5. Metody i techniki oddzia�ywa�: Zaj�cia maj� charakter warsztatu psy-
choedukacyjnego i s� tworzone na podstawie metodyki pracy z grup�. Do-
minuj�cymi sposobami realizacji zaj�� s� warsztaty aktywizuj�ce uczestni-
k�w: gie�dy pomys��w, burze m�zg�w, �wiczenia grupowe (praca w ma�ych
zespo�ach z tym samym lub r�nym zadaniem), �wiczenie umiej�tno�ci
poprzez odgrywanie r�l oraz zadania indywidualne. Wa�nym elemen-
tem s� dwu-, trzyminutowe miniwyk�ady po��czone z grupow� dyskusj�
tematyczn� oraz wymian� do�wiadcze�. Ka�de zaj�cia rozpoczynaj� si�
4.2. Cele szczeg�owe:
- pobudzenie uczestnik�w do refleksji nad �yciem spo�ecznym,
- dostarczenie wiedzy dotycz�cej podstawowych r�l i zwi�zanych z nimi oczekiwa� spo�ecznych,
- krytyczna analiza pe�nionych dotychczas r�l spo�ecznych,
- pr�ba zmiany niew�a�ciwych lub utrwalenie po��danych sposob�w pe�nienia r�l spo�ecznych.
4.3. Miejsce realizacji: �wietlica oddzia�u III w Zak�adzie Karnym w Kaliszu; sala w oddziale terapeutycznym w Zak�adzie Karnym w Sieradzu.
4.4. Czas trwania programu z podzia�em na poszczeg�lne etapy jego realizacji: Program realizowany jest w dw�ch zak�adach karnych: w Kaliszu od 2005 r. i w Sieradzu w 2006 r.
W zakresie podstawowym warsztat obejmuje cykl 5 dwugodzinnych spotka�. Podj�t� problematyk� mo�na jednak rozbudowa� o inne role spo�eczne i pog��bion� prace indywidualn�, rozszerzaj�c go o dowoln� liczb� spotka�.
Temat 1. Rola spo�eczna - o co chodzi?
Wprowadzenie w problematyk� umiej�tno�ci spo�ecznych: zawi�zanie grupy, podanie problematyki i zasad obowi�zuj�cych w trakcie zaj��. Poznanie podstawowych r�l spo�ecznych i zwi�zanych z nimi oczekiwa�. Wyja�nienie mechanizm�w nabywania umiej�tno�ci pe�nienia r�l spo�ecznych.
Temat 2. Czego ja oczekuj� od innych, a czego inni oczekuj� ode mnie?
Om�wienie oczekiwa� spo�ecznych w zakresie wybranych r�l spo�ecznych: kolegi/przyjaciela, pracownika/ucznia, s�siada, sportowca, obywatela. Prawid�owe i nieprawid�owe wype�nianie r�l spo�ecznych. Komunikowanie innym swoich oczekiwa�
Temat 3. Wype�nianie roli spo�ecznej - gra czy rzeczywisto��?
Prawid�owe i nieprawid�owe wype�nianie roli: ojca, syna, m�a. Auto-diagnoza umiej�tno�ci pe�nienia wa�nych r�l spo�ecznych. Temat 4. Zawsze jest czas na zmiany - plany na przysz�o�� Poszukiwanie akceptowanych sposob�w wype�niania r�l spo�ecznych. Proces �wiadomego uczenia si� pe�nienia r�l spo�ecznych. Programowanie zmian. Plany na przysz�o�� i stawianie realnych cel�w zwi�zanych z wype�nianiem r�l spo�ecznych.
4.5. Metody i techniki oddzia�ywa�: Zaj�cia maj� charakter warsztatu psy-
choedukacyjnego i s� tworzone na podstawie metodyki pracy z grup�. Do-
minuj�cymi sposobami realizacji zaj�� s� warsztaty aktywizuj�ce uczestni-
k�w: gie�dy pomys��w, burze m�zg�w, �wiczenia grupowe (praca w ma�ych
zespo�ach z tym samym lub r�nym zadaniem), �wiczenie umiej�tno�ci
poprzez odgrywanie r�l oraz zadania indywidualne. Wa�nym elemen-
tem s� dwu-, trzyminutowe miniwyk�ady po��czone z grupow� dyskusj�
tematyczn� oraz wymian� do�wiadcze�. Ka�de zaj�cia rozpoczynaj� si�
48 Oddzia�ywania redukuj�ce deficyty wychowawcze
i ko�cz� tzw. rundk�, w kt�rej uczestnicy komunikuj� swoje wra�enia, odczucia i oczekiwania. Wa�ne tre�ci ilustrowane s� za pomoc� plakat�w lub kola�y wytwarzanych przez uczestnik�w oraz techniki mindmapping. Uwzgl�dniaj�c dynamik� grupy oraz gotowo�� poszczeg�lnych uczestnik�w, w tre�ci warsztatu mo�na wplata� elementy psychodramy lub socjo-dramy przy wykorzystaniu r�nych odmian technik inscenizacji, scenek itp. Na zako�czenie cyklu nast�puje powt�rzenie istotnych tre�ci. Warsztat jest baz� do p�niejszej samodzielnej pracy nad popraw� relacji interpersonalnych zwi�zanych z wype�nianiem r�l w spos�b akceptowany spo�ecznie. 4.6. Materia�y i �rodki dydaktyczne niezb�dne do realizacji programu: tablica typu flipchart, flamastry, kserokopie za��cznik�w do �wicze� dla ka�dego uczestnika, d�ugopisy lub o��wki, kolorowe czasopisma, klej.
5. Zakres wsp�pracy z podmiotami pozawi�ziennymi: brak.
6. Oczekiwane efekty:
- w zakresie wiedzy: u�wiadomienie, czym s� oczekiwania spo�eczne, wyja�nienie mechanizm�w nabywania umiej�tno�ci pe�nienia r�l spo�ecznych, dostarczenie wiedzy dotycz�cej prawid�owego pe�nienia r�l spo�ecznych;
- w zakresie umiej�tno�ci: odr�nianie zachowa� sprzyjaj�cych i niesprzyjaj�cych prawid�owemu pe�nieniu r�l spo�ecznych, rozpoznawanie oczekiwa� spo�ecznych i dostosowanie do nich swojego post�powania, komunikowanie swoich oczekiwa� innym osobom;
- w zakresie postaw: zwi�kszenie samo�wiadomo�ci, wytworzenie potrzeby w�a�ciwego wype�niania roli i zwi�zanych z ni� oczekiwa� spo�ecznych, pobudzanie motywacji do zmiany dotychczasowych niew�a�ciwych zachowa� i zast�pienie ich post�powaniem aprobowanym spo�ecznie. Wska�nikami wiedzy, umiej�tno�ci i postaw s�: wypowiedzi uczestnik�w i i zachowania �wiadcz�ce o przyswojeniu wy�ej wymienionych tre�ci; pisemne przemy�lenia omawiane w trakcie zaj��; zmiany funkcjonowania obserwowane w celi i oddziale mieszkalnym oraz w kontaktach z personelem
i innymi osobami.
7. Formy realizacji programu: program realizowany w formie warsztatu psy-choedukacyj nego.
