawo do swobodnego poruszania si� i przebywania na
obszarze wszystkich pa�stw cz�onkowskich, a tak�e prawo do kandydowania i
do g�osowania w wyborach samorz�dowych w tym pa�stwie cz�onkowskim, na
kt�rego terenie obywatel innego pa�stwa przebywa, przy zachowaniu takich
samych zasad, jakie stosuje si� do obywateli tego pa�stwa. Obywatelstwa
Unii Europejskiej (okre�lonego w Traktacie z Maastricht), po��czonego z
r�wnoczesnym obywatelstwem w�asnego kraju, nie mo�na zakwalifikowa� jako
podw�jnego obywatelstwa - w rozumieniu powszechnego prawa mi�dzynarodowego.
Obywatelstwo Unii nie zast�puje obywatelstwa narodowego.
Obywatelstwo Unii Europejskiej, zakre�lone do granic wyznaczonych
Traktatem z Maastricht, obejmuje tak�e prawo do ochrony dyplomatycznej lub
konsularnej - sprawowanej nad obywatelem danego pa�stwa cz�onkowskiego, gdy
przebywa on w kraju trzecim, w kt�rym jego pa�stwo nie ma swego
przedstawicielstwa - przez w�adze dyplomatyczne lub konsularne wszystkich
pa�stw cz�onkowskich (nale�y to rozumie� jako mo�liwo�� zwr�cenia si�
takiego obywatela do przedstawicielstwa dyplomatycznego lub konsularnego
kt�regokolwiek z pa�stw cz�onkowskich Unii, reprezentowanego w danym
kraju).
Obywatele Unii Europejskiej maj� tak�e prawo do sk�adania petycji do
Parlamentu Europejskiego, a tak�e mog� si� zwraca� do Rzecznika Praw
Obywatelskich, kt�ry zosta� powo�any - jako nowa instytucja - w Traktacie
Rzymskim (zgodnie ze zmianami wprowadzonymi Traktatem z Maastricht).
W Raporcie Grupy Refleksyjnej przygotowanym na Konferencj�
Mi�dzyrz�dow� wida�, i� spojrzenie na zagadnienie obywatelstwa Unii nie
jest jednolite. Wskazuje si�, i� w konstrukcji tej mo�na p�j�� dalej ku
zaniechaniu uzyskania paszport�w wewn�trz Unii, przyznania nieskr�powanej
wolno�ci poruszania si� i osiedlania. Z drugiej strony podkre�la si�, �e
obywatelstwo Unii mo�e by� postrzegane jako zagro�enie dla to�samo�ci
narodowej i dlatego nale�y porzuci� t� koncepcj�.
Kolejna cz�� Traktatu o Unii Europejskiej (Tytu�y V, VI) ustanawia
mi�dzy pa�stwami cz�onkowskimi nowe formy wsp�dzia�ania w zakresie:
- wsp�lnej polityki zagranicznej i bezpiecze�stwa (Tytu� V, art. J),
- wsp�pracy w dziedzinach wymiaru sprawiedliwo�ci i spraw wewn�trznych
(Tytu� VI, art. K).
Te nowe formy wsp�pracy stanowi� tzw. II i III filar Traktatu z
Maastricht; I filarem za� pozostaje nadal wsp�praca o charakterze
gospodarczym, ale poszerzona o inne dziedziny wymienione w Traktacie
Rzymskim.
Traktat o Unii Europejskiej w Tytule I art. A postanawia, i� "Uni�
buduje si� w oparciu o Wsp�lnoty Europejskie, uzupe�niaj�c je polityk� i
formami wsp�pracy ustanowionymi niniejszym Traktatem (...)". Stwierdzenie
to bez w�tpienia przes�dza o wzajemnych relacjach Unii Europejskiej i
Wsp�lnot Europejskich.
Mo�na zatem - cho� w du�ym uproszczeniu - powiedzie�, �e Unia
Europejska, poprzez kreowanie nowych form wsp�pracy mi�dzy pa�stwami
cz�onkowskimi, jest swego rodzaju zinstytucjonalizowan�, polityczn�
"nadbudow�" (uzupe�nieniem) Wsp�lnot Europejskich.
Traktat z Maastricht w Tytule V art. J ustala wsp�ln� polityk� za-
graniczn� i bezpiecze�stwa, ujmuj�c j� w stosowne ramy prawne i
organizacyjne. Zgodnie z art. J.1.2 Traktatu polityka ta obejmuje:
- ochron� wsp�lnych warto�ci, podstawowych interes�w i niezale�no�ci Unii;
- umacnianie bezpiecze�stwa Unii i jej pa�stw cz�onkowskich we wszystkich
formach;
- zachowanie pokoju i umacnianie bezpiecze�stwa mi�dzynarodowego, zgodnie z
zasadami Karty Narod�w Zjednoczonych, Aktu Ko�cowego z Helsinek i celami
Karty Paryskiej;
W trosce o komfort korzystania z naszego serwisu chcemy dostarczać Ci coraz lepsze usługi. By móc to robić prosimy, abyś wyraził zgodę na dopasowanie treści marketingowych do Twoich zachowań w serwisie. Zgoda ta pozwoli nam częściowo finansować rozwój świadczonych usług.
Pamiętaj, że dbamy o Twoją prywatność. Nie zwiększamy zakresu naszych uprawnień bez Twojej zgody. Zadbamy również o bezpieczeństwo Twoich danych. Wyrażoną zgodę możesz cofnąć w każdej chwili.